معرفی ۷ کتاب برتر فلسفی جهان و آشنایی با فلسفه‌خوانی

بسیاری از ما دوست داریم تا درباره فلسفه بیشتر بدانیم و آن را درک کنیم اما معمولا مباحثی که در دانشکده‌های فلسفه ارائه می‌شوند برای ما قابل فهم نیستند. علاوه بر این تاریخ فلسفه برای مطالعه‌کنندگان مبتدی فلسفه جذابیت چندانی ندارد. به همین خاطر می‌توان گفت که بسیاری از علاقه‌مندان فلسفه، سراغ یادگیری آن نمی‌روند. اما نقش فلسفه در زندگی ما بسیار زیاد است. همه ما در زندگی خود می‌اندیشیم و از قواعد منطقی تبعیت می‌کنیم و برای انجام کارهایمان تلاش داریم تا استدلال‌هایی معتبر ارائه دهیم‌. علاوه بر این، فلسفه بر روی سیاست، اقتصاد، حقوق و علوم اجتماعی تاثیر مهمی می‌گذارد. نوع نگاه ما به همنوعان‌مان و نحوه تعامل با آن‌ها، یک دیدگاه فلسفی است. نگرش ما در رابطه با موضوعات چالش‌برانگیزی مثل مجازات اعدام یا سقط جنین بن‌مایه فلسفی دارد.
علاوه بر این فلسفه می‌تواند کمکمان  کند تا زندگی اخلاقی و فضیلت‌مندانه‌ای را داشته باشیم. به همین دلیل بسیاری از اندیشمندان و فیلسوفان بزرگ قرن بیستم و قرن حاضر تلاش کرده‌اند تا با نوشتن آثاری به زبان ساده، فلسفه را به زندگی روزمره ما بازگردانند. در این یادداشت سعی می‌کنیم تا بهترین کتاب‌های به فارسی ترجمه شده فلسفه را که لحنی روان دارند، به شما معرفی کنیم‌.

• چطور فلسفه بخوانیم؟

کتاب دنیای سوفی

اگر تا به حال به سراغ فلسفه نرفته‌اید، خواندن کتاب دنیای سوفی را به شما پیشنهاد می‌کنیم. شخصیت اصلی این داستان سوفی آموندسن نام دارد . او نسبت به دیگر هم‌‌سن و سالان خود با سوال‌های مهم‌تری درگیر است و معمولا به راحتی نسبت به پاسخ‌های پیش پا افتاده آن‌ها قانع نمی‌شود. او به همراه خانواده خود در منزلی ویلایی در حومه شهر زندگی می‌کند و حیوانات خانگی زیادی دارد اما پدرش به خاطر شغل خود از خانواده دور است. یک روز که سوفی از مدرسه بازمی‌گشت صندوق پستی منزل را چک کرد تا نامه‌هایش را بردارد. او با نامه‌ای عجیب و پرابهام روبرو شد که در آن نوشته شده بود: «تو کیستی؟» اما این آخرین نامه نبود و پس از آن نامه‌های دیگری نیز به دست سوفی رسید. شخصیتی به نام آلبرتو کناکس تصمیم گرفته بود تا به سوفی پانزده ساله فلسفه یاد دهد و به او کمک کند تا بتواند جواب سوال‌هایش را پیدا کند. اما سوال‌های سوفی صرفا چیزهایی نیستند که ذهن افراد ۱۵ ساله را مشغول کنند بلکه این سوالات برای افراد بزرگسال نیز پیش می‌آید.
لحن کتاب دنیای سوفی روان و صمیمانه است و نویسنده آن یوستین گردر تلاش می‌کند تا مسائل مهم فلسفی را به زبان ساده به خوانندگان کتاب بیان کند. این نویسنده نروژی در حال حاضر ۶۹ سال دارد و متولد شهر اسلوی نروژ است. یوستین علاوه بر نویسندگی، به تدریس نیز علاقه بسیاری داشت به همین خاطر مدتی طولانی را به دانش‌آموزان و دانشجویان فلسفه تدریس کرده است. دغدغه او برای نوشتن کتابی که همگان بتوانند با خواندن آن، فلسفه را درک کنند، سبب آفرینش کتاب دنیای سوفی شد.
از این نویسنده کتاب‌ها و آثار فلسفی و داستانی دیگری نظیر مرد غیرقابل اعتماد، دختر پرتقال، مایا، قصر قورباغه‌ها و راز فال ورق نیز منتشر شده است.

