کتاب طرح های توسعه شهری و نقش الگوهای رفتاری نشر انتشارات ویهان

گسترش بی قواره شهر مشکلاتی را برای زینت شهروندان ایجاد نموده و بر این اساس برنامه ریزان شهری به فکر تدوین چهارچوب مشخص جهت رهائی از مشکلات یا به حداقل رساندن اثرات نامطلوب بد قوارگی بر زندگی شهروندان اقدام به تدوین طرح های توسعه شهری نمودند. طرح های توسعه عمران شهری پایان مشکلات شهروندان نبوده بلکه طرح های توسعه عمران شهری ، علیرغم توجه به عناصر علمی در اجرا دچار افت و خیز و بعضا تغییرات بنیادین گردیدند که این تغییرات متأثر از عوامل گوناگون از قبیل ناپایداری زیر ساخت های اقتصادی - اجتماعی شهرسازی، ناهماهنگی در نظام برنامه ریزی و مدیریت توسعه و عمران ، مشکلات حقوق مالکیت و مقررات کاربری زمین، ضعف بنیادهای مدیریت شهری و برنامه ریزی محلی و ضعف بنیادهای مشارکت در توسعه و عمران شهری می باشد. شهرها در فضای محیط طبیعی خود علیرغم تأثیرپذیری از عوامل زیستی و جغرافیایی به میزان رشد و توسعه و فناوری دانش پیچیده صنعتی و ارتباطی و برای ایجاد تعادل در امور انضباط فضایی و کالبدی و به دنبال آن پیچیده شدن مسایل شهری و افزایش فزآینده جمعیت، تنوع و کثرت نیازها و احتیاجات ، ضرورت تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری را احساس می کنند. طرح های توسعه شهری با تمام دقتی که تدوین می شود در فرآیند تهیه و تصویب از نظام منسجم و یکپارچه برخوردار نیستند. نهادهای محلی شوراهای اسلامی شهر و شهرداری ها تشکل های حرفه ای نقش فعالی در این زمینه به عهده ندارند زمان بررسی و تصویب طرح بسیار طولانی است، تصمیمات بخشی و بین بخشی از یکدیگر تفکیک نمی شوند. علاوه بر این، علیرغم وجود مواد قانونی مشخص مبنی بر تهیه طرح های توسعه شهری توسط نهادهای محلی. آئین نامه های مشخص و اجرایی در این خصوص کمتر تدوین شده است و بنابراین نقش نهادهای دولتی در تهیه طرح های توسعه عمران شهری عمده است. طرح های توسعه شهری بنا به شرایط پیدایش و ماهیت نظری خود معمولا به عنوان یک فعالیت مستقل با اهداف و وظایف خاص و جدا از شرایط و امکانات مدیریت اجرایی مدیریت شهری تهیه و تصویب می شود. این رویکرد موجب می شود که میان روند برنامه ریزی و تهیه طرح و روند مدیریت و اجرای طرح ، جدایی و شکاف به وجود آید. چرا که از یک طرف تهیه طرح مبتنی بر مطالعات وسیع جغرافیایی، جمعیتی، کالبدی، حمل و نقل و غیره است که از طرف کارشناسان و برنامه ریزان انجام می شود و از طرف دیگر اجرای طرح به عهده تشکیلات اداری و اجرایی متعددی است که کمتر با اهداف برنامه ریزی و روش های مطالعاتی به کار رفته در طرح های توسعه شهری آشنایی دارند. اینک با این سؤال اساسی رو به رو هستیم که آیا فضای شهر محدوده مورد مطالعه این پژوهش تأثیر از طرح های توسعه شهری داشته است.