معرفی بهترین کتاب‌های کودک؛ پیشنهاد شده از سوی کارشناسان و متخصصان کودک

رابطه کودک و کتاب رابطه‌ای ریشه‌دار و قدیمی‌ است، اگر از لحظه تولد کتاب در دسترسی کودکان باشد معمولا به آن توجه و علاقه نشان می‌دهند از همین رو متخصصان و کارشناسان روانشناسی کودک توجه بسیاری به این موضوع دارند و مجموعه‌ای از کتاب‌های مفید برای سنین کودکی را پیشنهاد می‌دهند.

• چطور کودک کتابخوان داشته باشیم؟

اهمیت کتاب کودک

کتابخوانی برای کودکان فایده‌های زیادی دارد، کتاب‌ها می‌توانند در رشد مهارت‌های شناختی بچه‌ها تأثیر بگذارند، مهارت‌های کلامی و دایره‌ی واژگان آن‌ها را تقویت کنند و قوه‌ی تخیل و خلاقیت آن‌ها را بهبود ببخشند. تجربه‌ی خواندن داستان برای کودکان یکی از بهترین تجربه‌ها برای ایجاد رابطه‌ی سلامت و پرمحبت بین والدین با کودکان است. شما می‌توانید کتاب‌ها را برای کودکتان بلندخوانی کنید و از او بخواهید پایان داستان را خودش حدس بزند یا به کمک کتاب‌های مصور از او بخواهید داستان بسازد. خواندن داستان به افزایش نظم و تمرکز کودکان هم کمک می‌کند اما تمام این مزایا زمانی وجود خواهد داشت که کتابی متناسب با سن و شرایط کودکتان انتخاب کنید. اگر به دنبال کتاب کودک و نوجوان مناسب هستید، در ادامه‌ی این مطلب تلاش کرده‌ایم تعدادی از کتاب‌های باکیفیتی که برای گروه‌های سنی مختلف در دسترس هستند را معرفی کنیم.

کتاب کودک برای کودکان ۳ تا ۵ ساله‌ها

کودکان رفتارهای ما را می‌بینند و آن‌ها را تقلید می‌کنند. آن‌ها دائماً مشغول ثبت و ضبط اطلاعات هستند و بر اساس آنچه از پژوهش‌ها می‌دانیم، بخش بزرگی از شخصیت آن‌ها در کمتر از پنج‌سالگی شکل خواهد گرفت. این موضوع نشان‌دهنده‌ی این است که در این گروه سنی باید از تمام امکاناتی که در اختیار داریم استفاده کنیم تا کودکانمان با روانی سالم بزرگ شوند و مهارت‌های اولیه زندگی را بیاموزند. کتاب‌های کودک می‌توانند بهترین همراهان این مسیر باشند.

• من و یک گلدان خالی، انتشارات کانون پرورشی فکری

انتشارات کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان یکی از بهترین ناشران کتاب‌های کودک در ایران است. من و یک گلدان خالی اثر مرجان فولادوند را هم این انتشارات منتشر کرده است. در این داستان دخترک کوچکی را داریم که مادربزرگش داخل قوطی قرص، برایش تخم گل فرستاده تا آن‌ها را بکارد. کتاب پر از تصاویر و اطلاعات جالب درباره‌ی گیاهان است و قوطی قرص‌های مادربزرگ را هم می‌توانید روی جلد پیدا کنید که داخل آن بذر چند گیاه مختلف وجود دارد. این داستان می‌تواند یک قصه‌ی مناسب برای شکل‌دادن به رابطه‌ی کودک و محیط‌زیست باشد و یک تجربه‌ی جذاب و خلاقانه را هم در اختیارش بگذارد. من و یک گلدان خالی یک انتخاب عالی برای بلندخوانی است.

• نه یعنی نه

نه گفتن یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که هرکسی باید بیاموزد و بهترین کاری که می‌توانید برای کودکتان انجام دهید این است که این کار را از سن کم به او آموزش دهید. جین ساندرز نویسنده‌ی کودک و نوجوان، کتاب نه، یعنی نه را به همین منظور نوشته است. در این کتاب کوچک دوست‌داشتنی که انتشارات نردبان در ایران منتشر کرده است بچه‌ها یاد می‌گیرند در چه موقعیت‌هایی باید نه بگویند و چطور حریم خود را مشخص کنند. این کتاب را برای کودکان بلندخوانی کنید و درباره‌ی موقعیت‌های مختلف آن با کودکان گفتگو کنید تا آن‌ها بدانند شما هم نه گفتن به موقعیت‌هایی را که در آن راحت نیستند را حق آن‌ها می‌دانید.

