
کتاب مبانی تغذیه بر اساس سرفصلهای ارائه شده از سوی وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی
نسخه الکترونیک کتاب مبانی تغذیه بر اساس سرفصلهای ارائه شده از سوی وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی به همراه هزاران کتاب دیگر از طریق فیدیبو به صورت کاملا قانونی در دسترس است.
فقط قابل استفاده در اپلیکیشنهای iOS | Android | Windows فیدیبو
درباره کتاب مبانی تغذیه بر اساس سرفصلهای ارائه شده از سوی وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی
علم تغذیه یکی از مهمترین علوم مرتبط با علوم پزشکی است. نقش و اهمیت تغذیه صحیح در پیشگیری از بسیاری از بیماریها به اثبات رسیده است. برای رسیدن به سلامت جسمی و روانی، عوامل بسیاری موثرند. ازجمله این عوامل غذا نقش مهمی را ایفا میکند. اینکه غذاچیست، از چه اجزایی تشکیل شده است، نقش و اهمیت هر یک از این اجزاءدر سلامت انسان چگونه است، در چه منابع غذایی یافت میشود، کمبود آنها چگونه ایجاد میشود و چه علائمی دارد و چگونه میتوان با انتخاب صحیح کلیه نیازهای تغذیهای را برطرف نمود، از مباحث بسیار مهم در علم تغذیه میباشد که تحت عنوان اصول یا مبانی تغذیه مورد بررسی قرار میگیرد.
بخشی از کتاب مبانی تغذیه بر اساس سرفصلهای ارائه شده از سوی وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی
مقدمه مولف:
علم تغذیه یکی از مهمترین علوم مرتبط با علوم پزشکی می باشد. نقش و اهمیت تغذیه صحیح در پیشگیری از بسیاری از بیماریها به اثبات رسیده است. برای رسیدن به سلامت جسمی و روانی، عوامل بسیاری موثرند. ازجمله این عوامل غذا نقش مهمی را ایفا می کند. اینکه غذاچیست، از چه اجزایی تشکیل شده است، نقش و اهمیت هر یک از این اجزاءدر سلامت انسان چگونه است، در چه منابع غذایی یافت می شود، کمبود آنها چگونه ایجاد می شود و چه علائمی دارد و چگونه می توان با انتخاب صحیح کلیه نیاز های تغذیه ای را برطرف نمود، از مباحث بسیار مهم در علم تغذیه می باشد که تحت عنوان اصول یا مبانی تغذیه مورد بررسی قرار می گیرد. از آنجاییکه دانشجویان رشته های پزشکی و پیراپزشکی همانند پرستاری، مامایی و بهداشت به دلیل در ارتباط بودن با گروه های آسیب پذیر اجتماع مخصوصا مادران، کودکان و بیماران نقش مهمی را در زمینه ارتقاء سطح دانش تغذیه ای جامعه ایفاء می کنند. همچنین دسترسی به منابع علمی تغذیه برای آنان آسان نمی باشد، اینجانب برآن شدم تا مجموعه نسبتا کاملی با توجه به سرفصلهای ارائه شده از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی را از منابع معتبر و مورد تایید جمع آوری نموده تا دراختیار این عزیزان قرار گیرد. امید است این مجموعه بتواند در بالابردن سطح دانش تغذیه ای این دانشجویان و به تبع آن در بالا بردن سطح آگاهی و سلامت جامعه نقش بسزایی داشته باشد.
فصل اول : آشنایی با برخی از اصطلاحات تغذیه ای
آشنایی با برخی از اصطلاحات تغذیه ای
۱. Food: (غذا)در اصطلاح عوام به هر چیزی که بدن را قوت دهد (life giver) غذا گویند. غذا حاوی موادی است که اعمال مهمی در بدن انجام می دهد. این مواد مهم نوترینت (Nutrient) نامیده می شود. غذا همچنین محتوی مواد غیر مغذی دیگری هم می باشد مانند طعم دهنده ها، رنگ دهنده ها............
غذا= نوترینت + غیر نوترینت
نقش های غذا
- تولید انرژی
- رشد، ترمیم و نگهداری بافت
- تعادل و تنظیم واکنشهای حیاتی
۲. Nutrient: (ماده مغذی)
- کربوهیدراتها (Carbohydrates)
- چربیها (Fats)
- پروتئینها (Proteins)
- ویتامینها (Vitamins)
- املاح (Minerals) می باشند
۱. Macronutrients (درشت مغذیها)
۲. Micronutrients (ریز مغذیها)
دسته اول در تولید انرژی(بیشتر کربوهیدراتها وچربیها)، رشد، ترمیم و نگهداری بافت نقش دارند.
