کتاب رتوریک سیاسی در ایران نشر لوگوس

علم رتوریک از گذشته تاکنون معانی و تفاسیر متفاوتی بر خود دیده است که شاید آن تفاسیر هر کدام در یک برهه زمانی از کاربرد این علم، مناسب‌ترین تعبیرِ آن بوده‌اند. رتویک، سخن‌ورزی، علم سخنرانی، علم بلاغت کلام، علم پرسش و پاسخ هدفمند، علم دیالکتیک و مناظره، علم شیوایی و رسایی سخن و حتی علم حاضرجوابی از انواع تعابیر برخواسته از این مفهوم است. اما مطلوب‌ترین تعبیر که اکنون می‌توان به آن اتکا کرد، «علم کاربرد ابزارهای اقناع در یک سخنرانیِ مطلوب» است که اینجانب طی انجام این پژوهش بدان دست‌یافته و بنای این تحقیق را بر آن استوار دانستم. همان‌طور که ذکر شد، عرصه سیاسیِ جامعه ما از اهمیت بررسی نقش زبان در ابعاد مختلفِ خود کمی عقب مانده است. بنابراین، در این پژوهش تمام همت را بر آن نهادیم تا رتوریکِ سپهر سیاسی مجلس شورای اسلامی ایران را شفاف کنیم. در ساختار سیاسیِ ایران، بنا به فرموده بنیان‌گذار و رهبر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی(ره)، مجلس در رأس همه امور است. اهمیت نهاد مجلس شورای اسلامی ایران، به‌عنوان بازوی مقننه کشور در کنار سایر قوای مجریه و قضائیه، آن‌چنان عظیم است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. پارلمان‌ها از یک سو نمادی از دموکراسی در ملت‌ها و از سوی دیگر نمادی از اتحاد و همدلی تمامیِ فرهنگ‌ها و تفکرات سیاسیِ حاضر در آن جامعه هستند. مجلس شورای اسلامی ایران نیز از این دو عنصر جدا نیست. قدمت وجود مجلس شورا در ایران از سال‌های پیش از انقلاب اسلامی تا به امروز خود گواهی بر این مدعا است. نمودِ مجلس چه در عرصه ملی و چه در عرصه‌های فرا ملی و جهانی بر کسی پوشیده نیست. در پژوهش حاضر ضمن بررسیِ مغفول ماندن این مجموعه پژوهش‌ها در پیشینه مطالعاتی مجلس، در فصولی دیگر ابتدا به تفکیک چگونگیِ رتوریک سیاسیِ مطلوب در بیان نطق‌های شایسته می‌پردازیم و سپس در واکاوی استدلال‌های مورد نظر به دسته‌بندیِ سفسطه‌هایی می‌پردازیم که به منظور ایجاد اقناعِ رتوریکی در بافت مجلس شورای اسلامی به کار بسته شده‌اند. در نهایت، بنابه شالوده‌های انجام شده، عناصر گفتمان سیاسیِ غالب در مجلس را در سپهر رتوریک سیاسیِ ایران واکاوی می‌نماییم.