وقتی کلاس اول دبیرستان بودم، برای نخستین بار با اینترنت آشنا شدم. از دوستانم شنیده بودم اگر در سایت گوگل یا یاهو کلمهای را جستجو کنم، اطلاعاتی را درباره آن به دست میآورم. من هم موضوع مورد علاقه خودم یعنی «نجوم» را در گوگل جستجو کردم. در نتایج جستجو چند سایت ساده و تازهکار دیدم که تعدادی مطلب در آنها منتشر شده بود. هر موضوع یا کلمه مرتبط با نجوم را که در گوگل وارد میکردم، تقریبا به همین سایتها میرسیدم. درباره موضوعات دیگر نیز وضعیت چندان فرقی نداشت و وبسایتهای محدودی وجود داشتند. به همین خاطر در آن زمان جستجو در اینترنت کار چندان سختی نبود (حداقل به زبان فارسی). اما به فاصله چند سال بعد، حجم اطلاعات در اینترنت به اندازهای زیاد شد که رسیدن به مطالب یا اطلاعاتی که نیاز داشتم، ساعتها از من وقت میگرفت. به خصوص وقتی میخواستم در منابع خارجی جستجو کنم. بعدها مقالات و وبسایتهایی پیدا کردم که روشهای جستجو در اینترنت را آموزش میدادند و این آموزشها تاحدود زیادی سرعت و کیفیت کار من را بالاتر بردند. وقتی وارد حرفه روزنامهنگاری شدم، فراگیری این مهارتها، بیش از گذشته برایم اهمیت پیدا کردند. زیرا اکنون در عصری زندگی میکنیم که هر روز با انفجارهای بزرگ اطلاعاتی روبرو هستیم. به همین دلیل جستجوی سریع و دقیق در اینترنت دغدغه همه ماست. فرقی هم ندارد چه کاره باشیم؛ همه ما مجبوریم پاسخ بسیاری از نیازهای شخصی و شغلی خود را در اینترنت پیدا کنیم. از پیداکردن مقاله و عکس گرفته تا حتی ارتباط با اشخاص و افرادی که به آنها نیاز داریم. بارها پیش آمده که اطرافیانم از من خواستهاند درباره موضوعی برای آنها در اینترنت جستجو کنم؛ نه به اینکه اینکه کار با اینترنت را بلد نیستند، بلکه میگویند نمیتوانیم چیزهایی را که میخواهیم، پیدا کنیم یا به مواردی میرسیم که اصلا به درد ما نمیخورند. احتمالا چنین تجربهای را در خود یا اطرافیانتان سراغ دارید.
به همین دلیل زمانی که درخواست نگارش کتاب «راهنمای جستجوی علمی در اینترنت» به من سفارش داده شد، آن را فرصت بینظیری دانستم تا تجربیاتم در این زمینه را با شما به اشتراک بگذارم؛ تا شما هم بتوانید به شناگری ماهر در اقیانوس بزرگی به نام اینترنت تبدیل شوید.
با خواندن کتابی که در دست دارید روشها و ترفندهای شگفتانگیز جستجو در اینترنت را میآموزید. این کتاب، راهنمای کاربردی مناسبی برای دانشآموزان، دانشجویان، پژوهشگران، روزنامهنگاران و هر کسی که به نوعی نیازهای اطلاعاتی خود را در اینترنت جستجو میکند، خواهد بود. کتاب راهنمای جستجوی علمی در اینترنت، همانند جعبه ابزاری است که به کمک آن میتوانید در اینترنت به مقالات، کتب، تصاویر، ویدئوها، منابع آموزشی و اشخاصی که به آنها نیاز دارید، دست پیدا کنید.
در بخش پایانی پیشگفتار، لازم میدانم از مدیر محترم نشر کتاب کسری که با حمایتهای بیدریغ خود من را در نگارش این کتاب یاری کردند، سپاسگزاری کنم. همچنین از دوستان عزیزم خانم صفورا تنباکویی و آقای بهنام سالم که با نوشتن پیوستهای کتاب همراهم بودند، تشکر میکنم.
محمدرضا رضائی