درباره جریان طلیعۀ نمایشنامه نویسی در ایران و "طیاتر میرزاسیف الدین خان وزیر مهام خارجه" (بین سال های 128 جلد 1
این مجموعه بهطور کلی شامل مقولههای «پیدایی نمایشنامهنویسی در ایران»، «پیدایی تئاتر و تماشاخانه در ایران»، «مقلدان و نمایشگران تقلید» و «نهضت ترجمه در ادبیات نمایشی در ایران» است که با تمرکز بر عصر قاجار بهویژه دورۀ سلطنت ناصری، مظفری و سپس دورۀ مشروطه با عنوان کلی «سیری در تاریکیهای نمایش و ادبیات نمایشی ایران در عصر قاجار» عرضه میشود.
تمرکز مجلد نخست این مجموعه که حاوی چند جلد است بر موضوعات ایرانی صورت گرفته و سپس از جلد دو به بعد به بررسی نهضتهای ترجمه، تأثیرات و جریانات نمایشی غرب؛ و مضامین نمایشی دیگر که در تاریخ تئاتر و نمایش و ادبیات نمایشی در ایران یا از آن سخنی به میان نرفته و یا تاکنون بهدرستی به آن اشاره نشده میپردازد.
در این مجموعه از برخی مسائل نمایشهای ایرانی همانند «تعزیه»، «نقالی» و سایر اقسام نمایشهای ایرانی که تاکنون بهوفور راجع به آن نوشته شده پرهیز شده است. زیرا مطالب گفتهشده، نیازمند تکرار نیست و با مرام و نیت نگارش این مجموعه نیز همسو نمیباشد.