مناجات شعبانیه را میتوان بالاترین زمزمههای عاشقانه دانست و محتوای آن را عظیمترین خواستههای نوع انسانی تلقّی کرد که سرشار از مفاهیم عمیق عرفانی است و در توصیف آن همین بس که اگر بنا شود بر واژههایی از آن همچون «ربّ هب لی کمال الانقطاع الیک» شرحی نوشته شود که حق سخن هم در آن ادا شده باشد، مثنوی هفتاد مَن کاغذ شود.
درباره محتویات و فرازهای آن باید گفت: از آنجا که خاندان عصمت و طهارت (ع)، امامان معصوم و پیشوایان ما هستند چه از جهت عرفان الهی و چه از جهت شناخت عمیقی که به انسانها و نیازهای آنها دارند اگر چیزی فراتر از اینها در نیاز انسان به آن بود در ضمن این دعاهای گرانقدر از خدای متعال مسئلت میکردند.
به عبارت دیگر دعاهایی که از پیشوایان دین و رهبران و امامان معصوم (ع) رسیده و در دست است یکی از گرانبهاترین منابع علوم و معارف و اخلاق اسلامی به شمار میآیند زیرا آن بزرگواران با شناختی که از خدای عزوجل و مبادی عالیه و همچنین از انسان و نیازمندیهایش داشتند بهگونهای از مکنونات دل انسان در تمام دعا تعبیر کرده و از حقایق اعتقادی و اخلاقی پرده برداشتهاند که قابل توصیف نیست.
در ادعیهای که از جانب آنها رسیده به قدری ظرائف و معانی بلند وجود دارد که آدمی شک نمیکند که این دعا از انسانهای معمولی نیست و یقین پیدا میکند که از افرادی صادر شده که به دقائق علوم الهی و به اسرار آفرینش و رموز خلقت عالم و ابعاد وجودی وی آگاهی داشتهاند. ازاینرو برخی از دعاها نیاز به صحّت سند از لحاظ علم حدیث ندارد بلکه متن آنها بهترین گواهی است که از معصوم رسیده است.
از جمله آن دعاها میتوان مناجات شعبانیه را نام برد که متن آن بهگونهای است که گواهی میدهد تنها از معصوم صدور کلماتی مانند آن ممکن است.
دعایی است که بیشک انسان جهت تقرّب به خدا و به دست آوردن آرامش روحی و تحصیل مکارم اخلاق و دوری از معاصی و رذائل و زدودن کدورات روانی و وسوسههای شیطانی و تقویت اراده و نیروی تعقّل و تفکّر و قضای حوائج مادی و معنوی نیازمند به آن است.