رسانه‌های بزرگ دنیا فهرست‌های متفاوتی از بهترین رمانهای جهان ارائه کرده‌اند. عنوان‌های مختلفی هم برای این فهرست در نظر گرفته‌اند، مانند ۱۰۰ رمان برتر دنیا که پیش از مرگ باید خواند. اما تفاوت بین فهرست‌ها چندان زیاد نیست و اگر نگاهی به این فهرست‌ها بیندازیم متوجه می‌شویم که تعداد عنوان‌های مشترک بسیاری بینشان است. وبسایت گاردین هم یکی از این فهرست‌ها را به قلم رابرت مک‌کروم منتشر کرد که در اینجا نگاه مختصری به هر کدام از عنوان‌های این فهرست می‌اندازیم. لازم است این نکته را هم بگوییم که ترتیب قرارگیری این رمان‌ها در فهرست بهترین رمان تاریخ براساس سال انتشار کتاب‌ها است. به همین خاطر است که کتاب دن کیشوت (چاپ‌شده در سال ۱۶۰۵) در صدر این فهرست قرار دارد. همچنین این لیست حاوی رمانهای معروف خارجی است.
لیست ۵۰ کتاب برتر جهان از دید گاردین
۱- دن کیشوت، از میگل سروانتس
پربیراه نیست اگر بگوییم آنچه امروز به عنوان «رمان» می‌شناسیم از صدقه‌سری رمان کلاسیک دن کیشوت و نویسنده‌اش، میگل سروانتس است. در یک نظرسنجی از نویسندگان برجسته دنیا، رمان دن کیشوت مهم‌ترین اثر ادبیات داستانی جهان معرفی شد. داستان کتاب دن کیشوت درباره نجیب‌زاده‌ای است که کتاب‌های بسیاری خوانده، طوری که دیگر هوش و حواسش درستی برایش نمی‌ماند؛ او خود را یکی از قهرمان‌های همین کتاب‌ها می‌پندارد و قصد می‌کند با از مظلومان دفاع، و عدالت را در سراسر جهان برقرار کند. به این ترتیب سوار بر اسب کم‌رمق خود می‌شود و به راه می‌افتد.
رمان دن کیشوت که جزو بهترین رمانهای کلاسیک جهان است، دو جلد دارد؛ جلد اول در سال ۱۶۰۵ و جلد دوم به فاصله ده سال بعد در سال ۱۶۱۵ منتشر شد. معروف‌ترین و احتمالا بهترین ترجمه فارسی از رمان دن کیشوت را محمد قاضی انجام داده که توسط نشر ثالث به چاپ رسیده است. ذبیح‌الله منصوری و کیومرث پارسا از دیگر مترجم‌هایی هستند که دن کیشوت را به فارسی برگردانده‌اند. ترجمه کیومرث پارسا از نسخه اسپانیایی کتاب انجام شده است. عالم سینما و انیمیشن هم بسیار از این کتاب بهره گرفته و چندین و چند فیلم سینمایی و انیمیشن براساس داستان دن کیشوت ساخته شده است. احتمالا بسیاری از شما کارتون دن کیشوت را که در سال‌های ۷۶ و ۷۷ از تلویزیون پخش می‌شد یادتان هست. ضمن اینکه نقاشان بسیاری هم طرحی از دن کیشوت را روی تابلوهایشان آورده‌اند؛ از جمله نقاشی‌های معروف پابلو پیکاسو و گوستاو دوره.
۲- سیر و سلوک زائر، از جان بانیان
شاید انتظارش را نداشتید در رده دوم فهرست بهترین رمانهای جهان نام رمان سیر و سلوک زائر را ببینید. هرچند که این کتاب در ایران چندان دیده نشده، اما اثر معروف جان بانیان، جزو کارهای برجسته ادبیات انگلیس به شمار می‌رود. رمان سیر و سلوک زائر به ۱۰۰ زبان ترجمه و منتشر شده است.
