کتاب قبلاً همدیگر را جایی ندیده ایم؟! نشر انتشارات ۳۶۰ درجه

اختلال تجزیه‌ی هویت یا هویت‌پَریشی (که اختلال چندشخصیتی، شخصیت چندگانه و تعدد شخصیت هم نامیده می‌شود) عبارت است از وجود دو یا چند هویت یا شخصیت متمایز که بدون آگاهی فرد، افکار و رفتار شخص را کنترل می‌کنند. معمولاً این شخصیت‌ها نام، سن، نژاد و مجموعه‌ای از خاطرات و رفتار‌های منحصربه‌فرد دارند. در اغلب موارد یک هویت اصلی با نام واقعی شخص وجود دارد که منزوی، وابسته و افسرده‌ است. هویت‌‌های جانشین دارای ویژگی‌‌‌هایی هستند که با هویت اصلی در تضاد است؛ مثلاً خصمانه، کنترل‌کننده، خودویرانگر و خشونت‌آمیزند (خشونت در قِبال خود و دیگران). برای نمونه، کسی که از بیماری چندشخصیتی رنج می‌برد، ممکن است تن به کار‌‌هایی بدهد که در حالت عادی انجام نمی‌دهد؛ کار‌‌هایی چون رانندگی با سرعت زیاد یا دزدیدن پول از دوست یا کارفرما و این درحالی است که انگار نیرویی غیر از خود شخص آنها را وادار به انجام این کارها می‌کند. طبق گفته‌ی بیماران این‌طور استنباط می‌شود که آنها گروگان شخصیت‌ها هستند و مانند ربات هرآنچه شخصیت‌ها دستور دهند، بی‌اختیار انجام می‌دهند. در بعضی موارد این شخصیت‌ها ممکن است حتی در ویژگی‌‌‌هایی مثل: لحن صحبت، دست‌خط، استعداد‌‌های هنری و ورزشی و آشنایی به زبان‌‌‌های خارجی با هم تفاوت داشته باشند. احتمال می‌رود در زمینه‌ی فرایند‌‌های فیزیولوژیایی ازقبیل فشارخون و فعالیت مغزی نیز تفاوت‌هایی داشته باشند. هویت اصلی معمولاً از تجربه‌‌های هویت‌‌های دیگر اطلاعی ندارد. دوره‌‌هایی از یادزدودگی بدون علت، ازقبیل زوال حافظه برای چند ساعت یا چند روز در هفته، می‌تواند نشانه‌‌هایی از وجود این اختلال در فرد باشد.