چگونه کتاب‌ خوب را انتخاب کنیم؟ راهنمای تبدیل شدن به کتابخوان حرفه‌ای

ما در عصری زندگی می‌کنیم که رسانه‌ها همه‌جا را فراگرفته‌اند و دائماً در حال کنترل خوراک فکری و سلیقه‌ی ما هستند، آن‌ها تسلط زیادی هم روی آنچه ما می‌خوانیم، از محتوای شبکه‌های اجتماعی و اخبار تا مقاله‌های علمی و حتی کتاب‌هایی که به دست می‌گیریم دارند. از سوی دیگر روزانه صدها هزار جلد کتاب در سراسر دنیا منتشر می‌شوند و می‌توانید هرجایی از ویترین کتابفروشی‌های محلی تا وبسایت‌های معتبر خرید آنلاین آن‌ها را ببینید. تبلیغات گسترده و تعدد گزینه‌های موجود، کار انتخاب کتاب خوب بعدی برای خواندن را دشوار کرده است. افراد مختلف از روش‌های مختلفی برای این کار استفاده می‌کنند اما پیش از اینکه به این سؤال پاسخ دهیم که کتاب خوب را چگونه می‌توانیم انتخاب کنیم بهتر است ابتدا به این سؤال بپردازیم که کتاب خوب چه کتابی است. با دانستن جواب این سؤال هرکسی می‌تواند کتاب مناسب و موردعلاقه خود را پیدا کند و از مزایای مطالعه استفاده کند.

• پشت پرده لیست ۱۰۰۱ کتابی که پیش از مرگ باید بخوانید!

کتاب خوب چه کتابی است؟

گفتن اینکه کتاب خوب چه کتابی است کار ساده‌ای نیست، زیرا تعریف مشخصی برای کتاب خوب وجود ندارد اما اگر بخواهیم به زبان ساده حرف بزنیم شاید بتوان گفت کتاب خوب کتابی است که در پایان آن احساس کنید چیزی به اندوخته‌های درونی شما اضافه شده است. برای تشخیص کتاب خوب چند راهکار ساده وجود دارد.
اولین کاری که می‌توانید انجام دهید ورق زدن چند صفحه اول است. یک شروع خوب نشان‌دهنده‌ی یک کتاب خوب است، شروع باید انگیزه‌ای برای ادامه دادن باشد. علاوه بر این، در همین صفحات می‌توانید ببینید نویسنده یا مترجم نگارش را به‌خوبی بلد بوده یا نه؟ کتاب خوب باید خوش‌خوان باشد و به‌خوبی ویرایش شده باشد. قطع کتاب، فونت و رنگ خوب و طراحی جلد مناسب هم مشخصه‌هایی هستند که یک کتاب خوب را در نگاه اول متمایز می‌کنند.
در ادامه نگاهی به شخصیت‌پردازی‌ها، دیالوگ‌ها و نقطه‌نظر کتاب بیندازید، کتاب خوب کتابی است که به‌راحتی بتوانید سر دربیاورید چرا نوشته شده است و می‌خواهد چه چیزی را منتقل کند. بخش‌بندی‌های کتاب و حتی حجم آن در تناسب با موضوع می‌توانند مهم باشند.
نکات بالا نشانه‌های یک کتاب خوب هستند و می‌توانند لیست کتاب های موجود برای خواندن در آینده را محدود کنند اما واقعیت این است که هیچ دلیلی وجود ندارد که هر کتاب خوبی را بخوانید و از آن مهم‌تر خوب بودن کتاب کاملاً به مخاطب بستگی دارد، ممکن است یک کتاب بسیار خوب نوشته شده باشد و حتی منبع معتبری به‌حساب بیاید اما برای گروه سنی خواننده مناسب نباشد یا ژانر مورد علاقه‌ی او به‌حساب نیاید. در ادامه درباره‌ی تکنیک‌هایی که می‌توانند به انتخاب کتاب بعدی‌‌ای که می‌خواهید بخوانید کمک کند صحبت می‌کنیم.

روش‌هایی برای انتخاب یک کتاب خوب برای مطالعه

معرفی کتاب خوب کار چندان ساده‌ای نیست و اگر از آن دسته آدم‌هایی هستید که در خواندن کتاب وسواس به خرج می‌دهند لازم است روش‌های مناسبی را انتخاب کنید تا از زمانی که برای خواندن یک کتاب گذاشته‌اید پشیمان نشوید. در ادامه درباره‌ی این روش‌ها حرف می‌زنیم، به‌کارگیری آن‌ها در طول زمان می‌تواند هرکسی را به یک کتابخوان حرفه‌ای تبدیل کنید.

