کتاب صوتی منشا آگاهی نشر آوانامه

کتاب منشا آگاهی در فروپاشی ذهن دوساحتی نوشته جولین جِینز روان‌شناس آمریکایی است که به موضوعی متفاوت و خاص می‌پردازد. او در این کتاب نظریه جدیدی در مورد منشا آگاهی ارائه داده و معتقد است آگاهی بشر از زمان تکامل حیوانات شروع نشده و تاریخ شروع آن به سه هزار سال پیش باز می‌گردد. در واقع او در این کتاب در تلاش است دوره‌ای از تاریخ بشر را مشخص کند که در آن آگاهی ظهور کرد. اگر علاقمند به مطالعه کتاب‌های عرفانی هستید، توصیه می‌کنیم دسته عرفان و تصوف فیدیبو مراجعه کنید.

جولین جینز معتقد است این دوره تاریخی بین خلق ایلیاد و ادیسه رخ داده و خلق آن تنها توسط هومر انجام نشده بلکه افراد دیگری هم در آن دخیل بودند. به گفته جینز، ایلیاد احتمالاً بین سال‌های 1230 قبل از میلاد و 850 قبل از میلاد و ادیسه پس از ایلیاد و حداقل یک قرن یا بیشتر خلق شده است. این دو اثر بستر شواهد این نظریه را شکل داده و در محتوای روایات خود، ظهور آگاهی انسان را آشکار می‌کنند. لازم به ذکر است دامنه شواهدی که جولین ارائه می‌دهد بسیار گسترده‌تر از این دو اثر کلاسیک بوده و منابع و فرهنگ‌های مختلف تاریخی، شواهد معاصر مانند علائم اسکیزوفرنی و پدیده هیپنوتیزم را در بر می‌گیرد.

موضوع کتاب منشا آگاهی در فروپاشی ذهن دوساحتی چیست؟

کتاب منشا آگاهی در فروپاشی ذهن دوساحتی به نظریه جولین جینز در مورد منشا آگاهی پرداخته و شواهد تاریخی مرتبط با این نظریه را بررسی می‌کند. با بررسی دقیق‌تر نظریات جولین می‌توان متوجه شد که او در مورد منشأ اراده انسان نیز حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. مفهوم ذهن دو ساحتی مورد بحث در این کتاب به برون سپاری اراده و سپردن تصمیم گیری به عوامل ظاهراً خارجی (مانند خدایان) اشاره دارد که مستقیماً با بحث ما از اراده در چارچوب نظریه جینز مرتبط است. برای جینز، فقدان آگاهی در واقع با فقدان اراده همراه است. افراد دوساحتی احساس نمی‌کردند که مسئول تصمیمات و اعمال خود هستند و خدایان را دلیل همه اتفاقات می‌دانستند.

جینز شروع ذهن دو ساحتی را دورانی می‌داند که انسان از زندگی با جمعیت کوچک دور شده و یاد گرفت چگونه جامعه بزرگی تشکیل دهد. یکی از مسائلی که از این گسترش جمعیت ناشی می‌شد، حفظ کنترل مردم بود. در جوامع کوچک رهبر به راحتی می‌توانست بر امور همه رسیدگی کند اما در این جوامع بزرگتر، کنترل اجتماعی چندان آسان نبود زیرا انسان‌ها از نظر فیزیکی از حاکمان خود فاصله داشتند. به عقیده این نویسنده، ذهن دو ساحتی به عنوان راه حلی برای این مشکل ظاهر شد. این ذهن دو ساحتی راهی برای کنترل جمعیت بود.

این کنترل تا زمان رایج شدن نوشتن راحت بود. با ترویج نوشتن، به انسان این امکان داده شد تا از ظلم توهمات شنیداری خود بگریزد. به این ترتیب توهمات شنوایی قدرت و نفوذ خود را از دست داده و در عوض به کلام نوشتاری منتقل شد. در این مرحله از تاریخ بشر، انسان‌ها شروع به از دست دادن خدایان خود کردند.