• لمس خوب، لمس بد

یکی از مهم‌ترین چیزهایی که باید به بچه‌ها آموزش دهید حفاظت از خودشان در برابر سوءاستفاده‌ی جنسی است. مطرح‌کردن چنین موضوعی با بچه‌ها کار دشواری است اما کتاب لمس خوب، لمس بد، نوشته‌ی سندی لون می‌تواند به شما کمک کند. این داستان با شوخی‌ای مانند قلقلک شروع می‌شود و در ادامه مادر به کودک توضیح می‌دهد که لمس بدن او فقط زمانی جایز است که به خواسته‌ای خود او باشد. همچنین او باید بداند بخش‌هایی از بدنش خصوصی هستند و هیچ‌کس در هیچ شرایطی حق لمسشان را ندارد. کتاب لمس خوب، لمس بد را با صدای بلند برای بچه‌ها بخوانید و با آن‌ها وارد گفتگو شوید. به کمک این کتاب جالب می‌توانید صمیمیت لازم با فرزندتان را ایجاد کنید و او را مطمئن کنید به احساساتش احترام می‌گذارید.

•  این عروسک مال من است

در این کتاب به موضوع مالکیت و ارتباط بهتر با اطرافیان برای کودکان پرداخته شده و در داستانی کودکانه به آن‌ها آموزش داده شده که چطور با دیگر اعضای خانواده و دوستان خود مهربان باشند.

کتاب‌های دوست‌داشتنی برای ۵ تا ۷ ساله‌ها

پنج تا هفت‌سالگی سنی است که بچه‌ها باید کم‌کم برای زندگی اجتماعی آماده شوند. در این سن و سال است که باید یاد بگیرند خوب به دیگران گوش دهند و خودشان هم به‌خوبی با دیگران حرف بزنند و خواسته‌هایشان را درست بیان کنند. این سن همان سنی است که بچه‌ها باید یاد بگیرند بعضی از کارهایشان را خودشان انجام دهند، دوست پیدا کنند، وسایل خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و در فعالیت‌های گروهی شرکت کنند. در این سن می‌توانید از بچه‌ها بخواهید خودشان قصه‌گویی کنند و به کمک این کار قوه‌ی تخیل و ابتکار آن‌ها را تقویت کنید. در ادامه تعدادی از کتاب‌های مناسب برای پنج تا هفت‌ساله‌ها را معرفی می‌کنیم:

•  دوست بزرگ

یکی از کتاب‌های خوب برای بچه‌ها کتاب دوست بزرگ نوشته‌ی بابک صابری است. این کتاب جالب و دوست‌داشتنی درباره‌ی جوجه کلاغی است که با یک فیل درست شده است. مادر جوجه کلاغ که متوجه این دوستی می‌شود بابت آن نگران است. او فیل را یک دوست نامناسب برای جوجه کلاغش می‌داند. این داستان دوست داشتنی و بامزه تصاویر جالبی هم دارد و پیام‌هایی را به خانواده‌ها و بچه‌ها می‌رساند. این کتاب را برای بچه‌ها بلندخوانی کنید و سپس درباره‌ی دوستانشان با آن‌ها حرف بزنید.

• هر چیزی را دور نریز

یکی از مفاهیمی که خوب است کودکان در سن کم با آن آشنا شوند حفاظت از محیط‌زیست است. کتاب هر چیزی را دور نریز اثر لارا برگن یکی از کتاب‌هایی است که اطلاعات زیادی درباره‌ی زباله‌ها در اختیار بچه‌ها می‌گذارد و به آن‌ها یاد می‌دهد زباله‌های قابل بازیافت را جدا کنند و آن‌ها را به لوازم به‌دردبخور تبدیل کنند. این کتاب خلاقیت بچه‌ها را به کار می‌گیرد و به دست‌ورزی آن‌ها هم کمک می‌کند.