دسته دوم در تعادل و تنظیم واکنش های حیاتی (ویتامینها و املاح) نقش دارند.
آب
بنابراین غذا به مواد جامد یا مایعی گفته می شود که از راه دهان وارد دستگاه گوارش شده و پس از جذب مواد مفید آن، رشد و نمو و تولید سلولهای بدن را حفظ کرده، سپس مواد زائد آن از راه روده، کلیه و پوست دفع می گردد و بدین ترتیب باعث رشد و تمو و حفظ سلامتی انسان می شود.
می توان غذا را طور دیگری نیز تعریف کرد: به هر ماده جامد، نیمه جامد و مایعی که از را دهان مصرف شود، اولاً حس گرسنگی را برطرف کند و ثانیاً کلیه نیازهای تغذیه ای فرد را (انرژی، مواد مغذی) در وضعیت فیزیولوژیکی (شیرخوارگی، کودکی، نوجوانی، جوانی، بلوغ، میانسالی، سالمندی، بارداری و شیردهی) که فرد قرار دارد تامین کند.
۳.:Nutrition(تغذیه)
۱. خوردن (Ingestion): تبدیل ملکولهای درشت غذا به ملکولهای ریزتر و آماده برای هضم. این عمل در دهان صورت می گیرد. غذا به تکه های کوچک تبدیل شده و با بزاق ترکیب می شود. ضمن اینکه هضم بسیار مختصری هم در دهان می تواند روی بعضی از مواد مغذی صورت گیرد. عواملی که روی میزان خوردن تاثیر می گذارند. مانند: اشتها (بیماری، دارو.........) وجود یا عدم وجود دندان، دندان مصنوعی، اقتصاد و درآمد خانواده، عادات غلط غذایی (Fast Food) الگوهای فرهنگی (سوپ استخوان در ویتنام یا لوبیای پرفلفل در آمریکای لاتین) و............ نیز در این علم بررسی می شود.
۲. هضم (Digestion): تبدیل ملکولهای ریز شده غذا به اجزاء قابل جذب. این عمل در روده کوچک، تحت تاثیر حرکات روده، آنزیمهای لوزالمعده یا پانکراس و آنزیمهای خود روده انجام می گیرد. عواملی که می توانند روی هضم تاثیر گذارند، شامل اختلالات حرکتی و ترشحی روده، بیماریهای پانکراس، بیماریهای روده، اختلالات مربوط به اسید معده (بعضی از مواد مغذی در معده مختصری هضم می گردند). که اینها هم در علم تغذیه بررسی می گردند.
۳. جذب (Absorption): ورود اجزاء قابل جذب که در مرحله قبل ایجاد شده بود از روده به خون. این عمل هم به طور عمده در روده کوچک انجام می گیرد. عواملی که می توانند در جذب تاثیر گذارند: اختلالات گوارشی مثل اسهال، سلیاک(عدم تحمل به گلوتن غلات)، اختلالات کبدی و پانکراس، بعضی عادات غلط غذایی (چای)، بعضی داروها و............. که در این علم مورد مطالعه قرار می گیرند.
۴. انتقال در خون (Transportation):حرکت مواد جذب شده در خون برای رسیدن به سلولهای بدن. عواملی روی این انتقال می تواند تاثیر گذارد از جمله اختلال در عملکرد ناقلین (ترانسفرین، سرولوپلاسمین، RBP)، فقر پروتئین
۵. بهره وری توسط سلولها (Utilization): ورود اجزاء جذب شده از خون به سلول که می تواند تحت تاثیر عواملی از قبیل گیرنده های سلولی، ناقلین سلولی و........ قرار گیرد
۶. دفع مواد زائد(Excretion): دفع مواد زائد به دو صورت عمده مدفوعی و ادراری است. مدفوع مواد زائد حاصل از هضم مواد مغذی در روده کوچک و همچنین نتیجه آبگیری این مواد در روده بزرگ و نهایتا دفع آنها می باشد. اما ادرار مواد زائد حاصل از متابولیسم سلولی است. بدین معنا که بعد از ورود مواد به سلول و متابولیزه شدن آن مواد زائدی حاصل می شود که از طریق خون به کلیه ها رفته مواد مفید آن باز جذب خون شده و ما بقی همراه مقادیر زیادی آب از طریق کلیه ها دفع می گردد.
نظرات کاربران درباره کتاب مبانی تغذیه بر اساس سرفصلهای ارائه شده از سوی وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی