کیهان کلهر و محمود دولت‌آبادی برای اولین‌بار در تولید بزرگترین پروژه کتاب صوتی ایران؛ کلیدر صوتی، همکاری کردند. کتاب صوتی کلیدر به عنوان بزرگترین پروژه تاریخ ادبیات شنیداری ایران در قالب مجموعه‌ای پنج قسمتی منتشر شد که در آن از قطعات موسیقی ساخته شده توسط کیهان کلهر استفاده شده است.
نکته قابل توجه درباره همکاری کیهان کلهر و محمود دولت‌آبادی در این پروژه بزرگ محدود به نویسندگی و نوازندگی نشده و نام هر دو به عنوان صداپیشه‌گان افتخاری این اثر به چشم می‌خورد.
این پروژه صوتی منحصر به‌فرد علاوه بر همکاری دو غول بزرگ ادبیات و موسیقی با صداپیشگی و هنرنمایی بیش از ۱۰۰ گوینده و صدا پیشه کتاب صوتی به انجام رسید که هدایت این گروه بزرگ را آرمان سلطان‌زاده بر عهده داشت.
از جمله مهم‌ترین صداپیشگان این اثر شاخص می‌توان به آرمان سلطان‌زاده، مهبد قناعت‌پیشه، فریبا متخصص، شیما درخشش، محسن بهرامی، تایماز رضوانی، بیوک میرازیی اشاره کرد.
کتاب صوتی کلیدر به تهیه‌کنندگی فیدیبو و با همکاری رادیو گوشه و آوانامه به صورت اختصاصی در بستر سایت و اپلیکیشن فیدیبو منتشر شده است و توانست طی مدت کوتاهی به پرفروش‌ترین کتاب صوتی ایران تبدیل شود و رکوردهای بی‌نظیری در فروش و اقبال مخاطبان برجای گذارد.
محمود دولت‌آبادی در کلیدر چه گفت؟
محمود دولت‌آبادی در مصاحبه‌ای گفته است: تاریخ ما تراژدی است.
او در رمان ده‌جلدی کلیدر سعی در بازنمایی تمام‌عیار این تراژدی و تلاش‌های مردمان برای پایان دادن به این تراژدی بی‌پایان داشته و با قدرت قلم و روایت بی‌نظیرش به خوبی توانسته این تراژدی را تبدیل به اثری یگانه و فراموش نشدنی کرده است.
اما داستان کلیدر چیست که اینگونه در تمام دهه‌ها و برای نسل‌های بیشماری تبدیل به مهم‌ترین اثر مکتوب فارسی شده است؟
خلاصه داستان کلیدر
داستان کلیدر در خلاصه‌ترین حالت، داستان گل محمد است که در دوره ارباب، رعیتی در روستاهای اطراف سبزوار زندگی می‌کرد، او کم‌کم نسبت به روند ارباب رعیتی حاکم و ظلمی که در حق دهقانان و کشاورزان از سوی حاکمیت وقت و اربابان اعمال می‌شود اعتراض می‌کند و وارد مسیری پرمخاطره و پرفراز و نشیب در زندگی‌اش که می‌شود که لازم است برای رسیدن به هدفش ایثار کند.
مفاهیم مهم کلیدر
رمان بلند کلیدر دارای موضوعات و مفاهیم اصلی و فرعی بسیاری است که در طی مسیر داستان، دولت‌آبادی سراغ آن‌ها می‌رود و دغدغه‌های سیاسی، اجتماعی‌اش را در قالب روایت‌ها و خرده‌روایت‌های این اثر به تصویر می‌کشد.
