کتاب قصه های کردهای زازا نشر بید

دیمیلیان، زازاها، کِرد و کیرمانج مردمی از نژاد ایرانی هستند که زبان بومی ایشان زازاکی است و سکونت‌گاهشان در خاور (شرق) ترکیه قرار دارد. مردم ایرانی‌تبار دیمیلی یا زازا، مردمانی ستم دیده در طول تاریخ هستند که از سرزمین مادری‌شان ـ یعنی ایران ـ سال‌ها دورافتاده‌اند و همچون کردهای کرمانج، در سرزمین ترکیه زندگی می‌کند. ازنظر آیین و مذهب، نیمی از دیمیلیان / زازاها علوی و نیمی دیگر سنّی هستند. دیمیلیان علوی در مناطق شمال خاوری (شرقی) و دیمیلیان / زازاهای اهل سنّت بیشتر در مناطق جنوب خاوری (شرقی) آناتولی زندگی می‌کنند. در بین این مردمان گرایش‌های نیرومندی به عرفان خراسان، وحدت وجود، اندیشه حلاج، و توسل به اهل‌بیت ـ علیهم‌السلام ـ وجود دارد. دیمیلی از زبان‌های ایرانی، بخشی از زیرشاخه‌ی زبان‌های هند و ایرانی است که خود مجموعه‌ای از زبان‌های هندواروپایی قرار می‌گیرد. بررسی‌های زبانشناسی نشان می‌دهد که دیمیلیان / زازاها گویا از ساحل جنوبی دریای کاسپین (خزر) کوچ کرده باشند. برخی از این قوم ایرانی خود را «دیمیلی» می‌نامند که همچنین دلالت گر گروهی از مردم استان گیلان؛ یعنی کوه‌نشین این استان است که به آن‌ها «دیلمیان» و به منطقۀ آن‌ها «دیلمان» می‌گویند. برخی از زبان‌شناسان واژۀ دیمیلی را با دیلمیان، در کوهستان‌های البرز نزدیک ساحل دریای کاسپین (خزر) در ایران مرتبط و پیوسته می‌دانند و بر این باورند که دیمیلیان / زازها از دیلم / دیلمان به خوروران (غرب) کوچ کرده‌اند. امروزه زبان‌های ایرانی‌ای که در جنوب ساحل دریای کاسپین (خزر) به آن گفتگو و صحبت می‌شود (که همچنین زبان‌های خزری / کاسپینی هم خوانده می‌شود) که در بردارنده ی زبان‌های سنگسری، مازندرانی، تاتی (هرزندی)، سمنانی، تالشی، گیلکی و… می‌شود که ازنظر دستور زبان و واژگان بسیار به دیمیلی / زازاکی (زبان زازا) نزدیک‌اند. کتاب حاضر ترجمه ای از کتاب «آتشی در قلبم، قصه‌های کردی» نوشته بانو دیان ادجکامب است که به همت دکتر سیاوش مرشدی ترجمه و توسط نشر بید منتشر شده است.