کتاب بحران آگاهی و تکوین روشنفکری در ایران نشر انتشارات کویر

رساله حاضر منحنی تاریخ اندیشه روشنفکری در ایران دوره قاجار را به بحث می‌گذارد. این رساله بحثی است بین رشته‌ای درباره برخورد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی ایران و غرب در مقطع تاریخی یادشده و تاثیر این برخورد در شکل‌گیری پدیده‌ای که روشنفکری نامیده شده است. نحوه تکوین روشنفکری در ایران، مسائل و موضوعاتی که برای این دسته افراد در اثر چالش غربی مطرح شد و نحوه پاسخ این گروه به مسائل یادشده اهمّ مباحث رساله حاضر را تشکیل می‌دهد. پرسش اصلی رساله مربوط است به مقوله امکان و یا امتناع انتقال آگاهی از وضعیت اندیشه و عمل غربیان در ذهن کسانی که روشنفکر خوانده می‌شوند. هدف این رساله نه طعن و کنایه است بر روشنفکران و نه قصد به سخره‌گرفتن آن‌ها را دارد. مدعای ما این است که روشنفکران مورد بحث این رساله مردان زمان خود بودند و البته به پرسش‌های زمان خود پاسخ می‌دادند، اما مسأله این است آیا آن پرسش‌ها اصیل بودند و یا نه و اصلاً آیا امکان طرح پرسش براساس امکانات فکری آن زمان موجود بود یا خیر؟ از سوی دیگر میزان انسجام درونی اندیشه روشنفکری در ایران دوره مورد بحث کاویده شده است و این پرسش مطرح گردیده که آیا بر ذهن روشنفکری ایران منطق استواری حکومت می‌کرد یا نه؟