ماجرای رمان سیر و سلوک زائر درباره گذر از رنج‌های زندگی و طی کردن فراز و فرودهایی است برای وارسته شدن و به رستگاری رسیدن. در واقع این داستان نگاهی عارفانه به زندگی آدمیزاد دارد و از تلاش برای دستیابی به خوشبختی و پیدا کردن راه سعادت حرف می‌زند. شخصیت اصلی رمان، کریستین، قدم در راه می‌گذارد و با موجودات مختلفی به نبرد می‌پردازد. رمان کاملا تمثیلی است، به گونه‌ای که هر صفت و خصلت اخلاقی به شکل یک موجود در برابر کریستین ظاهر می‌شود.
جان بانیان، نویسنده انگلیسی رمان سیر و سلوک زائر، یک مبلغ مذهبی بود. او علاقه خاصی به کارش داشت، طوری که حتی به دلیل دست نکشیدن از موعظه، به مدت ۱۲ سال به زندان انداخته شد. او در زندان یک زندگینامه نوشت و پس از آن هم به فکر نوشتن رمان سیر و سلوک زائر افتاد. در سالروز درگذشت او، ۳۰ آگوست، مراسمی در کلیسای انگلستان به یادش برگزار می‌شود.
۳- رابینسون کروزو، از دنیل دفو
به دنیل دفو، نویسنده رمان رابینسون کروزو، لقب پدر رمان انگلیسی را داده‌اند. رمان او در سال ۱۷۱۹، یعنی بیش از ۳۰۰ سال قبل به چاپ رسید و با استقبال خوبی هم روبرو شد. نویسندگان بزرگ بسیاری درباره جایگاه و اهمیت ویژه کتاب رابینسون کروزو صحبت کرده‌اند و آن را در صدر فهرست کتاب‌هایی که باید حتما خواند قرار داده‌اند.
داستان رابینسون کروزو درباره مردی ثروتمند و ماجراجویی است که زندگی خود را به قصد دریانوردی و مسافرت با کشتی رها می‌کند. او که دل به دریا زده، طی حادثه‌ای که برای کشتی‌اش رخ می‌دهد به جزیره‌ای ناشناخته و دورافتاده می‌رسد و ۲۸ سال را در همانجا سپری می‌کند. جالب است بدانید که اولین نسخه از این داستان، به نام «ماجراهای شگفت‌انگیز و عجیب رابینسون کروزو از یورک» منتشر و به عنوان یک خودزندگینامه معرفی شد؛ یعنی اسم نویسنده کتاب، دنیل دفو روی جلد نیامد و این‌طور به مخاطب معرفی شد که خود رابینسون کروزو این داستان را نوشته است.
رمان کلاسیک رابینسون کروزو فارغ از ارزش ادبی‌اش، منجر به پدید آمدن سبکی در ادبیات داستانی شد؛ داستان‌هایی که در آن شخصیت اصلی در مکانی ناشناخته گیر افتاده است و ناچار است به تنهایی زندگی‌اش را به شکلی متفاوت از قبل پیش ببرد. در رمان «دشمن» اثر جی. ام. کوتسی، داستان دنیل دفو بازآفرینی شده است. نمونه سینمایی این سبک هم فیلم «دورافتاده» با بازی درخشان تام هنکس است. رمان رابینسون کروزو اولین بار در ایران توسط محمود مصاحب به مخاطب‌ها معرفی شد. ترجمه به‌روزتر این رمان توسط مرجان رضایی انجام شده که نشر مرکز آن را راهی بازار کرده است. انتشارات قدیانی هم این رمان را با ترجمه مجید عمیق به چاپ رسانده است. ترجمه دیگر رابینسون کروزو هم توسط محسن سلیمانی در نشر افق انجام شد.
۴- سفرهای گالیور، از جاناتان سوئیفت
هفت سال پس از انتشار رابینسون کروزو، جاناتان سوئیفت، جستارنویس و شاعر بزرگ، هجونامه‌ای بر سفرنامه و روایت‌های ماجراجویانه زمان خودش نوشت، که خیلی زود جزو پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا شد. رمان سفرهای گالیور را همه می‌خواندند؛ از بچه‌های مهد کودک تا اعضای جلسه کابینه. یک کتاب سرگرم‌کننده و جذاب که به سادگی با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند. ماجرای داستان شرح سفرهای لموئل گالیور است به مناطق دورافتاده و عجیب و غریب. هرکدام از این سرزمین‌ها هم ساکنان خاص خودشان را دارند که به لحاظ ظاهری و حتی در نوع گفتار با همدیگر متفاوتند؛ سرزمین لی‌لی‌پوت، براب دینگانگ‌ها، لاپوتا و حتی سرزمینی که حاکمانش اسب‌های نجیب و صاحب عقل و هوش هستند. در هر سفر گالیور با مشکلات و ماجراهای مختلفی درگیر می‌شود اما در پایان از آن وضعیت جان سالم به در می‌برد.