[button color=”orange” link=”https://fidibo.com/book/122363-%D9%87%D8%B1-%DA%86%DB%8C%D8%B2%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D8%AF%D9%88%D8%B1-%D9%86%D8%B1%DB%8C%D8%B2″ size=”big” align=”center” radius=”9″ rel=”nofollow”]هر چیزی را دور نریز [/button]

• ۴۴ قصه هانس کریستین آندرسن

هانس کریستین اندرسون خالق قصه‌های دوست‌داشتنی‌ای مانند جوجه اردک زشت و دخترک کبریت‌فروش است. او در قرن نوزدهم زندگی می‌کرد و در دوران زندگی‌اش بیش از دویست قصه‌ی دوست‌داشتنی برای کودکان نوشت که کتاب ۴۴ قصه برگزیده‌ای از آن‌هاست. در این کتاب دوست داشتنی و جذاب می‌توانید زیباترین و رؤیایی‌ترین قصه‌های دنیا را بخوانید و همراه فرزندتان به سفری دوست‌داشتنی به سرزمین پریان و شاهزاده‌های زیبا بروید. قصه‌های هانس کریستین اندرسن بهترین قصه‌ها برای تقویت قوه‌ی تخیل بچه‌ها هستند. می‌توانید گاهی این قصه‌ها را با صدای بلند برای بچه‌ها بخوانید و در مواقعی هم از بچه‌ها بخواهید خودشان قصه را از روی تصاویر تعریف کنند.

•  امید تازه

کتاب امید تازه یکی از داستان‌های جالب کودکان است که می‌تواند به آن‌ها کمک کند احساسات خود را بهتر بشناسند. این کتاب را گلنیس نلیست نوشته است و تصویرگری آن را سالی گارلند برعهده داشته است. داستان کتاب، داستان موش غمگین کوچکی است که هنگام صحبت با مادرش به این نتیجه می‌رسند که امیدش را ازدست‌داده است. آن‌ها باهم حرکت می‌کنند تا امید را پیدا کنند. شما می‌توانید همین سفر را با کودکتان هم تجربه کنید و باهم از چیزهایی که می‌توانند احساس خوبی ایجاد کنند حرف بزنید.

کتاب کودک برای دانش آموزان سال‌های آغاز دبستان (۷ تا ۹ سال)

سال‌های آغاز دبستان، سال‌های مهمی برای تربیت فرزندانی کتابخوان هستند. بهتر است در این سال‌ها کتاب‌هایی را انتخاب کنید را که جمله‌های ساده‌ای داشته باشند که بچه‌ها بتوانند گاهی خودشان آن‌ها را بلندخوانی کنند، همچنین می‌توانید مفاهیم جالبی را به کمک این کتاب‌ها منتقل کنید، هفت تا نه سالگی بهترین سن برای گسترش دایره‌ی واژگان بچه‌ها هم هست.

•  قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب

یکی از بهترین کتاب‌های کودک فارسی، مجموعه کتاب هشت جلدی قصه‌های خوب، برای بچه‌های خوب از مهدی آذر یزدی است. او پدر ادبیات کودک و نوجوان در ایران است و آثار ارزشمندی برای بچه‌های ایرانی خلق کرده است. کتاب قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب، شناخته‌شده‌ترین اثر اوست که هر جلد آن پر از قصه‌های خواندنی‌ای است که از روی قصه‌های کهن فارسی بازنویسی شده‌اند. قصه‌های مثنوی، قصه‌های مرزبان‌نامه، قصه‌های کلیله و دمنه، سندبادنامه و قابوس‌نامه و قصه‌های چهارده معصوم بخشی از قصه‌های این کتاب هستند که می‌توانند برای بچه‌های دبستانی بسیار جذاب و خواندنی باشند.

• درخت بخشنده شل سیلوراستاین

یکی از مشهورترین نویسندگان کودک در قرن بیستم، شل سیلوراستاین آمریکایی است. کتاب درخت بخشنده شناخته‌شده‌ترین کتاب این نویسنده است که به زبان‌های متعددی هم برگردانده شده و دوست بسیاری از بچه‌های سراسر دنیاست. نقاشی‌های این کتاب هم بسیار زیبا و اثرگذارند. داستان کتاب، داستان یک درخت سیب است که با یک پسر کوچک دوست می‌شود و رابطه‌ی جالبی میان آن‌ها شکل می‌گیرد. پسر داستان از سیب‌های درخت را می‌خورد و از شاخه‌های آن تاب می‌خورد. او کمتر بزرگ و بزرگ‌تر می‌شود و درخت در هر مرحله بخشی از وجود خود را در اختیار او می‌گذارد.

