کتاب رایگان ویژگی های داستان های فبک نشر چهار درخت

داستان­های فبکی را «داستان فکری» نیز می­نامند. داستان‌های فکری، به آن دسته از داستان‌هایی گفته میشوند که کودکان را تشویق می­کنند تا سؤال­های خود را درباره عناوینی مانند ماهیت، ظاهر، نظم در طبیعت، قدرت، آزادی، حقوق، ذهن وبدن، فرهنگ، حقیقت، خوبی، زیبایی، انصاف و دوستی مطرح کنند. درباره تجربه خود پیرامون زمان و تغییر بحث کنند و روابط و محیط را بررسی کنند. این داستان‌ها کودکان را به پرسیدن، بحث کردن، جستجوی معنا، بررسی پیامدها و پیش فر­ضها، استفاده از ملاک­ها و کاوش نظرات گوناگون دعوت می­کنند. تفکر، مهارت­های استدلال، اعتماد به نفس، قضاوت خوب را در کودکان پرورش می­دهند و مطالبی را فراهم می­کنند که کندوکاو فلسفی با کودکان را تجربه کنیم. نویسندگان این مجموعه از کتاب­ها فیلسوفان و تربیت کاران اصلی «فلسفه برای کودکان» از سراسر عالم هستند. شارپ در تعریف داستان فلسفی میگوید: «داستان فلسفی، کوششی است که کودکان را به کندوکاو در مورد مفاهیم و شیوه­های فلسفی ترغیب میکند». داستان‌های فبک، مانند تخته پرشی مناسب به سوی کندوکاو و تحقیق هستند، عواطف و احساسات کودکان را موشکافی و با واقعیت­های عینی پیوند می­دهند تا به کودک کمک کنند با مفاهیم فلسفی و تجربه­های روزانه خود در گیر شود. وقتی کودکان در حال ایجاد حلقه­های کندوکاو فلسفی هستند و برای بیان سؤالات و کندوکاوهایشان از داستان استفاده میکنند، آنچه باعث تأمل و دقت و توجه آنان در مفاهیم سؤال برانگیز داستان و پرسش­ها شده است، از تجربه خودشان نشأت گرفته است. مجموعه مسائلی که با رشد مهارت­های مهم شناختی کودکان مرتبط است و منجر به مهارت­های تفکر و استدلال آنان میشود، باید در قالب داستان‌ها و رمان‌ها بیان شود. این داستان‌ها چون در بردارنده ایده­ها و مفاهیم فلسفی هستند، کودکان را به شکلی بسیار جالب و عمیق وارد حیطه فلسفه می­کنند. داستان‌های فبک سعی دارند کودکان را وادار کنند که خودشان به فلسفه بپردازند. آن‌ها تاریخ فلسفه را به نحوی بازسازی می­کنند که تاریخ فلسفه در لابه لای تجربه­های کودکان داستان اتفاق بیفتد. این بازسازی، فرآیند پرسش و پاسخ را مدل­سازی میکند، مفاهیم مطرح شده، کودکان را به سؤال کردن بر میانگیزاند و برقراری ارتباط آن­ها را در کلاس تسهیل میکند و آن­ها را بر آن می­دارد که روش فلسفی را وارد زندگی روزمره خود کنند. داستان‌های فلسفی، فرصت­های بی­پایانی در جهت مشغول کردن فرد به تخیل اخلاقی (یا کاربردی) فراهم میسازند که برای افزایش تعمق انتقادی برای ارائه قضاوتی خوب ضروری اند. اصول به تنهایی نمیتوانند آنچه را برای تصمیم گیری خردمندانه نیاز داریم، به ما بدهند. داستان‌های فلسفی زمینه خاصی را با ویژگیهای خاصی، در شرایطی منحصر به فرد در اختیار کودکان قرار می­دهند کودکان در حین بحث درباره پرسش­های برخاسته از متن، به ویژگی­های خاص این داستان­ها نیز توجه می­کنند . داستان‌های فبک، بدون برجسته کردن و اشاره مستقیم به کودکان و مشکلات آن­ها، پرده از احساسات ابتدایی که هر کودکی ممکن است داشته باشد بر می­دارند و امکان بررسی آنها را فراهم می‎کنند. بدین ترتیب کودکان میتوانند درباره احساسات واقعی شخصیت­های داستان صحبت کنند و با کمک هم تلاش کنند بفهمند که چرا احساسات خودشان مانند احساسات شخصیت­های داستان است. بنابر آنچه گفته شد موثرترین راه فکرپروری در کودکان استفاده از داستان است. لیپمن و شارپ و فیلیپ کم، به عنوان خالق داستان‌های فکری، به این برنامه قوت بیشتری بخشیدند. این افراد اعتقاد راسخی به خلق داستان‌هایی با موضوع­های فکری فلسفی دارند و از داستان‌های موجود در ادبیات کودک استفاده نمیکنند و معتقدند ادبیات کودکان قلمرو وسیع، دشوار و نسبتاً ناشناخته از نوشته­ها و مکتوبات است. بخش اعظم آن برای خانه­ها و کتابخانه­ها و یا استفاده گاه و بیگاه تنظیم میشوند اما کتاب­های فبک، ابزارهای مورد نیاز تفکر فلسفی را برای آموزش به خواننده فراهم میکند و برای استفاده در کلاس درس تهیه شده است، جایی که در آن معلمی وجود دارد. این نظر که کمابیش مورد تأیید لیپمن و سایر همکاران وِی قرار دارد، بعضاً مورد انتقادهایی نیز قرار میگیرد. برای مثال فیشر معتقد است، در صورتی که معلم یا مربی، داستان را با مضامین بحث برانگیز یا طرح سؤال ارتقا دهد، میتوان هر متن داستانی را به عنوان مبنایی برای مباحثۀ فلسفی و تفکر، مورد استفاده قرار داد.