داستان جذاب ای رمان قدیمی منبع الهام آثار سینمایی و انیمیشنی بسیاری شده است. بسیاری از ما ایرانی‌ها قطعا انیمیشن سفرهای گالیور را به خاطر داریم؛ مجموعه‌ای که در سال ۱۹۶۸ و به کارگردانی جوزف باربِرا تولید شد. یکی از تازه‌ترین اقتباس‌های سینمایی از سفرهای گالیور هم فیلمی به همین نام با بازی جک بلک و کارگردانی راب لترمن است که در سال ۲۰۱۰ روی پرده رفت. ترجمه‌های متعددی به فارسی از این رمان انجام شده است. یکی از معروف‌ترین آن‌ها ترجمه شیوا مقانلو است که توسط نشر ثالث به چاپ رسیده است.
۵- سرگذشت تام جونز کودک سرراهی، از هنری فیلدینگ
این رمان که اغلب تنها با همان اسم «تام جونز» شناخته می‌شود، اثری ماندگار از نویسنده چیره‌دست انگلیسی، هنری فیلدینگ است. رمان تام جونز در سال ۱۷۴۹ میلادی در انگلیس به چاپ رسید و در همان زمان هم با استقبال خوبی مواجه و در همان سال اول چهار بار تجدید چاپ شد. یکی از ویژگی‌های نوشتار فیلدینگ، لحن کنایی او و بهره بردن از طنز در روایت برای بیان نقدش است؛ ویژگی‌ای که در این رمان به خوبی دیده می‌شود.
داستان تام جونز سرگذشت کودکی سرراهی است که توسط شخصی به نام آقای آلورتی به فرزندخواندگی گرفته می‌شود. تام جونز فردی روراست، صادق و مهربان است که در همان سنین کم، دلباخته دختری به نام سوفیا (دختر ارباب همسایه) می‌شود. پس از اینکه تام به دوره جوانی نزدیک می‌شود، پدرخوانده‌اش او را از خانه بیرون می‌کند تا بتواند مستقل شود و خودش زندگی‌اش را بچرخاند. او راهی سفری می‌شود، که البته در این سفر تنها نیست.
بسیاری از ما به واسطه اقتباس‌های نمایشی با آثار برتر جهان آشنا شدیم. شاید درباره تام جونز هم برای شما همین اتفاق افتاده باشد؛ ابتدا فیلمش را دیده باشید و بعد سراغ کتاب آمده باشید. یکی از معروف‌ترین فیلم‌هایی که بر اساس این رمان ساخته شده، فیلم تام جونز (۱۹۶۳) به نویسندگی جان آزبرن و کارگردانی تونی ریچاردسون است. ترجمه فارسی رمان تام جونز توسط احمد کریمی حکاک انجام شده و انتشارات نیلوفر آن را به چاپ رسانده است.
۶- کلاریسا، از ساموئل ریچاردسون
یکی از بهترین رمانهای کلاسیک اثری است از ساموئل ریچاردسون که در سال ۱۷۴۸ میلادی منتشر شد. نام کامل این رمان انگلیسی «کلاریسا، تاریخچه یک خانم جوان» است. رمان بلند ریچاردسون با حدود ۹۷۰ هزار واژه، پس از دو رمان «سیر و سلوک زائر» و «رابینسون کروزو»، نقطعه عطفی در ادبیات داستانی انگلیس محسوب می‌شود. داستان این رمان کلاسیک درباره دختر جوانی به نام کلاریسا است که خانواده‌اش او را وادار می‌کنند تا با مرد ثروتمندی ازدواج کند، اما کلاریسا که حس بدی نسبت به این مرد دارد، توسط پسرکی به اسم رابرت لاولس تصمیم می‌گیرد از خانه‌اش فرار کند. پس از این کار، او درگیر مشکل دیگری می‌شود.
