امام العارفین حضرت علی بن أبی طالب(ع) از بزرگترین چهره های تاریخ اسلام پس از پیامبر اکرم(ص) بوده که از جایگاه و احترام ویژه ای نزد مسلمانان و حتی غیر مسلمانان در سراسر گیتی برخوردار است. می توان گفت، از زمانی که بشر پای به عصره ی وجود نهاد و زندگی فرزندان آدم(ع) در کره ی خاکی آغاز گردید، روزگار پس از پیامبر اسلام(ص)، انسانی را به بزرگی و صفات والای امام علی(ع) به خود ندیده است. امیر مومنان(ع) شخصیتی برجسته، بزرگ و سترگ در جهان بشریت است و از روحی بلند، متمایل به فضایل انسانی و اخلاقی، چهره ای تابناک و آسمانی برخوردار بوده است و اگر نگوییم بی نظیر، فردی کم نظیر در تاریخ بشر توصیف می گردد. امام علی بن أبی طالب(ع) از چنان فضایل، مکارم اخلاقی و انسانی برخوردار بود که حتی دشمنانش نیز به آن آگاهی داشته و معترف بودند و همگان به برتری امام(ع) اطلاع داشته و ویژگی های والای او(ع) را ستودهاند. ستایش از امام علی(ع) در حقیقت ستایش از همه ی خوبی ها، فضیلتها و صفات والای اخلاقی، اسلامی و انسانی همچون تقوا، راستی، کردار شایسته، اخلاق نیک، دلاوری، سخاوت و گشاده دستی، توجه به محرومان و اقشار ضعیف و آسیب پذیر جامعه، حیا و آزرم و... است و امام علی(ع) عصاره ی همه ی فضیلت های والایی است که یک انسان می تواند در زمان حیاتش بدان دست یابد. از این رو سخن گفتن درباره ی شخصیت سترگ و محبوب امام علی(ع) کاری بس دشوار بوده و هرگز نمی توان حق این مطلب را به درستی ادا کرد و آن چنان که شایسته ی این چهره ی والا و الگوی دستیابی به قله های معرفت و انسانیت است، کاری را به انجام رساند؛ چرا که امام المتقین علی بن أبی طالب(ع) آن چنان بزرگ و قابل احترام است که دست بشر عادی به دامان آن چهره ی تابناک و والاتبار نرسیده و نخواهد رسید. ما در این نوشتار کوشیده ایم شمه ای از فضیلت های برجسته و مکارم اخلاقی امام علی(ع) را به تصویر کشیده و فرازهایی از زندگانی اسوه ی آزادگان و دادگران حضرت علی بن أبی طالب(ع) را مورد تحلیل قرار داده و با بهره برداری از منابع معتبر تاریخی و روایی، به رویدادهای مهم زمان خلافت امام(ع) و پس از آن، شهادت آن یگانه ی روزگار بپردازیم و گوشه ای از زندگانی آن امام همام(ع) را به تصویر کشیم.