کتاب اخلاق کاربردی در ایران و اسلام نشر پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی

نوشتاری که در دست دارید، حاصل مطالعات دانشمندان معاصر ایرانی در قلمرو اخلاق کاربردی است. دیباچه‌ای کوتاه در بیان چیستی اخلاق کاربردی، ویژگیهای معرفتی این گستره و حد و مرز آن، رمز همنشینی بیست فصل متنوع این نوشتار را نشان می‌دهد. اخلاق کاربردی بررسی مسائل و مباحث اخلاقی در موقعیت عینی است. از این جهت، تمایز آن را با اخلاق نظری می‌توان همسان دوگانگی روان‌شناسی و روان‌درمانی دانست. این دوگانگی نه به معنای و نه مستلزم بیگانگی است. در دانش اخلاق از نیکی و بدی رفتار، مسئولیتهای اخلاقی افراد و فضائل و رذائل بحث می‌شود. تحلیل این مسائل و آن فضائل در رهیافت کاربردی، موقعیت وابسته است. فردی در موقعیتی خاص رفتاری انجام می‌دهد. تأکید بر موقعیت خاص، مفهوم اخلاق، (یعنی رفتار پایدار و خلق و خوی) را به صرف رفتار تحویل نمی‌دهد و اخلاق کاربردی را به حقوق تبدیل نمی‌کند، بلکه نشان می‌دهد، عالم اخلاق در رهیافت کاربردی نمی‌تواند به تحلیلهای کلی و انتزاعی بسنده کند و چشم بر زمینه‌های متعدد نیندازد. در رهیافت نظری، از مباحثی چون حسد، پرخاشگری، امانتداری و امثال آنها به نحو عام و کلی سخن می‌گوییم اما در رهیافت کاربردی، مسئله حسد کدام صنف از مردم نسبت به چه کسی و در چه موقعیتی به میان می‌آید. وقتی از پرخاشگری سرکارگر در محیط کار معدن بحث می‌کنیم، امور فراوانی با این رفتار پیوند می‌خورند به گونه‌ای که بدون شناخت آنها سخن از پرخاشگری فایدتی ندارد و مسئله‌ای را نمی‌گشاید. -قسمتی از متن کتاب-