۷- تریسترام شندی، از لارنس استرن
رمان تریسترام شندی یکی از بهترین رمانهای قرن هجدهم است. اثری که به لحاظ روایت با بسیاری از آثار برجسته زمان خود متفاوت است. لارنس استرن، نویسنده کتاب هم داستانش را تعریف می‌کند و هم تعریف نمی‌کند! به این معنی که با روایتی گیرا مخاطب را همراه خودش می‌کند، و در عین حال می‌توان گفت که این اثر هجونامه‌ای بر رمان‌نویسی در آن دوران است.
شخصیت شوخ‌طبع تریسترام شندی از آن دست شخصیت‌هایی است که تا مدت‌ها در ذهن شما حضور خواهد داشت و شاید حتی بعضی از جمله‌هایش به کلام روزمره شما اضافه شود.
رمان طنز تریسترام شندی روایتی خطی ندارد و حتی با عنوان کتاب هم در تضاد است، چرا که اسم کامل کتاب «زندگی و عقاید آقای تریسترام شندی» است اما کمتر درباره زندگی و عقاید تریسترام شندی می‌شنوید.
۸- روابط خطرناک، از کودرلو دو لاکلو
کودرلو دو لاکلو، نویسنده رمان فرانسوی «روابط خطرناک» می‌گوید: «تصمیم گرفتم کتابی بنویسم که کاملا جدا از جریان معمول روز باشد، طوری که پس از مرگم، شور و احساس در جهان ایجاد کند» رمان درباره دختری است به نام سسیل دو وولانژ که به تازگی از صومعه بیرون آمده. روایت هم به شکل نامه‌نگاری است؛ نامه‌هایی که بین مارکیز و والمون رد و بدل می‌شود. این اولین و تنها رمان دولاکلو، نویسنده فرانسوی است.
۹- اما، از جین آستین
بدون شک اِما یکی از بهترین رمانهای عاشقانه جهان اثری است به قلم جین آستین که در سال ۱۸۱۵ به چاپ رسید. داستانی درباره عشق و دلدادگی با نگاهی خاص به زنان انگلیسی و همچنین شرایط و اوضاع اجتماعی زمان خود. ناگفته پیداست که ماجرا درباره اما، شخصیت اصلی کتاب است که به ازدواج نمی‌اندیشد ولی دیگران را درگیر رابطه‌ای عاشقانه می‌بیند. به تدریج و با وقوع حوادث و اتفاق‌های گوناگون، نظر و حس اِما هم تغییر می‌کند. بعید است فهرستی از بهترین رمانهای کلاسیک دنیا تهیه شود و این اثر از جین آستین در آن جایی نداشته باشد. این رمان را می‌توانید با ترجمه خوب رضا رضایی بخوانید.
۱۰- فرانکنشتاین، از مری شلی
یکی از آن شخصیت‌های ماندگار دنیای ادبیات همین فرانکنشتاین است. رمان ماجرای دانشمندی است که از بچگی رویاها و آرزوهای بسیاری در سر داشته و روزی قصد می‌کند یکی از آن ایده‌هایش را عملی کند؛ پدید آوردن موجودی شبیه به انسان، با استفاده از قطعه‌های بدن مردگان و وارد کردن نیروی برق به آن. یکی از بهترین رمانهای خیالپردازانه که به قلم مری شلی درآمده و هنوز جزو آثار خواندنی و جذاب است. به قدری جذاب که بارها و بارها مورد اقتباس قرار گرفت و احتمالا نسخه‌های نمایشی این رمان کلاسیک بیشتر از خود کتاب خوانده شده است.
