کتاب فمینیسم و دانش های فمینیستی نشر انتشارات پژوهشکده زن و خانواده

هرچند فمینیسم در دوران یک صد و پنجاه ساله حیات خود تحولاتی مهم را تجربه کرده و از جنبش اجتماعی به مرحله نظریه‌پردازی اجتماعی و از آن به طرح فلسفه و دانش‌های فمینیستی و بالأخره به معرفت‌شناسی فمینیستی گام نهاده است و هم اکنون نیز موج سوم را با طرح نظریه‌های پست‌مدرن و انتقاد از دیدگاه‌های یکپارچه و جهان‌شمول موج دوم، تجربه می‌کند، اما پیشرفت خود را بیش از هرچیز وامدار پیشینه سنتی، تحقیرآمیز و سخت‌گیرانه جهان غرب و مشرق زمین نسبت به زن، حاکمیت نگرش اومانیستی در جهان مدرن و نیز استفاده از ادبیات شعار محور می‌یابد تا طرح دیدگاه‌های عالمانه و حضور فعّال در کرسی‌ها و مجامع علمی. از سوی دیگر، اختلاف دیدگاه‌های فمینیستی به‌گونه‌ای است که برخی تحلیل‌گران را به این نتیجه رسانده است که جمع‌بندی این آرا در قاموسی واحد با عنوان «فمینیسم» ممکن نیست و لاجرم باید از واژه «فمینیسم‌ها» بهره جست. شاید پیامد این دو نکته، آن باشد که در کشور ما نیز، در دهه اخیر، با دیدگاه‌های نظام‌مندی از سوی طرفداران فمینیسم مواجه نبوده‌ایم و آنان که خود را فمینیست خوانده‌اند، نه نگاهی یک دست و دیدگاهی مشخص در تحلیل‌ها ارائه کرده‌اند و نه حتی بسیاری از آنان با ادبیات علمی فمینیستی آشنایی کافی داشته‌اند. در عین حال باید پذیرفت که فمینیسم پرسش‌هایی را فرا روی ما قرار داده است که پاسخ‌گویی به آن، کارشناسان دینی را به بازخوانی مجدد متون دینی وا می‌دارد و این اقدام اگر با روش‌مندی صحیح انجام پذیرد آثار گران‌سنگی بر جای خواهد گذاشت و زمینه دست‌یابی به دیدگاه نظام‌مند دین و شناسایی ابعاد ناشناخته معارف وحیانی را فراهم خواهد نمود. افزون بر این، سیر تحولات فرهنگی جامعه ما بهویژه پس از تأسیس رشته مطالعات زنان و طرح اندیشه‌های آکادمیک فمینیستی در میان نسل نو، ضرورت تبیین و نقد دیدگاه‌های فمینیستی و تعیین مرزهای اندیشه اسلامی را در موضوع زن روشن می‌سازد. انتخاب مقالات فمینیستی از «دایرةالمعارف فلسفی روتلیج» که از کتب مرجع در اندیشه‌های معاصر به‌شمار می‌رود، این فرصت را فراهم می‌کند تا علاقه‌مندان ضمن دست‌رسی به یک منبع قابل توجه، با دیدگاه‌های فمینیستی آشنا شوند و در کنار آن، با دریافت توضیح، نقد و تحلیل مباحث ارائه شده، بر دانش خود بیفزایند و گام‌های بعد را در نقد و تحلیل اندیشه‌های فمینیستی بردارند. بدین‌منظور، مراحل تدوین و تهیه این مجموعه، به شرح زیر انجام گرفت: الف: ابتدا ترجمه مقالات توسط مرحوم حجت‌الاسلام عباس یزدانی و حجت‌الاسلام بهروز جندقی انجام گرفت. ب: سپس ویرایش متن ترجمه شده و مقابله با متن اصلی توسط حجت‌الاسلام سید حمیدرضا حسنی صورت گرفت. ج: اضافه کردن مقدمه، با هدف توضیح و تبیین مفاهیم و آموزه‌های اصلی برخی مقالات و بخش ملاحظات در پایان ترجمه برخی از مقالات با هدف ارزیابی و سنجش محتوایی مقالات، فعالیت بعدی بود که توسط حجج اسلام و آقایان محمدرضا زیبایی‌نژاد، علی‌رضا قائمی‌نیا، محمدتقی سبحانی، محمد تقی کرمی، محمود فتحعلی و هادی صادقی انجام شد. د: از آن‌جا که برخی مفاهیم و اصطلاحات به‌کار رفته در متن مقالات، نیازمند توضیح بود با استفاده از منابع معتبر در پاورقی همان مقالات، نسبت به ایضاح مفهومی این عناوین و اصطلاحات اقدام شد. این فعالیت توسط حجت‌الاسلام سید حمیدرضا حسنی انجام گرفت.