مقاومت و محور مقاومت
نظریه و عمل‬‌‫

مقاومت باب مفاعله «قوم» به معنای استواری و ایستادگی است. در باب مفاعله، فعل از یک طرف شروع می‌شود و طرف مقابل، ممکن است آن فعل را متقابلاً انجام دهد و ممکن است انجام ندهد ولی در صورت انجام یکی غالب و دیگری مغلوب می‌شود، ازاین‌رو برای فعلِ «قاوم» یک فاعل و یک مفعول ‌‌آورده می‌شود. به‌طور مثال وقتی گفته می‌شود «قاوم الحق الباطل» حق در برابر باطل مقاومت کرد یعنی باطل را از بین برد. واژه مقاومت در قرآن کریم به‌کار نرفته است ولی مفاد آن از واژگانی مانند: استقامت «فَاسْتَقِمْ کما أُمِرْتَ وَ مَنْ تابَ مَعَک» (هود: ۱۱۲)، صبر «رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَینا صَبْراً» (آل عمران: ۲۰۰)، امر به ثبات «وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا» (بقره: ۲۵۰ و نیز آل عمران: ۱۴۷ و انفال: ۱۱و ۴۵) و جهاد، مانند: «وَ جاهِدُوا فِی اللَّهِ حَقَّ جِهادِه»‌ به دست می‌آید. در برخی موارد جملاتی از آیات مانند جمله «کأَنَّهُمْ بُنْیانٌ مَرْصُوصٌ» از آیۀ ۴ سورۀ صف و در برخی موارد مجموع آیه بر مفهوم مقاومت دلالت دارد. توضیح این‌که: ۱. واژه استقامت، مصدر باب استفعال از «ق و م» به معنای اعتدال، پایداری انسان و ملازم راه راست و حق بودن است. مفسران ذیل آیۀ ۱۱۲سورۀ مبارکه هود: «فَاسْتَقِمْ کما أُمِرْتَ وَ مَنْ تابَ مَعَک؛ پس همان‌گونه که فرمان یافته‌ای، استقامت کن و همچنین کسانی که با تو به‌سوی خدا آمده‌اند‌»، استقامت را به ثبات و دوام قیام انسان بر ایمان و امتثال امر خدا با تمام توان و استعداد، حرکت بدون انحراف در جهت مستقیم، ثبات و استمرار عمل به قرآن، سنّت پیامبر و حکم عقل که مخلوق محبوب خداوند است، پافشاری در تحصیل هر امری تفسیر کرده‌اند. این واژه در آیات دیگری نیز به‌کار رفته است مانند: آیۀ ۱۵ شوری «فَادْعُ وَ اسْتَقِمْ» که پیامبر(ص) مأمور به دعوت مردم به شریعت و پایداری در آن شده است. و آیۀ ۸۹ سورۀ یونس «قالَ قَدْ أُجِیبَتْ دَعْوَتُکما فَاسْتَقِیما» که پس از استجابت دعای موسی (ع) و هارون (ع) آنان را در ابلاغ رسالت به مقاومت و استواری فرا می‌خواند. و در آیۀ ۷ سورۀ توبه، پیامبر(ص) و مؤمنان به استقامت در پیمان تا زمانی که مشرکان به عهد خود استقامت ورزند فراخوانی شده‌اند. «فَمَا اسْتَقامُوا لَکمْ فَاسْتَقِیمُوا لَهُمْ» در نتیجه استقامت در قرآن به معنای پایداری در باورهای دینی و استمرار آن، ثبات در ملازمت راه حق و به کمال و تمامیت انجام دادن متعلق آن است به گونه‌ای که فساد و نقصی در آن راه نیابد... -از متن کتاب-