در این چند سال که خداوند این توفیق را نصیب این حقیر کرد که در حوزهی امنیت اطلاعات فعالیت کنم، یکی از چالشهایی که در تدوین گزارشها، ارائههای علمی و سخنرانیها با آن روبهرو بودم، کمبود جملات قصار و تمثیلهای کوتاه در حوزهی امنیت اطلاعات بوده است. جملات قصار، تمثیلها و آموزههای ساده، اما پرمغز این کمک را به گوینده میکند که در حداقل کلام، بیشترین مفهوم را منتقل کند؛ عموماً این آموزهها از تمثیل بهرهی فراوان میبرند و به قول آلبرت اینشتین: «تمثیل یکی از راههای آموزش نیست؛ بلکه تنها راه آموزش است».
تمثیل کمک میکنند که حتی بتوان پیچیدهترین مسائل علمی را به زبانی که برای عموم قابلفهم باشد، منتقل کرد. چه زیبا دکتر علی شریعتی میگوید: «گفتن اندیشههای اینوآن اندیشه نیست؛ بهترین اندیشهها یکلحظه اندیشیدن است». ازاینرو بر آن شدم ضمن گردآوری اندک جملات بزرگان و مشاهیر حوزهی امنیت اطلاعات، با بضاعت اندک خود، بیندیشم و اندیشههایم را تبدیل به آموزهها و جملات یا عباراتی کوتاه کنم. بالغبر هفت سال است که در محضر برخی اساتید فرهیختهی دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلیتکنیک تهران) جناب آقایان دکتر مهدی شجری، دکتر مهران سلیمان فلاح، دکتر بابک صادقیان، دکتر حمیدرضا شهریاری، دکتر سیاوش خرسندی و دکتر احمد افشار مشغول کسب دانش و تجربه هستم و آنچه در این کتاب به قلم خود نوشتهام، نه به معنای جسارت در حضور بزرگان و اساتید این حوزه، بلکه به معنی درس پس دادن نزد این بزرگواران و ادامه دادن راه اساتید و متخصصان این حوزه بهعنوان پژوهشگر امنیت اطلاعات است.
برخی از جملات این کتاب را با اندیشیدن در طبیعت و با الگوبرداری از موجودات زنده و سازوکارهای طبیعی آنها اقتباس کردهام؛ طبیعتی بکر که بخشی از جهان عظیم آفرینش است و معتقدم میتوانیم از زوایای مختلف به آن بنگریم. این نگرش و تفکر میتواند از دید فیزیکدان، شیمیدان، منجم، زیستشناس، شاعر، فیلسوف، ریاضیدان و هر متخصصی در هر حوزهای، ازجمله امنیت اطلاعات صورت گیرد. در این کتاب سعی کردهام با دیدی متفاوت و از زاویهای دیگر، بهعنوان پژوهشگر حوزهی امنیت اطلاعات، به این پدیدهها بنگرم. این نگرش، ضمن اینکه میتواند الگوهای جالبی را برای طراحی و پیادهسازی راهحلهای امنیتی به همراه داشته باشد، توان این را نیز دارد که معجزههای طبیعت را نیز از زاویهای دیگر به تصویر بکشد.
این کتاب در قالب نه بخش تهیهشده است و در هر بخش جملاتی قصار یا آموزههایی کوتاه مرتبط با عنوان بخش تألیف یا گردآوری شدهاند. با توجه به نیاز به ارتباط تنگاتنگ میان برخی معادلهای فارسی در حوزهی امنیت اطلاعات با واژگان زباناصلی آنها، جملات این کتاب به دو زبان فارسی و انگلیسی نوشته شدهاند تا مفهوم جملات به شکل مطلوبتر مشخص شود. ادعایی نیست که این اثر عاری از نقص باشد، پیشاپیش همهی قصورات و کاستیهای آن را میپذیرم و انتقادات و پیشنهادهای دلسوزانهی شما را با آغوشی باز و باافتخار پذیرا هستم. بهرسم پاسداشت وطن عزیزم، دیباچهی این اثر را با این سخن به پایان میرسانم: «یکی از افتخارات کشور عزیزمان وجود امنیت بالا در این مرزوبوم است؛ امیدوارم این موهبت حافظ آرامش همیشگی کشورمان باشد و از سویی دیگر با تلاش و ایثار یکایک ما، بتوانیم امنیت بالای سایبری را نیز به یکی دیگر از افتخارات کشورمان تبدیل کنیم.»
محمدمهدی احمدیان