کتاب راهنمای شاخص‌ها در بازارهای سرمایه حسن قالیباف اصل نشر انتشارات بورس

بازارهای سرمایه یکی از عوامل اصلی رشد اقتصادی کشورها هستند. از این‌رو، بررسی عملکرد آن بسیار حائز اهمیت است. برای بررسی عملکرد بازار، شاخص‎های متعددی وجود دارند. ایده بهره‌گیری از شاخص‌های اولیه در بازار سرمایه از قبیل شاخص حمل و نقل داوجونز این بود که اگر بخواهیم عملکرد بازار را ببینیم، نیاز است تا تغییرات قیمت را بررسی کنیم؛ زیرا قیمت یک دارایی متأثر از عوامل متعدد است و برای اینکه بخواهیم تصویر درستی از کلیت بازار داشته باشیم، تغییرات قیمت معیار خوبی می‌تواند باشد.

شاخص بازار سرمایه یک معیار کمی است که ارزش سبدی از دارایی‌ها را نشان می‌دهد. دارایی‌هایی که در شاخص قرار می‌گیرند، معمولا ویژگی‌های مشابهی از نظر اندازه، صنعت و استراتژی دارند. برای سرمایه‌گذاران، شاخص‌ها حکم جهت و وضعیت کلی بازار را دارند. به عبارتی دیگر، آنها از شاخص‌ها به عنوان ابزاری برای بررسی عملکرد بازار استفاده می‌کنند. در نتیجه، می‌توان گفت یکی از هدف‌های اولیه طراحی شاخص، فراهم آوردن معیاری برای درک وضعیت یا تغییرات بازار در یک نگاه کلی و جامع است. به مرور زمان، شاخص‌ها به یک ابزار چند هدفه بسیار مهم بدل شده‌اند که به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا امکان تحلیل عملکرد بازارهای اوراق بهادار مختلف، تخمین ریسک و ارزیابی عملکرد مدیران سرمایه‌گذاری را داشته‌ باشند. امروزه شاخص‌های اوراق بهادار به عنوان یک مبنا، برای طراحی محصولات جدید سرمایه‌گذاری نیز در نظر گرفته می‌شوند. در حقیقت، شاخص‌ها به عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری به‌کار گرفته می‌شوند.