کتاب بار هستی

کتاب بار هستی را می‌توان رمانی فلسفی دانست تا یک کتاب فلسفه. بار هستی داستان فردی به نام توما است که در چکسلواکی زندگی می‌کند. او یک جراح موفق و زبردست است اما به دلیل انتقاداتی که به نظام سیاسی چکسلواکی دارد، کارش را از دست می‌دهد و با مشکلات زیادی روبرو می‌شود. داستان در دهه شصت میلادی و پس از سرکوب بهار پراگ رخ می‌دهد. این بستر اجتماعی برای توما و دیگر شخصیت‌های داستان سوال‌های مختلفی را ایجاد می‌کند و آن شخصیت‌ها تلاش می‌کنند تا با اتکا به تجربه زیسته او به سوال‌های خود پاسخ دهند.
کتاب بار هستی علاوه بر نگاهی فلسفه به دنیا، سویه‌های روان‌کاوانه عمیق و جذابی نیز دارد که خواننده رابه خود جذب می‌کند. در این کتاب روابط میان انسان‌هایی که خاستگاه اجتماعی و طبقاتی متفاوتی نیز دارند مورد بررسی قرار می‌گیرد. هر چند بار هستی فاقد هر نوع ارزیابی مطلق اخلاقی است و نویسنده تلاش می‌کند تا همواره از گرفتن نتیجه قطعی و صدور حکم کلی جلوگیری کند و نگاه بی‌طرفانه و نسبی‌گرایانه‌ای به بسیاری از مسائل داشته باشد. کتاب فوق در ۷ فصل مختلف نوشته شده است کعه در آن مسائل و پرسش‌های فلسفی فراوانی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد.
میلان کوندرا نویسنده چک‌تبار مقیم فرانسه دریک آوریل سال ۱۹۲۹ در شهر برتو دیده به جهان گشود. او به خانواده‌ای فرهیخته تعلق داشت و اعضای خانواده‌اش با هنر بیگانه نبودند. هنگامی که کوندرا ۱۸ ساله بود به شاخه جوانان حزب کمونیست پیوست و همزمان تحصیل در دانشگاه کارلف را آغاز کرد. افکار آزادی‌خواهانه کوندرا و مخالفتش با کیش شخصیت استالین سبب شد تا او را از حزب کمونیست اخراج کنند. البته او دوباره توانست در سال ۱۹۵۶ به حزب بازگردد و پس از آن تدریس آموزش ادبیات در دانشکده ادبیات را بر عهده بگیرد. او تا یک دهه آینده آثار ادبی بسیاری را منتشر کرد. اما در سال ۱۹۶۸ و با سرکوب بهار پراگ و اشغال چکسلواکی، نام کوندرا در لیست سیاه قرار گرفت و انتشار آثارش ممنوع ش و شغلش در دانشکده سینما را نیز از دست داد. او در سال ۱۹۷۵ به کشور فرانسه می‌رود و چندی بعد تابعیت آن کشور را می‌پذیرد. بسیاری از رمان‌های این نویسنده به زبان فرانسوی نوشته‌ شده‌اند. کتاب بار هستی این نویسنده در سال ۱۹۸۴ نوشته شده است و شباهت زیادی به زندگی خود او دارد. میلان کوندرا در حال حاضر ۹۲ ساله است و در فرانسه اقامت دارد.

کتاب لذات فلسفه

اگر دوست دارید تا آشنایی قابل قبولی با اندیشه‌های فلسفی مختلف پیدا کنید، کتاب لذات فلسفه برایتان بسیار مناسب خواهد بود. این اثر را می‌توان یکی از کتاب‌های پیشگام در عمومی کردن فلسفه دانست. لذات فلسفه ابتدا در سال ۱۹۲۹ میلادی با نام کاخ‌های فلسفه منتشر شد. اما در چاپ‌های بعدی به نام فعلی‌اش تغییر کرد. کتاب لذات فلسفه در ۹ بخش و ۱۲۶ گفتار نوشته شده است و نویسنده در آن از زوایای مختلف به بسیاری از موضوعات نظیر وظیفه دین، عرفان، آزادی و… می‌پردازد. کتاب فوق ۱۲۶ گفتار مجزا دارد و در آن تلاش شده است تا در هنگام توضیح موضوعات و مسائل فلسفی، به زندگی روزمره و مسائل همان زمان دنیا نیز اشاره شود.
کتاب لذات فلسفه توسط نویسنده و پژوهشگر آمریکایی، ویل دورانت نوشته شده است. بسیاری ویل دورانت را با کتاب‌های تاریخی‌اش می‌شناسند اما او به فلسفه نیز علاقه بسیاری داشت و در رشته فلسفه در دانشگاه کالیفرنیا تحصیل کرد و در همان دانشگاه استاد دانشگاه شد. ویل در۵ نوامبر سال ۱۸۸۸۵ در نورث آدامز ایالت ماساچوست آمریکا دیده به جهان گشود و در طول حیات خود تجربه دیدن دو جنگ جهانی را داشت. به همین دلیل پس از پایان جنگ جهانی دوم، تمام تلاش خود را برای جلوگیری از تکرار چنین فجایع و تجربیات هولناکی به کار گرفت. کتاب‌های تاریخ و فلسفه او نیز تلاش می‌کنند تا ارزش‌هایی مثل صلح، رواداری، احترام به عقاید و آزادی را نشر دهند. این نویسنده نهایتا در ۷ نوامبر سال ۱۹۸۱ در سن ۹۶ سالگی در شهر لس آنجلس ایالت کالیفرنیا درگذشت.

