کتاب عصر چهارم ربات های هوشمند، کامپیوترهای هوشیار و آینده بشریت شرکت چاپ و نشر بازرگانی

اخیراً نوشتارهای متعدد اما پراکنده‌ای در رابطه با فناوری جدید و تحول‌آفرین هوش مصنوعی در محافل علمی مطرح، و درجریان آن درباره میزان تاثیر دستاورد باورنکردنی بشر معاصر در اعتلای فرآیند توسعه عرصه‌های مختلف در قرن بیست و یکم بحث شده است. در بررسی سیستماتیک این نوشتار ها، به‌وضوح این نکته مورد اذعان عمومی واقع می‌شود که فناوری جدید و در راس آن هوش مصنوعی به‌عنوان یک موهبت تکنیکی عصر حاضر، وارد عرصه‌های اجتماعی شده و تاثیرات خود اعم از خوب یا بد را در سطح جامعه خارج از اراده‌های ما می‌گستراند و ما نیز بالاجبار ملزم به بهره‌گیری از این تکنیک برای اعتلای سطح زندگی خود و پذیرش الزامات آن در تمامی شئون آتی جامعه هستیم. در جریان این بحث‌های ادامه دار، پایه‌های اساسی هوش مصنوعی در حکم آخرین گام بعد از دوران رواج کامپیوتر، مورد توجه کافی قرار نگرفته و با تلقی وضع موجود این فناوری به‌عنوان شکل نهایی آن، به تلاش‌های انجام‌شده در اعصار گذشته و میزان سهم این تلاش‌ها در تعالی وضعیت فعلی در رابطه با هوش مصنوعی اشاره نمی‌شود (و یا نیازی به تعمق در آن‌ها دیده نمی‌شود). واقعیت این است که بدون آگاهی از شکل و ماهیت فناوری‌های تحول‌آفرین در اعصار گذشته و میزان تاثیر هرکدام از آن‌ها در روند توسعه تکنولوژیک آخرین دستاورد بدیع بشری یعنی هوش مصنوعی، امکان توسعه‌های بعدی در این زمینه میسر نیست. در این کتاب برای اولین بار، حرکت‌های تحول‌آفرین انسان در طول اعصار با دیدگاه بنیادی، طی نظام پیوسته و تعامل با هم مورد کاوش علمی قرار گرفته و پس از جمع‌بندی تحولات عمده هر کدام از عصر‌های اول، دوم و سوم، نتایج حاصله در عصر بعدی تعمیم داده شده و در نهایت با توشه‌ای از دستاوردهای بشری در طول ۵۰۰۰ سال گذشته وارد عصر چهارم شده است که نماد آن اکنون توسعه و کاربری فناوری هوش مصنوعی در کلیه شئون جامعه برای ارتقای بهروری جامعه و رهایی از درد و آلام انسان‌هاست. در این کتاب برای اولین بار شکل و محتوای فیزیکی، ذهنی و ادراک انسان به‌عنوان الگوی ابتدایی عصر حاضر از منظر فلسفی مورد مطالعه قرار گرفته و تمایز واژه‌هایی نظیر هوش، نفس (اتحاد ماده و صورت طبق نظر ارسطو)، ذهن، احساس، شعور و در نهایت ساختار مغز با دقت کافی با این هدف بررسی شده است تا چگونگی توسعه فناوری‌های جدید در عصر چهارم با تاکید روی الگوسازی از ماشین‌های هوشیار و یادگیرنده برای تمشیت امور جامعه تبیین شده و نقشه راه آتی با پرتوهای آگاهی انسان‌های تحول‌گرا با وضوح بیش‌تر ترسیم شود. مؤلف در این کتاب، ویژگی‌های اعصار اول، دوم و سوم و درجه تکوین دورانی و میزان تأثیرات هرکدام از آن‌ها در توسعه جامعه امروز را به‌صورت خلاصه بیان کرده و با ورود به عصر چهارم، ضمن بیان ماهیت فیزیکی انسان از زاویه دو دیدگاه فکری مونیستی (تک‌انگاری) و دوئالیستی (دوانگاری)، امکان ساخت ماشینی به‌نام هوش مصنوعی عمومی را با رجوع به این دیدگاه‌های مختلف مورد مطالعه قرار داده است. مولف با توجه به برنامه‌های تحقیقات جاری در عصر چهارم و دستاورد فعلی در زمینه هوش مصنوعی، عصر پنجم را نیز دوران ارتباط با سیارات کهکشان نامیده و معضلات انجام این مهم برای انسان‌های زمینی در این عصر را نیز پیش‌بینی کرده است.