۱.    تکلیفتان را با سلیقه و علایقتان مشخص کنید

اگر می‌خواهید به سراغ کتاب خواندن بروید باید بدانید چرا می‌خواهید این کار را انجام دهید و در کتاب‌ها دنبال چه چیزی هستید. سؤال‌های زیر می‌توانند کمک‌کننده باشند:

• از چه ژانری لذت می‌برید؟ عاشقانه؟ کمدی؟ ماجراجویی؟
• قبلاً کتابی خوانده‌اید که از آن لذت برده باشید؟ درباره‌ی نویسنده یا موضوع آن جستجو کنید. شاید کتاب های جدیدی وجود داشته باشند که ندیده‌اید.
• سریال‌ها و فیلم‌های محبوبتان ممکن است از روی کتاب‌ها ساخته شده‌ باشند در این مورد کمی کنجکاوی کنید.
• سرگرمی‌های شما چه چیزی هستند؟ به آسمان شب علاقه دارید؟ از سینما لذت می‌برید؟ اهل بیزینس هستید؟‌ کلمات کلیدی را پیدا کنید، آن‌ها شما را به کتاب‌های محبوبتان راهنمایی خواهند کرد.

پاسخ‌دادن به سؤال‌های بالا باعث می‌شود در مقابل گزینه‌های بسیار زیادی که رو به رویتان قرار خواهد گرفت سردرگمی کمتری را تجربه کنید.

۲.    سری به کتابخانه‌ی خانه‌ی خودتان بزنید

در بسیاری از خانه‌ها کتاب‌خانه‌های کوچک و بزرگی وجود دارد که چندین جلد کتاب در آن چیده‌ شده‌اند. کتاب‌هایی که ممکن است اعضای دیگر خانواده خریده باشند، هدیه گرفته باشید یا به دلیلی مشخص زمانی خریده باشید و فراموش کرده باشید. گردوخاک کتابخانه را بتکانید و ببینید چه چیزهایی برای خواندن پیدا می‌کنید، به‌احتمال زیاد دست‌خالی نخواهید ماند.

۳.    به سراغ برندگان جایزه‌ی نوبل بروید

یکی از بهترین راه‌ها برای پیدا کردن انتخاب کتاب خوب و نویسندگان موردعلاقه رفتن به سراغ آثار برندگان جایزه‌ی نوبل است. باور کنید هیچ کس بی‌دلیل صاحب این جایزه نمی‌شود. کسی که توانسته است داوران نوبل را متقاعد کند این جایزه‌ی ارزشمند را به او بدهند حتماً نویسنده‌ی بزرگی است و کتاب‌هایش ارزش خواندن را دارند. با شروع کردن از برندگان جایزه‌ی نوبل می‌توانید ژانر کتاب موردعلاقه‌ی خود را پیدا کنید و کم کم سلیقه‌ی منحصربه فرد خودتان را در انتخاب کتاب خواهید داشت. خواندن این نوع کتاب‌های ارزشمند خاصیت مهم دیگری هم دارد، دیگر نمی‌توانید کتاب‌های زرد بخوانید.
کتاب‌های برندگان سایر جایزه‌های معتبر دنیا مانند جایزه‌ی من بوکر و پولیتزر هم انتخاب‌های خوبی برای خواندن هستند.

۴.    نگاهی به فهرست‌های معتبری که بهترین کتاب‌های تاریخ را انتخاب کرده‌اند بیندازید

در طی سال‌های گذشته پژوهش‌های زیادی برای تهیه‌ی لیست بهترین کتاب‌های تاریخ انجام شده است. کتابی که از زمان انتشار چندهفته‌ای در فهرست پرفروش‌ترین‌ها بوده ممکن است کتاب خوبی نباشد اما کتابی که دهه‌هاست در سراسر جهان خوانده می‌شود حتماً حرفی برای گفتن دارد. یکی از معتبرترین فهرست‌هایی که می‌توانید برای انتخاب کتاب به سراغش بروید فهرست روزنامه‌ی گاردین است. کتاب‌های این فهرست با رأی نویسندگان سراسر دنیا انتخاب شده‌اند.

[button color=”blue” link=”https://www.theguardian.com/world/2002/may/08/books.booksnews” size=”big” align=”center” radius=”9″ rel=”nofollow”]100 کتاب برتر دنیا از نگاه گاردین[/button]

۵.    از سایت‌های پیشنهاد کتاب استفاده کنید

سایت‌های معتبری در دنیا وجود دارند که می‌توانید برای انتخاب کتاب به آن‌ها سر بزنید. Bookseer  و whichbook انتخاب‌های زیادی را در اختیار شما می‌گذارند و در goodreads هم می‌توانید نظرات خوانندگان بی‌شماری را درباره‌ی هر اثر بدانید. نمونه‌های ایرانی‌ای مانند فیدیبو، طاقچه و کتابراه هم انتخاب‌های خوبی برای آشنایی با کتاب‌ها و مشخصاتشان هستند و می‌توانید از اطلاعات آن‌ها برای انتخاب بهترین کتاب‌ها کمک بگیرید.