- روایت تاریخی:
همانطور که گفتیم مهم‌ترین ویژگی کلیدر، تاریخی بودن این رمان است که خوانندگان طی خواندن آن با بخش مهمی از تاریخ معاصر ایران در سال‌های دهه بیست آشنا می‌شوند و رخدادهای سیاسی، اجتماعی سال‌های ۱۳۲۵ تا ۱۳۲۷ مرور می‌کنند. -
مبارزات تاریخی و سیاسی
دهه ۱۳۲۰ ایران آبستن حوادث گوناگونی بوده و تغییر مسیرهای تاریخی در آن ایجاد شده است. از یک سو سایه جنگ‌جهانی دوم و عواقب آن روی تمام روابط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جهان تاثیر گذاشت که ایران هم از این قاعده مستثنی نبود، از سوی دیگر این سال‌هایی است که در جهان بسیاری از ارزش‌های سنتی زیرسوال رفته است و مدرنسیم با تمام قدرت خودش را در عرصه‌های زندگی مردمان نمایان کرده است. با اینکه جریان اطلاعات در آن دوره اصلا به سرعت امروزه نبود اما تحولات سیاسی جهان بر ایرانیان نیز تاثیرگذار بود و نطفه اعتراضات مردمی به دیکتاتوری حاکم از همان سال‌ها شکل گرفت.
محمود دولت‌آبادی از گل‌محمد شخصیتی معترض و به نوعی انقلابی ساخته است که علیه ظلم اقتصادی و روابط ارباب رعیتی برمی‌خیزد و این مبارزه تا پای جانش ادامه می‌دهد. -
عشق در مصاف سیاست
رمان کلیدر علاوه بر وجوه سیاسی، تاریخی‌اش رمانی عاشفانه نیز شمرده می‌شود که از همان اولین سطرها ردپای عشقی ممنوع و غیرممکن نمایان می‌شود. مارال دختر کردی است که به ناچار به روستای آبا و اجدادی‌اش در منطقه کلیدر کوچ می‌کند و در آنجا با گل‌محمد آشنا می‌شود.
مارال پیش از این کوچ نامزدی به نام دلاور دارد و گل محمد نیز همسری به نام زیور که وجود این روابط عشق آتشین این دو را بسیار غیرممکن‌تر می‌کند. این عشق سرنوشتی خونین پیدا می‌کند و باعث کشته‌شدن یکی از مال‌دارهای مشهور آبادی به دست گل محمد می‌شود و این نقطه عطف داستان کلیدر است که پس از آن گل‌محمد را وارد مسیری تازه در زندگی‌اش می‌کند. -
ردپای حزب توده در رمان کلیدر
در ادامه فعالیت‌های گل‌محمد و پس از به زندان افتادنش، ردپای شخصیت جدیدی به نام ستار در این رمان اضافه می‌شود، ستار یکی از اعضای حزب توده است که گل‌محمد را در قامت قهرمان می‌بیند به همین دلیل به او کمک می‌کند تا از بند فرار کرده و زندگی مخفیانه‌ای را با ستار شروع کند. گل‌محمد که دیگر آن پسر روستایی ساده نیست کم‌کم تعدادی از افراد را دور خود جمع می‌کند و گروهی را تشکیل می‌دهد که مبارزات سیاسی‌اش را تشکیلات بیش‌تری ببخشد و هسته یک قیام را تشکیل می‌دهد، چیزی که مسلما حکومت وقت را دچار وحشت کرده و آن‌ها را مچبور به واکنش می‌دهد.
راهنمای خواندن رمان کلیدر
چرا همکاری دولت‌آبادی و کلهر مهم است؟
این اولین‌بار است که مهم‌ترین چهره ادبی زنده ایران در کنار یکی از مهم‌ترین موزیسین‌های ایرانی قرار می‌گیرد. تا کنون سابقه نداشته که دو هنرمند در این سطح در پروژه کتاب همکاری داشته باشند.
کنار هم قرار گرفتن آثار کیهان کلهر و متن کلیدر در کتاب صوتی کلیدر فضایی بسیار متفاوت و زنده را خلق کرده است.
موسیقی کیهان کلهر به خوبی حال و هوای حماسی، تراژیک اثر دولت‌آبادی را بازنمایی کرده و فضایی ایجاد کرده که وقتی به این کتاب گوش می‌دهید گویی در دل روستاهای سبزوار نشسته‌اید و شاهد روی‌دادن حوادث آن هستید.
%۵۰ تخفیف ویژه برای کتاب صوتی کلیدر
کتاب صوتی کلیدر را برای مدت محدود با تخفیف ویژه خریداری کنید.
