سامانتا هاروی، نویسنده بریتانیایی، با رمان کوتاه “مدار” که روایتی تماشایی از زندگی فضانوردان در ایستگاه فضایی بین‌المللی است، موفق به کسب معتبرترین جایزه ادبی جهان، جایزه بوکر ۲۰۲۴ شد. در مراسمی که در لندن برگزار شد، هاروی این جایزه را به کسانی تقدیم کرد که “به نفع و نه علیه زمین صحبت می‌کنند و برای صلح و نه علیه آن کار می‌کنند. او با ابراز شگفتی از دریافت این جایزه، تأکید کرد که این رویداد زندگی او را دگرگون خواهد کرد.
رمان مدار که تنها ۱۳۶ صفحه دارد، با روایتی جذاب و زبان آهنگین، خواننده را به سفری هیجان‌انگیز به فضا می‌برد و به مدت ۲۴ ساعت، همراه با ۶ فضانورد، ۱۶ طلوع و غروب خورشید را بر فراز زمین تجربه می‌کند. این رمان که در دوران همه‌گیری ویروس کرونا نوشته شده، به زیبایی به موضوعات مهمی مانند تنهایی، هویت و ارتباط انسان با جهان اطراف می‌پردازد. با فیدیبو همراه باشید.
چرا مدار برنده شد؟
هیئت داوران جایزه بوکر، به ویژه از زیبایی و بلندپروازی این رمان کوتاه و همچنین زبان آهنگین آن تمجید کردند. آن‌ها مدار را کتابی درباره یک جهان زخمی توصیف کردند که به زیبایی به تأمل در ارزش‌های انسانی و اهمیت حفظ سیاره زمین می‌پردازد.
برنده شدن یک رمان کوتاه
مدار با ۱۳۶ صفحه، یکی از کوتاه‌ترین رمان‌هایی است که برنده جایزه بوکر شده است. این نشان می‌دهد که برای موفقیت در این رقابت، لزوماً نیازی به یک رمان طولانی و پیچیده نیست. بلکه کیفیت داستان، عمق شخصیت‌ها و قدرت بیان نویسنده، عواملی هستند که بیشتر مورد توجه هیئت داوران قرار می‌گیرند.
رکوردشکنی زنان در بوکر ۲۰۲۴
یکی از نکات قابل توجه در این دوره از جایزه بوکر، حضور پررنگ زنان در فهرست نهایی بود. از شش نامزد نهایی، پنج نفر آن‌ها زن بودند که این رکوردی بی‌سابقه در تاریخ ۵۵ ساله این جایزه محسوب می‌شود. این نشان از رشد و پیشرفت زنان در عرصه ادبیات و توجه بیشتر به آثار آن‌ها دارد.
تأثیر جایزه بوکر بر نویسنده و خواننده
دریافت جایزه بوکر، تأثیر بسیار زیادی بر نویسنده و اثر او خواهد داشت. این جایزه به معنای شناخته شدن جهانی نویسنده و افزایش فروش کتاب او است. همچنین، این جایزه می‌تواند به عنوان یک الهام‌بخش برای نویسندگان جوان باشد و آن‌ها را به خلق آثار ادبی ارزشمند تشویق کند.
در مجموع، می‌توان گفت که پیروزی سامانتا هاروی با رمان مدار در جایزه بوکر ۲۰۲۴، رویدادی مهم در دنیای ادبیات است. این موفقیت نشان می‌دهد که ادبیات می‌تواند به موضوعات پیچیده و جهانی بپردازد و در عین حال خواننده را به تفکر و تأمل وادار کند.
درباره جایزه بوکر
جایزه بوکر ۲۰۲۴ یکی از معتبرترین جوایز ادبی جهان در کنار جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۴ است که هر ساله به نویسنده رمانی به زبان انگلیسی که در بریتانیا یا ایرلند منتشر شده باشد، اعطا می‌شود. این جایزه نقش مهمی در معرفی استعدادهای جدید ادبی و افزایش فروش کتاب‌های برنده دارد. این رویداد از سال ۱۹۶۹ میلادی آغاز به کار کرد و از همان ابتدا به عنوان معیاری برای سنجش کیفیت آثار ادبی و معرفی استعدادهای جدید به جهان ادبیات شناخته شد.
کتاب‌ها چطور به جایزه بوکر راه می‌یابند؟
هر ساله ناشران می‌توانند تا دو عنوان کتاب جدید که چاپ همان سال است را به بنیاد بوکر معرفی کنند در کنار این هر ناشر می‌تواند ۵ عنوان کتاب دیگر را نیز برای بررسی به بنیاد بوکر معرفی کند. یکی از ویژگی‌های جایزه بوکر این است که کتابِ نویسندگانی که قبلا جایزه بوکر را گرفته‌اند یا در ده سال گذشته جزو فهرست نهایی بوده‌اند نیز بررسی می‌شود. ویژگی مهم دیگر جایزه بوکر در قیاس با دیگر جوایز ادبی این است که داوران موظفند همه آثاری که ناشران معرفی می‌کنند را بخوانند و فهرست کتاب‌های معرفی شده توسط ناشران اکیدا محرمانه است.
پس از خواندن اولیه آثار، داوران ابتدا فهرستی اولیه از آثار راه یافته به مرحله اول را اعلام می‌کنند و در ادامه نیز فهرست نهایی آثار با شش عنوان کتاب معرفی می‌شود. برای این‌که کتابی به فهرست نهایی راه یابد لازم است حداقل یکی از داوران از کتاب حمایت کند. البته تمام کتاب‌های راه یافته به فهرست نهایی ۲۵۰۰ پوند جایزه از بنیاد بوکر دریافت خواهند کرد.
بوکر دیگر یک جایزه ۱۰۰% انگلیسی نیست!
درست است که جایزه بوکر به کتاب‌های انگلیسی تعلق می‌گیرد اما در سال ۲۰۱۶ تغییر بسیار مهمی در این جایزه اعمال شد. از آن سال به بعد کمیته برگزاری تصمیم گرفت علاوه بر اهدای جایزه به کتاب انگلیسی زبان، به یک کتاب ترجمه شده به زبان انگلیسی نیز جایزه دهد. بنا بر این جایزه ۵۰ هزار پوندی از آن سال به بعد میان دو نویسنده تقسیم خواهد شد. این جایزه به جایزه من بوکر بین‌المللی شهرت یافته است. شما می‌توانید کتاب های الکترونیکی و کتاب صوتی برنده بوکر و نوبل را از فیدیبو خریداری کنید و بخوانید.