۱۱- نایتمر اَبی، از توماس لاو پیکاک
جالب است که رمان «نایتمر اَبی» هم‌زمان با رمان ماندگار «فرانکنشتاین» به چاپ رسید (هر دو در سال ۱۸۱۸ میلادی) و حالا هر دو در فهرست بهترین رمانهای جهان در کنار یکدیگر قرار دارند. نکته بامزه دیگر اینکه هر دو این کتاب‌ها با مشورت پرسی شلی، همسر مری شلی (نویسنده فرانکنشتاین) نوشته شدند. توماس لاو پیکاک اما سبک روایتش با مری شلی تفاوت دارد. احتمالا به همین خاطر است که شرح خطی قصه رمان نایتمر اَبی (Nightmare Abbey) چندان راحت نیست. اما می‌شود این‌طور گفت که ماجرای عاشقی دلداده که در انتخابش بین دو معشوقه خود به مشکل خورده و نمی‌داند کدام‌یک از این دو را برگزیند.
۱۲- گوسفند سیاه، از اونوره دو بالزاک
شاید تعجب کنید که این رمان از بالزاک انتخاب شده؛ اثری که نسبت به دیگر شاهکار او، «باباگوریو» کمتر شناخته‌شده است. یکی از ویژگی‌های رمانهای بالزاک، شرح وضعیت اجتماعی فرانسه در دوره خودش است؛ تسلط بر فضا و محیط زندگی دو طبقه اجتماعی مختلف، دهقانان و اشراف، باعث شده تا داستان برای مخاطب بسیار واقعی و ملموس باشد. رمان گوسفند سیاه (جزو مجموعه کمدی انسانی بالزاک) یکی از رمانهای مهم فرانسه است. ماجرای دو پسر جوان با دو شخصیت کاملا متفاوت، که مادرشان نسبت به هر کدام حس جداگانه‌ای دارد. این رمان کلاسیک با نام «دو برادر» هم شناخته می‌شود.
۱۳- صومعه پارم، از استاندال
این کتاب آخرین رمان استاندال است. رمان صومعه پارم همان‌طور که از اسمش می‌توانید حدس بزنید درباره یک صومعه در روزگار پس از ناپلئون در فرانسه است. ماجرای نجیب‌زاده‌ای به نام فابریزیو دل دونگو، که نظر و عقیده‌ای مخالف پدرش دارد و تصمیم گرفته است برای ناپلئون بجنگد. صومعه پارم یکی از رمانهای فرانسوی است که استاندال (با نام اصلی ماری هنری بیل) در اواخر عمر خود نوشت و منتشر کرد.
۱۴- کنت مونت کریستو، از الکساندر دوما
عاشق رمان ماجراجویانه هستید؟ پس اولین کتابی که باید سراغش بروید رمان کنت مونت کریستو، نوشته الکساندر دوما است. قصه‌ای که به سال‌های پایانی حکومت ناپلئون برمی‌گردد. ماجرای دریانوردی که کسبو کارش رونق پیدا کرده و حالا قصد دارد با دختری که از کودکی می‌شناسدش ازدواج کند. البته این ماجرای عاشقانه خیلی زود و با اتهامی که به او زده می‌شود، از «مرسده» جدا و تبعید می‌شود. قصه ادمون دانتس به قدری خواندنی بود که در عالم سینما بارها و بارها از آن اقتباس شد. یکی از مفاهیم ضمنی این رمان ماجراجویانه، مرگ است. شخصیت اصلی بارها شاهد مرگ است و تقریبا شیوه از دنیا رفتن شخصیت‌های داستان متفاوت از دیگری است.
۱۵- سیبیل (دو ملت)، از بنجامین دیزرائیلی
قرار گرفتن رمانی از کسی که روزگاری نخست وزیر انگلیس بوده مرتبط به جایگاه سیاسی او نیست. این بیشتر به خاطر طراوتی است که او با نوشتن رمان سیبیل (با عنوان فرعی «دو ملت») به فضای ادبی داد. فضایی که پس از مرگ جین آستین تا حدودی دچار رخوت شده بود. یک رمان عاشقانه که در طبقه متوسط جامعه اتفاق می‌افتد و به این ترتیب است که در دل داستان با محیط و شرایط زندگی این طبقه اجتماعی در قرن نوزده آشنا می‌شویم. با این حساب می‌شود گفت که در کنار چرچیل، بنجامین دیزرائیلی هم نبوغ ادبی داشته است. این را هم اضافه کنیم که عنوان فرعی کتاب به تقسیم شدن جامعه انگلستان به دو بخش اشاره دارد.
