شما یکی از کتب مجموعۀ«مفاهیم روانکاوی» را در دست دارید که پروژۀ ترجمۀ آن در پاییز و زمستانِ از همهجهت دشوارِ سالِ هزاروسیصدونودوهشت خورشیدی و در پاسخ به مطالبۀ بیسابقۀ جامعه آغاز شد. اگرچه چنین اقبالی بههیچوجه بیمعنا نیست اما این نیز یک تجربۀ بالینی مکرر است که ورود جدی روانکاوی به هر بدنهای یا در مواجهۀ نخست طوفانی از مقاومت به پا کند یا از آن با شوقی غریب استقبال شود. لیکن روانکاوی طی طریق است و طی طریق زمان میبرد. ما نیز بنا به طبیعت بحث، سعی کردهایم با طمأنینه گام برداریم.
در وهلۀ نخست یک گام به عقب برداشتهایم. بدین معنی که کار را از انگلستان آغاز کردهایم از سرزمینی که فروید، پدر روانکاوی، بهزعم برخی فقط در معنای واقعی و بهزعم برخی البته در معنای استعاریاش هم به خاک سپرده شد! پروژۀ انتشار نسخۀ انگلیسی اولین سری از مجموعۀ حاضر در سال ۲۰۰۱ به سرپرستی ایوان وارد و به قلم چندین روانکاو بریتانیایی آغاز شده است. و اینک ترجمۀ آن فتح بابی است برای ورود به پروژهای بزرگتر که در مؤسسۀ انتشارات نگاه تعریف شده و بهتدریج ترجمه و منتشر خواهد شد. عناوین کتابها آشنا هستند و در گفتگوهای روزمره همچون نقلونبات از آنها استفاده میکنیم. گیرم نقلونباتهایی گاه به تلخی و هولناکی اضطراب و فوبیا. کتابها نثری بسیار روشن و شفاف دارند؛ شفافیت همیشه خصیصۀ مشترک مکتوبات روانکاوان انگلیسی بوده است. وانگهی روشن است که مؤلفان خود را مکلف به انجام تکلیفی آموزشی میدانستهاند چراکه به زبانی ساده گاه از آثار ادبی یا سینمایی بزرگ مثال میآورند، گاه از برنامههای عامهپسند تلویزیون و از همه مهمتر پیوسته به تجارب بالینی خود ارجاع میدهند. میتوانید مطمئن باشید که هرکدام در حوزۀ تخصصی خود قلم زده است. بدین ترتیب از اینکه گاه تقربی به روانشناسی یا روانپزشکی در قلم برخی از این نویسندگان مشاهده میکنید، غافلگیر نشوید، تنها درنگ کنید و کمال استفاده را از قیاسهای ذهنی خود ببرید. ارجاعات مکرر آنها به متون اصلی فروید، کلاین، آبراهام، بیون، وینیکات و بسیاری دیگر نشان میدهد که با مکتوباتی شفاف، ساده، اما قابل استناد روبهرو هستید. این نکته نیز درخور تأمل بسیار است که برخی از این مؤلفان با رویی گشاده و آغوشی باز به سراغ نظریات روانکاو بزرگ فرانسوی، ژک لکان، رفتهاند.
در مجموع این آثار برای علاقهمندانی مناسباند که- بهشرط حفظ فاصله و فراموش نکردن اولویت دفتر کار روانکاو - در پی پرسش از دردها و معضلات فردی خویشاند. مناسباند برای تازهواردان عرصۀ روانکاوی بهخصوص علاقهمندان نظریات کلاین تا با برخی تکنیکهای بالینی مرسومِ معاصر که گاه همچنان متأثر از آرای او هستند و گاه رویکردی انتقادی نسبت به آن دارند، آشنا شوند. این مجموعه برای خیل مشتاقان تازهوارد روانکاوی لکانی نیز مناسب است؛ زیرا این پرسش اساسی است که چگونه میتوان بدون شناخت مبانی نظری کار کلاین قدم در بزرگراه روانکاوی لکانی گذاشت آن هم وقتی که میدانیم او از همان سمینار «نخست» بر تحلیل انتقادی کار بالینی کلاین اصرار دارد؟لذا هر سه گروه علاقهمندان میتوانند مطمئن باشند که کتابهایی مفید و خواندنی در اختیار دارند.
ترجمهها سطر بهسطر با متن اصلی تطبیق داده شدهاند. هر چند بر شما روشن است ولی باطناً بر عهدۀ من است که یادآوری کنم در مورد سطور محذوف هیچ قصوری متوجه مترجمان نیست. پانوشتها یا افزودۀ مترجمان است یا در موارد بسیار اندک با توافق ایشان اضافه شده است. پینوشتهای انتهای کتاب همه از آن مؤلفان است. حین ویرایش جز در موارد خاص، تمام تلاش خود را کردهایم که ذوق و سلیقۀ هر فرد حفظ شود.