درباره سرمایه گذاری شرکت های فراملی در غرب آسیا و تبعات آن برای ایران
نقش شرکتهای فراملی در صنعتیشدن اقتصاد، به بیش از یکصد سال گذشته برمیگردد. تقریباً تمام کشورهایی که در زمره کشورهای پیشرو در صنعتیشدن قرار دارند، یا به طریقی پذیرای شرکتهای فراملی بودهاند و یا در از طریق شرکتهای فراملی، در کشورهای خارجی، مستقیماً سرمایهگذاری میکردند. نقش شرکتهای فراملی و سرمایهگذاری مستقیم خارجی در اقتصادهای تازهصنعتیشده و اقتصادهای نوظهور نیز به اندازه زیادی مشهود است. روند جهانی گواه آن است که در دهههای اخیر، نقش شرکتهای فراملی دائماً در حال افزایش است؛ بهویژه سرمایهگذاری مستقیم خارجی که در تجارت کنونی اقتصاد جهانی نقش بارزی داشته و هر سال سهم بنگاههای فراملی از تجارت جهانی در حال افزایش است.
سرمایهگذاری مستقیم خارجی، منافع توسعهای بسیاری مانند تأمین منابع سرمایهگذاری، انتقال فناوری و تشویق صادرات دارد. کشورمان ایران، دارای سند چشمانداز بیست ساله است و در این سند، آمال توسعهای بسیاری گنجانده شده. بدیهی است با توجه به نقش مهمی که سرمایهگذاری مستقیم خارجی در توسعه دارد، میتوان با جذب بنگاههای فراملی و سرمایهگذاری مستقیم خارجی، منافع بسیاری به دست آورد. با اینحال بیشینه کردن این منافع، نیازمند دقتنظر و برنامهریزی صحیح است. از طرف دیگر، کشورهای منطقه سند چشمانداز ۱۴۰۴ نیز به جذب شرکتهای فراملی تمایل دارند و به نظر میرسد برای نیل به اهداف این سند و بردن گوی سبقت از سایر کشورها، ایران باید از سرمایهگذاری مستقیم خارجی منافع بیشتری بهدست آورد. از اینرو، در ابتدا لازم است وضعیت کشورهای منطقه در جذب شرکتهای فراملی و سرمایهگذاری خارجی در صنایع مورد نظر و نیز برنامههای آتی این کشورها برای جذب سرمایه گذاری خارجی، مطالعه شود.
کتاب حاضر به بررسی وضعیت کنونی و آینده شرکتهای فراملی در منطقه سند چشمانداز ۱۴۰۴ پرداخته و جایگاه کشورهای منطقه و نقاط ضعف و قوتشان را در جذب سرمایهگذاری مستقیم خارجی میسنجد و در قالب سناریوهای مختلف، به بیان تأثیر حضور فعلی و آتی این شرکتها بر اقتصاد ایران میپردازد.