[button color=”blue” link=”https://fidibo.com/books/author/%D8%B4%D9%84-%D8%B3%D9%8A%D9%84%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%8A%D9%86″ size=”big” align=”center” radius=”9″ rel=”nofollow”]کتاب‌های شل سیلور استاین [/button]

•  مجموعه کتاب‌های پانچلو

مجموعه کتاب‌های پانچلو یک مجموعه‌ی شش جلدی است که مکس لوکیدو نویسنده‌ی آمریکایی آن را نوشته است. این نویسنده چندین کتاب پرفروش برای کودکان و نوجوانان نوشته است و پرطرفدارترین مجموعه‌ی او، داستان‌های پانچلو است. این کتاب‌ها که تصویرسازی‌های بسیار جالبی هم دارند درباره‌ی اهلی شهر ومی‌کی است که آدم چوبی‌های جذابی هستند. شخصیت اصلی این داستان‌ها پانچلو است، نویسنده در قالب داستان‌هایی که برای این شخصیت دوست‌داشتنی رخ داده‌اند از ارزش‌های عمیق زندگی صحبت می‌کند و تلاش کرده است بچه‌ها را با مفاهیمی مانند عزت‌نفس، اعتمادبه‌نفس، قضاوت، دوست داشتن دیگران و… آشنا کند.

[button color=”pink” link=”https://fidibo.com/book/94754-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A8%D9%87%D8%AA%D8%B1-%D9%87%D9%85%D9%87″ size=”big” align=”center” target=”_blank” radius=”9″ rel=”nofollow”]بهتر از همه [/button]

•  المر فیل رنگارنگ

یکی از نویسندگان و تصویرگران کودک مشهور سال‌های اخیر، دیوید مکی نویسنده‌ی انگلیسی است. کتاب المر از این نویسنده یکی از جذاب‌ترین کتاب‌های کودک است که سال ۱۹۸۹ منتشر شد و از آن زمان تا امروز در بسیاری از کشورهای جهان ترجمه شده است. این کتاب دوست‌داشتنی درباره‌ی المر، فیل رنگارنگی است که شبیه بقیه‌ی فیل‌ها نیست و این موضوع آزارش می‌دهد. این کتاب یک داستان خوب برای معلمان و دانش آموزهاست تا درباره‌ی پذیرش تفاوت‌ها خوب یاد بگیرند. المر فیلی است که می‌تواند پایه‌های نژاد پرستی را سست کند. می‌توانید عروسک این فیل دوست داشتنی را هم برای بچه‌ها تهیه کنید.

کتاب کودک برای دانش‌آموزان سال‌های پایان دبستان (۹ تا ۱۲ سال)

اغلب بچه‌ها در نه سالگی به مهارت کافی برای خواندن و نوشتن دست پیدا می‌کنند و دیگر خودشان می‌توانند کتاب بخوانند، هرچند بهتر است کنار هم بنشینید و قصه‌ها را بلندخوانی کنید تا مهارت‌های بچه‌ها افزایش پیدا کند و بتوانند درباره‌ی کتاب‌ها اظهارنظر کنند. بهتر است برای دانش آموزان این سن و سال کتاب‌هایی را در نظر بگیرید که آن‌ها را کمی به چالش بکشد و مهارت حل مسئله را در آن‌ها تقویت کند. مجموعه داستان‌های زیادی در جهان برای این گروه سنی نوشته‌شده‌اند که اغلب آن‌ها قهرمان‌هایی هم سن و سال بچه‌ها دارند و می‌توانند به‌صورت غیرمستقیم مواجهه با موقعیت‌های مختلف را به کودکان یاد بدهند و مهارت‌های مختلف آن‌ها را تقویت کنند. در ادامه تعدادی از این داستان‌های جالب را معرفی می‎‌کنیم:

•  مجموعه کتاب رامونا

مجموعه کتاب‌های رامونا نوشته‌ی بورلی کلیری چند نسل است که دوست بچه‌های دنیاست. شخصیت اول داستان‌ها رامونا کوئیمبی است و داستان از زمانی که دخترک بسیار کوچک است شروع می‌شود. در این مجموعه داستان هشت جلدی، رامونا در هر جلد بزرگتر می‌شود و پا به مرحله‌ی جدیدی می‌گذارد که پر از چالش‌های بامزه است. رامونا کوچولو دختری شجاع و جسور است که می‌تواند هرکسی را پای قصه‌هایش میخکوب کند، او دوستان مختلفی هم دارد که هرکدام می‌توانند به‌تنهایی شخصیت اصلی یک داستان جداگانه باشند. رامونا و بیزوس، رامونای آتیش پاره، رامونای شجاع، رامونا و پدرش، رامونا و مادرش، رامونای هشت ساله، رامونا همیشه راموناست و دنیای رامونا جلدهای این کتاب هستند. بسیاری از کتاب‌های این مجموعه جوایز مختلفی دریافت کرده‌اند.