۱۶- دیوید کاپرفیلد، از چارلز دیکنز
رسیدیم به یکی از بهترین رمانهای انگلیسی؛ اثری فوق‌العاده از چارلز دیکنز. می‌گویند این داستان برگرفته از زندگی و تجربیات زیسته خود دیکنز است. نویسنده‌ای که دغدغه‌اش مردم فرودست بودند و این موضوع را در بیشتر آثارش می‌توانید ببینید. این رمان حجیم قصه‌اش را از همان لحظه به دنیا آمدن شخصیت اصلی، دیوید کاپرفیلد آغاز می‌کند و به شرح آنچه بر او می‌گذرد می‌پردازد؛ شرح سختی‌هایی که خودش و مادرش متحمل می‌شوند. دیکنز زمانی این رمان را منتشر کرد که رمانهای معروف «اولیور توییست» و «سرود کریسمس» منتشر کرده و در جامعه شناخته‌شده بود. با این حال رمان دیوید کاپرفیلد ابتدا در روزنامه به چاپ رسید و بعد در قالب کتاب به مخاطب‌ها عرضه شد.
۱۷- بلندی‌های بادگیر، از امیلی برونته
این رمان عاشقانه به قلم امیلی برونته، هرچند در زمان انتشار به قدر کافی مطرح نشد، اما بارها و بارها مورد اقتباس قرار گرفته و آثار نمایشی زیادی بر اساس آن ساخته شده است. بلندی‌های بادگیر در چند نظرسنجی مختلف توانست در صدر جدول بهترین رمان عاشقانه انگلیس بایستد. قصه‌ای از دل باختن کاترین و هتکلیف به همدیگر و شرح مرارت‌ها و سختی‌هایی که برای رسیدن به همدیگر متحمل می‌شوند. لحن شاعرانه امیلی برونته غلظت این فضای عاشقانه را بیشتر کرده است. در ایران این رمان سه بار با عنوان «عشق هرگز نمی‌میرد» ترجمه شد. اما بعدها عنوان اصلی کتاب wuthering heights به «بلندی‌های بادگیر» که اسم مکان وقوع قصه است، به فارسی ترجمه شد. نوشین ابراهیمی و رضا رضایی از دیگر مترجم‌هایی هستند که این شاهکار ادبیات انگلیس و یکی از بهترین رمانهای کلاسیک جهان را به فارسی برگردانده‌اند.
۱۸- جین ایر، از شارلوت برونته
پس از کتاب بلندی‌های بادگیر، سراغ اثری دیگر از خواهران برونته می‌رویم؛ رمان عاشقانه «جین ایر» اثر شارلوت برونته. این کتاب اولین بار در سال ۱۸۴۷ در حالی به چاپ رسید که اسم «کرر بل» به عنوان نویسنده درج شده بود؛ استفاده از اسمی مردانه، کاری بود که دیگر خواهران برونته هم انجام می‌دادند. اما پس از موفقیت رمان، منتقدها کنجکاو شدند که این نویسنده را بیشتر بشناسند. داستان شرح زندگی دختری به نام جین ایر است که در نوانخانه روزگار سختی می‌گذراند و نهایتا پس از ۸ سال تصمیم می‌گیرد از آنجا برود. او به خانه اشرافی آقای راچستر راه پیدا می‌کند و معلم دخترکی به نام «ادل» می‌شود. در این خانه است که ماجراهایی برای جین ایر پیش می‌آید.
۱۹- بازار خودفروشی، از ویلیام تاکری
رمانی که در فهرست ۲۰ رمان برگزیده به انتخاب سامرست موام قرار دارد. رمان بازار خودفروشان اثر ویلیام تاکری، شاعر و طنزپرداز انگلیسی است. قصه‌ای کلاسیک درباره دو دختر از دو طبقه اجتماعی مختلف است؛ آملیا که شخصیت خوب قصه است، از طرفی مدام با فکرهای پلید «بکی» درگیر است و از طرف دیگر با بدی‌های همسر خیانتکارش مواجه است. مانند بسیاری از رمانهای کلاسیک، در این رمان هم روبرویی دو قشر فرودست و اشرافی جامعه دستمایه قرار گرفته است. رمان برگزیده سامرست موام به فارسی هم ترجمه شده است. منوچهر بدیعی بر اساس بیتی از حافظ (در کوی ما شکسته دلی می‌خرند و بس/ بازار خودفروشی از آن سوی دیگر است) عنوان این رمان قدیمی را «بازار خودفروشی» انتخاب می‌کند. نشر نیلوفر این رمان را که از بهترین رمانهای انگلیسی است منتشر کرده.
