کتاب ادبیات من اثر سدونی اسمیت نشر اطراف

ادبیات من محصول تحقیقی جامع درباره‌ی ژانر خودزندگی‌نامه و انواع مختلف روایت «خود» است. این کتاب تاریخچه، نظریه‌ها، رویکردهای نقادانه به این ژانر، و انواع مختلف روایت «خود» در فرم‌ها، سبک‌ها و رسانه‌های گوناگون را بررسی می‌کند. علاوه بر معرفی شصت ژانر خودزندگی‌نامه‌ای، تفاوت‌ها و تشابه‌های ژانرهای مهم این حوزه مثل خاطره‌پردازی یا مموار، خودزندگی‌نامه‌نویسی، تاریخ شفاهی، یادداشت‌ روزانه، اتوگرافیک‌، اعترافات، جستار شخصی و گروه‌نگاری نیز با استناد به آثار ادبی، سینمایی و هنری بی‌شمار توضیح داده شده است. سدونی اسمیت و جولیا واتسون، پس از معرفی عوامل شکل‌گیری سوژه‌ای که خودش را روایت می‌کند (خاطره، تجربه، هویت، فضا، بدن‌مندی و عاملیت) تأثیر این عوامل بر اثر خودزندگی‌نامه‌ای را شرح می‌دهند و مخاطب را با پیچیدگی‌های بازنمایی زندگی شخصی از لحظه‌ی شکل‌گیری خاطره و ثبت تجربه‌ی فرد تا زمان عرضه و نقد آثار خودزندگی‌نامه‌ای آشنا می‌کنند. کتاب ادبیات من مخاطب را با چگونگی شکل‌گیری آثار خودزندگی‌نامه‌ای و مسائل تأثیرگذار بر شکل نهایی اثر آشنا می‌کند؛ مسائلی که در خوانش و نقد چنین آثاری باید مورد توجه قرار گیرند، از جمله تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان روایت‌های خودزندگی‌نامه‌ای، صدا، ارتباط‌محوری، مخاطب، سبک‌های مختلف پژوهش خود، الگوهای پردازش پی‌‌رنگ، رسانه‌‌های روایت خود و عوامل پیرامتنی مثل ناشر، نحوه‌ی تبلیغ، پخش و توزیع، طرح جلد کتاب و بسیاری عوامل دیگر. علاقه‌مندان به نظریه‌های هویت می‌توانند از بحث مفصل کتاب درباره‌ی انواع مهم سوژه‌های روایت‌کننده‌ی خود (سوژه‌ی سکولار، انسان‌گرا، معنویت‌گرا،‌ مهاجر، دگراندیش، بورژوا و مدرن) بهره ببرند. نویسندگان همچنین از اهمیت و ضرورت دگرگونیِ ژانرهای تثبیت‌شده، خلق ژانرهای جدید و استفاده از رسانه‌های متفاوت برای بازنمایی سوژه‌های جدید سخن می‌گویند. در این کتاب، علاوه بر ژانرهای آشنایی مثل خاطره‌پردازی و روایت شخصی، درباره‌ی ژانرهای جدید روایت خود و درخشان‌ترین نمونه‌هایشان هم می‌خوانید؛ ژانرهایی مثل خوراک‌نگاری، روایت‌ سوگ، روایت اعتیاد، روایت کوچ اجباری، روایت تبعید و مهاجرت، روایت‌ حقوق بشری، روایت سن‌آگاهی، روایت جنسیت‌محور، روایت‌ اختلال روانی، خودقوم‌نگاری، خودبوم‌نگاری، روایت‌های چهره‌های ورزشی، نظامی و هنری، و روایت افراد دارای معلولیت. از دیگر مباحث جالب کتاب بحث رسانه‌های روایتِ خود در دنیای امروز، زندگی‌های دیجیتال و خودهای مجازی است. نویسندگان در فصلی مجزا از فرم‌های جدید اجرایی، تصویری، گرافیکی، سینمایی و آنلاین و همچنین از تأثیر متقابل سوژه و رسانه‌ی بازنمایی‌اش می‌گویند. نویسندگان کتاب در پی بررسی انتقادی و تفسیر هشیارانه‌ی روایت‌های شخصی‌اند و از همین رو به‌تفصیل شرح می‌دهند که ژانرهای خودزندگی‌نامه‌ای چگونه گاهی به ابزاری در دست گفتمان قدرت تبدیل می‌شوند. آن‌ها میان نظریه‌های مربوط به روایت خود و حوزه‌های جدید روان‌شناسی، علوم اعصاب، علوم شناختی، مطالعات نقد جغرافیایی، و نظریه‌های جدید زندگی روزمره، هویت و فرم‌های دیجیتال نیز پل می‌زنند. با توجه به اهمیت اعتبارسنجی و راستی‌آزمایی آثار خودزندگی‌نامه‌ای، نویسندگان در تمام کتاب به پیچیدگی‌های مربوط به اعتبارسنجی پرداخته‌اند و در پایان کتاب نیز بیست و چهار استراتژی برای نقد روایت‌های خود‌زندگی‌نامه‌ای ارائه داده‌اند. در پایان نیز شصت ژانر مختلف روایتِ خود معرفی و به‌اختصار شرح داده شده‌اند. پژوهشگران و علاقه‌مندانِ حوزه‌های علوم انسانی، علوم اجتماعی، هنر، مطالعات فرهنگی، مطالعات رسانه، تاریخ، ادبیات و نقد، و همچنین همه‌ی علاقه‌مندان به نوشتن و خواندن روایت‌های مستند اول‌شخص می‌توانند از مطالب این کتاب بهره ببرند. ادبیات من را به سبب رویکرد تازه‌اش به ژانرهای مختلف و جدید روایتِ «خود» و گستردگی مطالبش یکی از نواندیشانه‌ترین و جامع‌ترین آثار این حوزه می‌دانند.