[button color=”green” link=”https://fidibo.com/book/66602-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AF%D9%86%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86%D8%A7″ size=”big” align=”center” target=”_blank” radius=”9″ rel=”nofollow”]مجموعه رامونا [/button]

• مجموعه کتاب دفترچه خاطرات بچه لاغر مردنی

گرگ هفلی یک دوست خوب برای همه‌ی بچه‌هاست. او یک بچه‌ی لاغر مردنی دست و پا چلفتی است که جف کینی، نویسنده‌ی آمریکایی خلق کرده است. او ایده‌ی نوشتن این کتاب را از سال ۱۹۹۸ در سر داشت تا اینکه در سال ۲۰۰۶ اولین جلد آن را به ناشر تحویل داد. خاطرات بچه لاغر مردنی از زبان شخصیت اصلی روایت شده است که خاطرش را در قالب داستان مصور نوشته است، طراحی‌های این کتاب شهرت آن را چندبرابر کرده‌اند. گرگ هفلی یک پسربچه‌ی معمولی در یک خانواده‌ی معمولی است که با تمام دردسرهایی که هرکسی می‌تواند در خانه با آن روبه‌رو باشد روبه‌رو است. او استاد خرابکاری‌های عجیب و غریب است و می‌تواند لحظات مفرحی را برای خواننده بسازد. هرچند این کتاب برای کودکان و نوجوانان نوشته شده است اما بزرگترهای زیادی هم از آن استقبال کرده‌اند.

خاطرات بچه‌ی لاغر مردنی خیلی زود به کتاب محبوب بچه‌های دنیا تبدیل شد و بچه‌های زیادی در سراسر دنیا منتظر جلدهای بعدی آن هستند. تا امروز ۱۸ جلد از کتاب‌های این مجموعه منتشر شده‌اند.

[button color=”purple” link=”https://fidibo.com/book/98279-%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA-%DB%8C%DA%A9-%D8%A8%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D8%B6%D9%87-%D8%AC%D9%84%D8%AF-%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D9%87%D9%85″ size=”big” align=”center” target=”_blank” radius=”9″ rel=”nofollow”]خاطرات یک بی‌عرضه[/button]

• مجموعه مور مور نوشته‌ی آر. ال .استاین

اگر فرزند شما عاشق هیجان است و می‌خواهید از او یک کتابخوان بسازید، چند جلد از کتاب‌های آر. ال استاین را برایش تهیه کنید و مطمئن شوید خواندن آن‌ها را شروع کند، دیگر به این راحتی از آن‌ها جدا نخواهد شد. استاین متخصص ژانر وحشت است. یکی از بهترین مجموعه‌های او، مجموعه‌ی مور مور است که می‌تواند انتخاب جالبی، مخصوصاً برای بچه‌ها نترس باشد. گرگینه‌ها در جشن هالووین، جنگل طلسم شده، غول برفی شرور پاسادنا، ویلای خفاش و تیک تاک، شما مرده‌اید تعدادی از کتاب‌های جذاب این سری هستند.

• مجموعه آمبر براون

مجموعه داستان‌های آمبر براون نوشته‌ی پائولا دانزیگر، مجموعه کتاب داستانی‌ای است که از زبان دخترکی کلاس سومی به نام آمبر براون نوشته شده است. این داستان واقع‌گرایانه از طلاق پدر و مادر آمبر و تغییر محل زندگی پدرش و همچنین جابه‌جا شدن بهترین دوستش به ایالتی دیگر آغاز می‌شود. این کتاب به زبان طنز نوشته شده است و دانزیگز با مهارت تمام میان تلخی واقعیت قصه‌اش و شیرینی لحنش تعادلی ایجاد کرده است که کتاب را خواندنی می‌کند. سال ۲۰۰۴ و با درگذشت نویسنده این مجموعه متوقف شد اما سال ۲۰۱۲ دوستان دانزیگر، بروس کاویل و الیزابت لوی نوشتن داستان‌های کتاب را ادامه دادند و آمبر براون دوباره به کتابفروشی‌ها برگشت. تا امروز دوازده کتاب از این مجموعه منتشر شده‌اند آمبر براون مداد شمعی نیست، آبله مرغان خوردنی نیست، آمبر براون از حسودی کبود می‌شود و همیشه آمبر براون تعدادی از بامزه‌ترین کتاب‌های این مجموعه هستند.