۶.    نقد و بررسی بخوانید

زمانی که کتابی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند یا به سر تیتر خبرها راه می‌یابد حتماً نقد و بررسی‌های مختلفی هم در سایت‌ها و مجله‌های معتبر درباره‌ی آن نوشته می‌شود. قبل از انتخاب کتابی برای خواندن حتماً عنوانش را جستجو کنید و نظرات دیگران، مخصوصاً نظرات کارشناسان و سایر نویسندگان درباره‌ی آن‌ها را بخوانید. می‌توانید در اینترنت به دنبال کتاب‌های توصیه شده در ژانر موردعلاقه‌ی خودتان هم بگردید. پاسخ‌های جالبی پیدا خواهید کرد.

۷.    از دوستان یا خانواده کمک بگیرید

همه‌ی ما در اطرافیانمان، افراد کتابخوانی را می‌شناسیم که زیاد به کتابفروشی‌ها سر می‌زنند و زیاد می‌خوانند. از این افراد کمک بگیرید. از آن‌ها بخواهید درباره‌ی نویسنده‌ها و کتاب‌های خوبی که می‌شناسند با شما حرف بزنند و اگر با روحیات و خلقیاتتان آشنا هستند به شما کتاب پیشنهاد دهند. یک روز شما هم به یک کتابخوان حرفه‌ای تبدیل می‌شوید و می‌توانید دیدگاه‌هایتان را باهم به اشتراک بگذارید.

۸.    به کتابفروشی ‌های محلی سر بزنید و با کتابفروش‌ها حرف بزنید

همیشه قرارگرفتن در مقابل کتاب‌ها روش کارآمدی برای انتخاب است. اغلب کتابفروشی‌ها دسته‌بندی‌های مشخصی دارند؛ بنابراین می‌توانید به سراغ دسته‌بندی‌ای که نظرتان را جلب کرده بروید و نگاهی به عنوان‌ها، نویسنده‌ها و سروشکل کتاب‌ها بیندازید. می‌توانید با کتابفروش‌ها حرف بزنید و نظرشان را بپرسید، اغلب آن‌ها کتابخوان هستند و روزانه با افرادی که کتاب می‌خوانند در ارتباط هستند، اطلاعات آن‌ها می‌تواند کاملاً به‌دردبخور باشد.

۹.    عضو کتابخانه شوید و با یک کتابدار باحوصله طرح دوستی بریزید

دسترسی به یک کتابخانه‌ی عمومی باعث می‌شود مجبور نباشید دائماً کتاب بخرید و این فرصت را ایجاد می‌کند که زمان بیشتری را با کتاب‌ها بگذرانید. همچنین می‌توانید از کتابدار کمک بگیرید تا کتاب‌هایی که افراد بیشتری خوانده‌اند یا بازخوردهای مثبتی داشته‌اند را به شما معرفی کند. در یک کتابخانه شما فرصت این را خواهید داشت که ریسک کنید وکتاب‌های زیادی را بدون اینکه مجبور باشید هزینه‌ی خریدشان را بپردازید ببینید و بخوانید. این کار مهارت شما را در انتخاب کتاب‌های خوب بالا خواهد برد.

۱۰.از فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌ها دوری کنید

هیچ دلیلی وجود ندارد که بگوییم کتاب‌هایی که وارد لیست پرفروش‌ترین کتاب‌های آمازون، نیویورک تایمز، ساندی تایمز و … شده‌اند کتاب‌های خوبی هستند. این کتاب‌ها صرفاً کتاب‌هایی هستند که بازاریابی خوبی برای آن‌ها انجام شده و در زمان مناسبی منتشر شده‌اند. باور کنید یا نه شایعاتی وجود دارد که می‌گویند ناشران کتاب‌های خود را در حجم بالا خریداری می‌کنند تا نام کتاب به این فهرست‌ها راه پیدا کند. ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که همه چیز حتی کتاب تبدیل به یک تجارت پرسود شده است، پس چندان به اعداد و ارقام توجه نکنید، نظر متخصصان درباره‌ی کتاب است که می‌تواند ارزش واقعی آن را مشخص کند.

جمع بندی

راه‌های زیادی برای انتخاب یک کتاب خوب وجود دارد و بهترین راه آن بیشتر کتاب خواندن است. هرچه بیشتر کتاب بخوانید، راحت‌تر می‌توانید کتاب خوب و ارزشمند را تشخیص دهید. زمانی که خواندن بخشی از روش زندگی کسی شود کتاب‌ها به بهترین دوستانش تبدیل می‌شوند و لحظات بسیار باکیفیتی را با آن‌ها خواهد گذارند. دانش تنها راه نجات بشر است و کتاب‌ها می‌توانند آن را در اختیارمان بگذارند.