کتاب مبانی فقهی اهدای عضو نشر بیکران دانش

«دربارۀ اهدا عضو در فقه امامیه و حقوق ایران تاکنون تحقیقی مستقل به‌صورت آنچه بیان می‌گردد ارائه نشده است. مسئله بازگرداندن عضو قطع‌شده به محل خود از روزگار آغازین تاکنون مطرح بوده و در اسلام و نیز دوران جدید نظریه عدم جواز آن رد شده است. مسئله اهدا اعضای بدن اگرچه به شکل امروزی آن در گذشته مطرح نبوده، اما ریشه‌های بحث در متون دینی و منابع فقهی ما در دسترس است. برای نمونه می‌توان به روایات وارده در مورد برگرداندن گوش بریده‌شده در قصاص و کاشت دندان به جای دندان افتاده اشاره کرد. هم‌چنین از اصول و قواعد کلی برگرفته از متون دینی "علینا القاءالاصول و علیکن تفرعوا " می‌توان در این زمینه بهره برد. مبانی بحث را در رجوع به کتب تفسیری از قبیل تبیان شیخ طوسی، تفسیر کبیر فخر رازی، تفسیر المیزان علامه طباطبایی، تفسیر صافی فیض کاشانی و... و کتب روایی از قبیل اصول کافی محمد بن یعقوب کلینی، وسائل الشیعه شیخ حر عاملی، مستدرک الوسائل حسین نوری طبرسی و.... و کتب فقهی مثل جواهر الکلام محمد حسن نجفی، قواعد الاحکام حسن بن یوسف حلی، مکاسب شیخ مرتضی انصاری، تحریر الوسیله امام خمینی، مستحدثات المسائل سید ابوالقاسم خویی و... می‌توان جستجو کرد.اهدا عضو در فقه در ابواب مختلف بدان اشاره شده است: باب دیات و هبه و نیز در باب قواعد فقه نظیر قاعدۀ احسان و قاعدۀ لاضرر.در همۀ این ابواب و مباحث به‌رغم طرح فروعات متعدد اما نسبت به مباحث جدید و انواع اهدا، جز در برخی مقالات فقهی چاپ‌شدۀ سالیان اخیر مطالب مورد نظر این کتاب به‌وضوح و تفصیل یافت نشده است. از سوی دیگر مقالات محدود کتب حقوقی چاپ‌شده در موضوع اهدا عضو اولاً جامع مباحث فقهی نبوده و ثانیاً در اکثر موارد به بحث پیوند اعضا پرداخته شده و انتقال عضو با توجه به مبانی مقتبس از غرب تجزیه‌وتحلیل شده است درحالی‌که با توجه به مباحث اصل کرامت انسان و یا مباحث اذن و قواعد لاضرر و احسان نتایج حاصله در موضوع اهدا عضو متفاوت از آن‌چه در برخی کتب حقوقی مذکور بیان شده است، خواهد شد. لذا این نوشتار سعی دارد ضمن طرح حفظ کرامت انسان با اهدا عضو و نجات جان افراد بیمار و نیازمند دریافت عضو، نگاه خاص فقهی مذکور در کتب فقهی فقها را مورد اشاره قرار دهد و از این حیث به نظر می‌رسد متفاوت با کتب و تحقیقات موجود خواهد بود و در این مجال سعی گردیده جوانب مختلف امر از منظری نو مورد بررسی قرار گیرد.