کشور انگلستان یکی از کهنترین و سازمان یافتهترین قدرتهای استعماری جهان محسوب میشود. کشوری که سابقه استعماری آن به گواه اسناد موجود ومتقن تاریخی به اوائل قرن شانزدهم میلادی و بویژه به دوران تشکیل "کمپانی هندشرقی انگلستان"درسال ۱۶۰۰میلادی برمی گردد. ابتداپرتغالیها در اوائل قرن شانزدهم پایههای استعمارکهنه را درکشورها ومناطق ساحلی اقیانوس هند و ماوراء آن، دریای سرخ، خلیج عمان، خلیج فارس وشبه قاره هند برقرار کردند. پس ازآن، انگلیسیها به تدریج با مبارزه مداوم وسازمان یافته با پرتغالیها و سایر قدرتهای استعماری دیگر آنها راشکست داده و وادار به خروج ازمنطقه کردند، تا اینکه بعدا خود قدرت برتر و بلامنازع منطقه شدند.پیشرفتها وموفقیتهای استعماری انگلستان بویژه درخاورمیانه تا به آنجا رسید که درشروع قرن بیستم، امپراتوری بریتانیا برحدود یک چهارم کل خشکیهای کره زمین وساکنان آن(با حدود ۳۰۰میلیون نفرجمعیت)سلطه استعماری و استثماری داشت. به همین جهت ازدیدگاه آماری، هرفرد انگلیسی در آن زمان صاحب ۱۰ نفر"برده استعماری" بود (جمعیت انگلستان درابتدای قرن بیستم حدود ۳۰ میلیون نفربود) لذا وینستون چرچیل سیاستمدار کهنه کار ونخست وزیر اسبق انگلستان در همان حوالی اعلام کرد که "آفتاب درامپراتوری انگستان هیچگاه غروب نمیکند" بخصوص، انگلستان با انعقاد قرارداد دارسی درسال ۱۹۰۱ به مدت ۶۰ سال مداوم با دولت ایران، رقابتهای گسترده با دولتهای استعماری (روسیه تزاری، آلمان، فرانسه) و قدرت بزرگ منطقهای (امپراتوری عثمانی)، قدرت و نفوذ استعماری خود را هرچه بیشتر در منطقه و ایران تثبیت کرد.
با توجه به اینکه مفهوم بحرانسازیهای سیاسی انگلستان در کشور ایران به عنوان یک مشکل اساسی و حیاتی در سیرگذران تاریخی و حتی در عصر حاضر همواره کشور ایران را آبستن بحرانهای سیاسی گوناگونی نموده است، همچنین، با توجه به این موضوع که خاورمیانه در نظریات اکثر نظریهپردازان امنیتی (اسپایکمن) به عنوان هارتلند (قلب جهان، Heartland) دنیا مطرح گردیده است و مهمتر آنکه ایران در موقعیت مرکزی این منطقه قرار گرفته است وبه لحاظ موقعیت ژئواستراتژیک، منابع نفتی و مواد اولیه موردنیاز جوامع صنعتی همچون انگلستان، عامل بسیار مهمی در معادلات استعماری کشورهای قدرتمند به شمار میرود، میتوان حضور بریتانیا در درون کشورهای توسعه نیافتهای همچون ایران را در خلال سالیان طویل تشریح نمود. حضور انگلستان در ایران به شیوههای مختلف (مستقیم یا غیرمستقیم) صرف دلایل اقتصادی دلایل دیگری را نیز میطلبد، لکن دیگر دلایل نیز در ارتباط با علل و عوامل اقتصادی و سیاسی قرار میگیرند. دلایلی همچون رقابت با نازیسم، کمونیسم و مواردی مشابه.
در خصوص علت انتخاب روش تاریخی، در راستای توصیف صرف وقایع و بحرانهای سیاسی منتسب به بریتانیا در ایران از روش مذکور استفاده شده است و در خصوص چرایی گزینش روش جامعهشناسی تاریخی باید افزود در بحرانسازیهای سیاسی که انگلستان در ایران ایجاد نمود یا به نحوی در ایجاد ان تاثیرگذار بود، آن دسته از بحرانهایی که ابعاد داخلی ایران را تحت تاثیر خود قرارداد، ذیل بعد داخلی روش جامعهشناسی تاریخی قرار میگیرد و آن دسته از بحرانهایی که انگلستان با تعامل سایر قدرتهای نظام بین الملل و یا در رقابت با آنان در ایران ایجاد نمود.
-متن از مقدمه کتاب-
فرمت محتوا | epub |
حجم | 2.۶۶ کیلوبایت |
تعداد صفحات | 327 صفحه |
زمان تقریبی مطالعه | ۱۰:۵۴:۰۰ |
نویسنده | آزیتا قویمی |
ناشر | موسسه اندیشه کامیاب ایرانیان |
زبان | فارسی |
تاریخ انتشار | ۱۴۰۲/۰۷/۰۸ |
قیمت ارزی | 3 دلار |
مطالعه و دانلود فایل | فقط در فیدیبو |