پس از کمرنگ شدن خدایان، انسان‌ها بهشت‌ها و جهان‌های زیرین را اختراع کردند. مکان‌هایی که خدایانشان به آنجا عقب نشینی کردند. در غیاب این خدایان، چیز جدیدی پدیدار شد، جایی که تصمیمات و اقدامات از درون صادر می‌شود. جینز معتقد بود که در این مرحله از تاریخ بشر بود که آگاهی پدیدار شد.

چرا باید کتاب منشا آگاهی در فروپاشی ذهن دوساحتی را بخوانیم؟

سه عنصر در نظریه جینز درباره منشأ آگاهی وجود دارد: (1) تعریف او از آگاهی، (2) تصور او از ذهن دو ساحتی و (3) استدلال او مبنی بر اینکه آگاهی پس از فروپاشی ذهن دوساحتی پدید آمده است. در این کتاب جینز با گفتن اینکه آگاهی چیست، شروع کرده و تصورات غلط رایجی که به عقیده او مانع درک کامل‌تر این پدیده شده است را کنار می‌گذارد. او زبان را به‌عنوان بنیادی برای آگاهی می‌بیند و با مطالعه سابقه تاریخی زبان‌شناختی، به بررسی منشا آگاهی می‌پردازد. خواندن این کتاب برای همه افراد علاقمند به فلسفه و خودشناسی می‌تواند جذاب باشد.

درباره نویسنده

جولین جینز (Julian Jaynes) یکی از روانشناسان مطرح آمریکایی بود که سال 1920 متولد شد. او پس از نوشتن کتاب منشا آگاهی به محبوبیت زیادی دست پیدا کرد، هر چند که برخی فیلسوفان با نظریات او مخالف بودند اما کتاب‌های جولیان نکات ارزشمندی را بیان می‌کند. جولین مدرک فوق لیسانس و دکترا خود را از دانشگاه ییل گرفت و شروع به بررسی علم رفتارشناسی در جانوران کرد. پس از آن مدتی را در انگلستان به نمایشنامه نویسی و بازیگری اختصاص داد و به آمریکا بازگشت. او چندین واحد دانشگاهی از دانشگاه پرینستون گرفت و پس از آن با حضور در سخنرانی‌های مختلف، نظر افرادی زیادی را به تفکرات خود جلب کرد.

در بخشی از کتاب منشا آگاهی در فروپاشی ذهن دوساحتی می‌خوانیم

تمایز میان آن چه دیگران درباره ما می‌دانند و درک ما از خویشتن و احساسات عمیق متعاقب آن امری حقیقی است؛ تمایز میان رفتار و ما و تمایز میان موقعیت تعیین ناپذیر اموری که بدان ها می اندیشیم، در افکار و رویاها و در گفت وگوهای خیالی مان با دیگران -و با آن که ما را نمی شناسند- به دلیل بیم و امیدهای مان، یا از ویژگی ها و گذشته خود پوزش می طلبیم، یا از آن ها دفاع می کنیم و در موردشان سخن می گوییم: این تاروپود درهم تنیده خیال با واقعیت برساخته از طبیعت پیرامونی متفاوت است! چگونه تجارب گذرای منحصر به فرد ما با نظام طبیعت همخوانی دارد؛ نظامی که کانون شناخت آدمی را احاطه می کند و آن را در برمی گیرد؟ آدمیان کمابیش از زمانی که آگاهی موجودیت یافت، از مسئله آگاهی آگاه بوده و در هر عصر به زبان روزگار خویش توصیفی از آگاهی به دست داده اند.

پیشنهادهایی برای دوست داران کتاب منشا آگاهی در فروپاشی ذهن دوساحتی

اگر از شنیدن کتاب صوتی منشا آگاهی لذت بردید، توصیه می‌کنیم از کتاب‌های زیر هم دیدن کنید:

·      درباره معنی زندگی نوشته ویل دورانت

·      فلسفه ای برای زندگی نوشته ویلیام بی اروین