۲۰- داغ ننگ (نامه اسکارلت)، از ناتانیل هاوثورن
درست است که ناتانیل هاوثورن به خاطر داستان‌های کوتاهش معروف است اما دلیل نمی‌شود که به سادگی از یکی از بهترین رمانهای آمریکایی عبور کنیم. حتی اگر از شیوه روایت و ارزش خود داستان بگذریم، نمی‌توان جسارت نویسنده در انتخاب موضوع را نادیده گرفت؛ به ویژه که این کتاب در اواسط قرن نوزده و در جامعه‌ای مذهبی به چاپ می‌رسید. داستان این رمان قدیمی ماجرای زن جوان و متاهلی که همسرش سال‌هاست به مسافرتی رفته است و هنوز به منزل برنگشته است؛ موضوعی که باعث شده تا همگان اتفاق نظر داشته باشند او دیگر زنده نیست. این زن جوان با بزرگ‌ترین کشیش شهر وارد رابطه می‌شود و بعد هم این ماجرا را برای همه آشکار می‌سازد. ناتانیل هاوثورن در این اثر هم به مفهوم «گناه» پرداخته است و با این قصه سعی دارد نقطه نظر و نگاه خودش را به شکلی غیرمستقیم بیان کند. سیمین دانشور عنوان این رمان جنجالی (The Scarlet Letter) را در فارسی «داغ ننگ» ترجمه کرده است. این رمان با عنوان «حرف سرخ‌فام» هم شناخته می‌شود.
۲۱- موبی دیک، از هرمان ملویل
یکی از شروع‌های فوق‌العاده و ماندگار ادبیات داستانی جهان به این رمان تعلق دارد. جمله‌ای که در همان لحظه ابتدایی خواننده را غافلگیر می‌کند و گیر می‌اندازد: «اسماعیل خطابم کنید.» معروف‌ترین رمان هرمان ملویل، نویسنده بنام آمریکایی در سال ۱۸۵۱ منتشر شد. داستان درباره ناخدای یک کشتی به نام اسماعیل است که سال‌ها پیش نهنگی عظیم‌الجثه کشتی‌اش را از بین برده و در این جریان یکی از پاهای ناخدا هم قطع شده است؛ حالا او می‌خواهد از این وال سفید، یا همان موبی دیک انتقام بگیرد. ترجمه‌های خوبی از این کتاب در کشورمان وجود دارد، از جمله برگردان فارسی نوشین ابراهیمی که نشر افق منتشر کرده و همچنین ترجمه صالح حسینی که انتشارات نیلوفر آن را به راهی بازار کتاب کرده است.
۲۲- مادام بواری، از گوستاو فلوبر
مادام بووآری یکی از بهترین رمانهای فرانسوی و بهترین رمانهای کلاسیک که با دقت فراوان در جزئیات نوشته شده است؛ این ویژگی بارز آثار گوستاو فلوبر است. قصه رمان فلوبر درباره زنی است که با پزشک جوانی ازدواج می‌کند و از زندگی‌اش راضی است، اما به تدریج و با مشاهده برخی تجملات زندگی اشرافی اشخاصی که به آن‌ها نزدیک هستند، از همسر و زندگی معمولی‌ای که دارد دلزده می‌شود. او که عشق و علاقه همسرش را نادیده می‌گیرد، نگاهش به دنبال مردهای دیگری است که گمان می‌کند به‌واقع عاشق او هستند و می‌تواند در کنار آن‌ها احساس خوشبختی کند؛ اما در واقعیت اتفاق‌های دیگری برایش رخ می‌دهد. ترجمه‌های مختلفی از این رمان عاشقانه در دسترس است که از نمونه‌های خوب آن می‌توان به برگردان فارسی مشفق همدانی از انتشارات امیرکبیر و همینطور ترجمه رضا عقیلی و محمد قاضی از انتشارات مجید اشاره کرد.
