کتاب تک فرزندی

در سال‌های اخیر، پیشرفت روش‌های جلوگیری از بارداری، افزایش ورود زنان به بازار کار، مشکلات اقتصادی و... باعث شده است که میزان باروری خصوصا در کشورهای صنعتی کاهش یابد. این امر موجب شده است که تعداد تک‌فرزندان در سراسر دنیا افزایش پیدا کند. مطالب قدیمی که در مورد تک‌فرزندان نوشته می‌شد بیش‌تر روی خصوصیات منفی این مسئله تأکید می‌کرد، ولی تحقیقات جدیدی که در دهه‌های اخیر انجام شده است، این باور عمومی را که تک‌فرزندی موجب خصوصیات منفی می‌شود، رد می‌کند. این تحقیقات نشان می‌دهد که وضعیت تک‌فرزندان از کودکانی که هم‌شیر (خواهر یا برادر) دارند، بدتر نیست. هم‌چنین بررسی‌ها نشان داده است که آن‌ها حتی در بسیاری ازجنبه‌ها از کودکان دیگر بهتر و موفق‌تر هستند و در بسیاری از جنبه‌ها نیز شباهت زیادی به فرزندان اول دارند. در تحقیقات مشخص شده است که در بیش‌تر موارد روحیه‌ی بچه‌های اول تفاوت چندانی با تک‌فرزندها ندارد و خصوصیات اخلاقی که در تک‌فرزندها وجود دارد معمولاً در فرزندان اول هم دیده می‌شود، و هرچه فاصله‌ی بین فرزند اول و دوم بیش‌تر باشد این شباهت‌ها بیش‌تر می‌شود. به این معنی که در اغلب موارد ویژگی‌های فرزندی که به عنوان اولین فرزند خانواده متولد می‌شود با این مسئله ارتباطی ندارد که تک‌فرزند باقی بماند یا در آینده دارای هم‌شیرهای دیگری شود. شباهت زیاد تک‌فرزندان با فرزند اول شاید حاصل این واقعیت باشد که کلیه‌ی فرزندان اول نیز برای مدتی تک‌فرزند هستند. از نظر پزشکی اگر فاصله‌ی بین بچه‌ها کم‌تر از دو سال باشد سلامتی مادر به خطر می‌افتد. در توصیه‌های روان‌پزشکی باید برای تولد فرزند دوم موارد زیادی را مد نظر قرار داد که یکی از آن‌ها فاصله بین فرزند اول و دوم است. برای داشتن سلامت روان، فرزند دوم باید زمانی متولد شود که فرزند اول بخشی از مراحل رشد را طی کرده باشد، مثلاً به مهد کودک، آمادگی یا مدرسه رفته و برای خود محیط اجتماعی، دوست و حمایت‌های دیگر به دست آورده باشد. در این فاصله که فرزند اول مراحل رشد را طی می‌کند، تنها است و شرایط تک‌فرزندی را دارد، و همین چندسال کافی است تا برخی خصوصیاتی که می‌تواند در تک‌فرزندها وجود داشته باشد در او ایجاد شود. تعداد فرزندان، معیار بهداشت خانواده و سلامتی اعضای آن نیست؛ بلکه معیار این است که تک‌فرزند یا همه‌ی چند فرزند خود را صحیح تربیت کنند. یکی از عوامل حفظ بهداشت و سلامت خانواده این است که زن و شوهر زمانی بچه‌دار شوند که امکانات و توانایی‌های آن را داشته باشند؛ درواقع اگر امکانات اقتصادی، مسکن، انرژی، آگاهی، حوصله، وقت و... مناسب برای به دنیا آوردن و تربیت بچه را در اختیار دارند، بچه‌دار شوند.