کتاب فرسودگی هیجانی معلمان نشر برگ و باد

فرسودگی هیجانی که نوعی حالت تحلیل و خستگی است، جزء اولیه فرسودگی شغلی است. فرسودگی هیجانی مشتمل بر احساسات متنوع و وسیعی نظیر احساس تهی شدن هیجانی نسبت به کار و شغل، احساس خستگی در زمان‌های شروع کار، احساس ناکامی و سرخوردگی از کار و احساس فشار زیاد کاری از لحاظ هیجانی در مواقع انجام کار می باشد (کاپونی و پیتریلو، ۲۰۱۸، ص۱۷۵۹).

فرسودگی هیجانی احساس بیش از حد هیجانی شدن توسط افراد درگیر با کار است و زمانی اتفاق می افتد که فرد شاغل از نظر فیزیکی احساس خستگی می کند و یا از نظر روانشناسی و احساسی تخلیه شده است .فرسودگی هیجانی ناشی از فشارهای عصبی و روانی است که باعث می شود فرد احساس درماندگی، خلق پایین، بی اشتهایی، گوشه گیری و کناره گیری از اجتماع کند و نتواند هیجانات مثبت و منفی را بروز دهد. عملکردش کاهش و توان استفاده از تمام توان و انرژی خود در را ندارد. چنین فردی ممکن است در جستجوی مشاغل و نقش های اداری و اجرایی باشد. معمولاً افراد درگیر با فرسودگی هیجانی هیچ گونه پیشرفت و ترقی در زندگی حرفه ای و شخصی خویش ندارند.

سه دسته از تقاضاهای شغلی فشارآور در محیط های کار، گرانباری شغل، تعارض کار خانواده و خانواده کار، و نبود بهزیستی روانی هستند. هر یک از این سه متغیر به اشکال مختلف، باعث پدیدآیی سطحی از فشار یا استرس شغلی و بدنبال آن فرسودگی هیجانی و شغلی در فرد می شوند و از این طریق سطح عملکرد و پیامدهای رفتاری وی را در عرصه های مختلف تحت تأثیر قرار می دهند.

امروزه نقش خانواده در آرامش افراد در محیط شغلی مورد تایید روانشناسان قرار گرفته است. هرگاه افراد قادر به انجام وظایف و مسئولیت‌های خانوادگی و شغلی خود نباشند و وظایف ناشی از نقش خانوادگی‌شان با وظایف ناشی از تعهدات شغلی آنها تداخل کند یا برعکس؛ به گونه‌ای که آنها در ایفای وظایف شغلی و خانوادگی خود دچار فشار و دشواری گردند و از عهده الزامات هر دو نقش به خوبی برنیایند، دچار تعارض بین نقش‌های شغلی و خانوادگی شده‌اند (هانو، ۲۰۱۶).

بر این اساس می توان گفت منابع فرسودگی شغلی متعدد هستند و این منابع هم داخلی و هم خارجی می باشند. استرس شغلی موجب برهم خوردن تعادل روانی و بدنبال آن موجب فرسودگی شغلی و هیجانی خواهد شد. هر چند امروزه کار و شغل به عنوان حقیقتی مطلوب و وسیله‌ای برای ارضای نیازهای اساسی انسان و نیل به خودشکوفایی و پرورش استعدادها و توانایی‌های افراد مد نظر است، اما عوامل استرس‌زای شغلی نیز به گونه‌های مختلف سلامت شغلی و روانی افراد شاغل را مورد تهدید قرار می‌دهند (دمیترویچ، بردساو، برج، ۲۰۱۰۶).

-متن از مقدمه-