۲۳- زن سفیدپوش، از ویلکی کالینز
نه تنها کتاب‌بازها، که خود ویلکی کالینز هم بهترین رمان خود را «زن سفیدپوش» می‌دانست. داستان توسط جوانکی به اسم «والتر» روایت می‌شود که قرار است برای تدریس نقاشی به دو دختر، شهر لندن را ترک کند و به روستای لیمریج برود. والتر در میانه راه با زنی سفیدپوش برخورد می‌کند که از او درخواست کمک می‌کند. زن جوان در خصوص خانه‌ای که مقصد والتر است صحبت می‌کند. والتر بعد از سکونت در آنجا عاشق یکی از آن دو دختر می‌شود، اما پس از مدتی متوجه می‌شود که «لورا» بناست با یک نجیب‌زاده ازدواج کند. این رمان نخستین گام‌ها را در آغاز ژانر پلیسی برداشت. ویلکی کالینز که دانش‌آموخته حقوق بود، در داستان‌هایش از این دانشش بهره می‌برد. بد نیست بدانید او یکی از دوستان صمیمی چارلز دیکنز بود. فرصت خوانش یکی از بهترین رمانهای انگلیسی را از دست ندهید.
۲۴- آلیس در سرزمین عجایب، از لوئیس کارول
بعد از رمانهای رئالیستی، وقتش است برویم سراغ یکی از بهترین رمانهای فانتزی. کتابی به قلم لوئیس کارول در اواسط قرن نوزدهم که می‌توان گفت واکنشی بود به فضای تعلیمی و آموزشی سفت و سخت آن دوره که اجازه خیالپردازی و کنجکاوی را از کودکان می‌گرفت. داستان آلیس در سرزمین عجایب درباره دختری به نام آلیس است که روزی با خرگوش سفید و اسرارآمیزی روبرو می‌شود و از سر کنجکاوی تصمیم می‌گیرد به دنبالش برود. این تعقیب او باعث می‌شود که از طریق یک تونل عجیب، وارد دنیای شگفت‌انگیزی شود و با شخصیت‌های عجیب و جالبی برخورد داشته باشد. رمان آلیس در سرزمین عجایب را می‌توانید با ترجمه محمدعلی میرباقری بخوانید.
۲۵- زنان کوچک، از لوییزا می الکات
آنچه در این رمان کلاسیک می‌خوانید درست مانند آینه‌ای است در برابر جامعه آمریکا در دوره جنگ داخلی و مشکلاتی که زنان با آن روبرو بودند. لوییزا می الکات روایتی خواندنی از ماجرای چهار خواهر می‌گوید همراه مادر و مستخدم خود در خانه‌ای قدیمی زندگی می‌کنند. ماجرای رمان درباره زندگی این چهار دختر (مگی، جو، بتی و ایمی) است و شرح مشکلات و روزگاری است که همراه با حس‌های گوناگون سپری می‌کنند.
گرمی روایت شاید از این رو باشد که لوییزا می الکات، نویسنده این رمان عاشقانه، آن را با الهام از تجربیات و خانواده خود نوشته است. فیلم‌های سینمایی بسیاری از سال ۱۹۴۹ تا به همین امروز از این رمان بهره گرفته‌اند. یکی از آخرین نمونه‌های آن، در سال ۲۰۱۹ و به کارگردانی گرتا گرویگ بود که با استقبال خوبی هم روبرو شد. این رمان را مترجم خوب کشورمان، کیوان عبیدی آشتیانی به فارسی برگردانده است.
این لیست شامل ۲۵ کتاب دیگر نیز هست، که در ادامه به روزرسانی می‌شود. می‌توان گفت این یکی از کامل‌ترین لیست‌ها از بهترین کتاب‌های جهان است که توسط کارشناسان گاردین انتخاب شده است.
2 Responses
بسیار زیبا جذاب
سلام، خدا قوت. کی تکمیل می‌کنید؟