 کتاب در باب حکمت زندگی

کتاب در باب حکمت زندگی در میان آثار شوپنهاور نیز اثری خاص و متفاوت است. او در این کتاب بر خلاف عادت همیشگی‌اش چهره‌ای مثبت، زیبا و امیدبخش از جهان را معرفی می‌کند. ما در اثر فوق با فلسفه‌ای روبرو می‌شویم که به جای تاریک نمایاندن دنیا، به سمت سعادت و خوشبختی رهنمودمان می‌کند و می‌توانند ما را به سعادت و بهروزی برساند. کتاب در باب حکمت زندگی در شش فصل مختلف نوشته شده است. فصل اول کتاب به تقسیم بندی موضوع می‌پردازد و بیشتر در حکم سیک مقدمه مفصل برای ورود به بحث است. فصل‌های بعدی به بحث‌های مهمی درباره ماهیت انسان‌ها، تونایی‌ها و محدودیت‌هایشان می‌پردازند و درباره ارتباط انسان با خود ، دیگران و محیط زندگی‌اش توضیحات جالبی می‌دهند.
کتاب در باب حکمت زندگی از جهت دیگری نیز دارای اهمیت است، زیرا شوپنهاور در آن آراء و اندیشه‌های بسیاری از اندیشمندان و فلایسفه مهم روزگار را توضیح می‌دهد و به آن‌ها استناد می‌کند. ما با خواندن اثر فوق به سرمنشاء اندیشه‌های نویسنده پی می‌بریم و با شرحی دقیق و جذاب از آرای افرادی نظیر کانت، گوته، افلاطون و تولستوی آشنا می‌شویم. این کتاب همانند دیگر آثار شوپنهاور لحنی روان، ساده و قابل فهم دارد و می‌تواند شروع مناسبی برای آشنایی ما با اندیشمندان بزرگ فلسفه باشد.
آرتور شوپنهاور یکی از مهم‌ترین فیلسوفان آلمانی قرن نوزدهم، در سال ۱۷۸۸ در شهر گدانسک متولد شد او به خانواده‌ای ثروتمند تعلق داشت. شوپنهاور به همراه مادرش در سال ۱۸۰۵ به شهر وایمار مهاجرت کرد و در آن‌‌جا اقامت گزید. او در ابتدا سراغ فراگیری پزشکی رفت، پس از آن به علوم طبیعی علاقه مند شد ولی نهایتا دریافت که به فلسفه علاقه زیادی دارد. شوپنهاور با گوته دوست بود و همزمان با هگل فیلسوف شهیر آلمانی در دانشگاه تدریس می‌کرد اما با او اختلاف نظر زیادی داشت. از این نویسنده آثار مهم فلسفی‌ای بر جای مانده است.

 کتاب نقد عقل محض

پی بردن به فلسفه بدون خواندن آثار اندیشمند برجسته آلمانی ایمانوئل کانت امری ناممکن است. کتاب نقد عقل محض این فیلسوف برجسته را می‌توان یکی از مهم‌ترین و الهام‌بخش‌ترین اثار فلسفی قرن هجدهم دانست که مباحث مطرح شده در آن هنوز نیز برای دانشجویان و علاقه‌مندان فلسفه اهمیت دارد. این کتاب در سال ۱۷۸۱ منتشر شد و انقلابی را در حوزه فلسفه به وجود آورد. کتاب نقد عقل محض تلاش می‌کند تا به بررسی مقولات شناخت بپردازد و موضوع محسوسات، ادراک و عقل محض را مورد بررسی قرار دهد. اثر فوق در دو قسمت آموزه استعلایی عناصر و روش شناسی استعلایی نوشته شده است. بخش اول آن به حسیات استعلایی و قسمت دومش به منطق استعلایی می‌پردازد که خود شامل دو کتاب به نام‌های تحلیل مفاهیم و تحلیل اصول است. قسمت دوم آن نیز به دیالکتیک استعلایی اشاره می‌کند که شامل دو کتاب درباره مفاهیم عقل محض و استدلال‌های قیاسی آن است. این کتاب به دلیل اهمیت بالای خود توسط مترجمان مختلفی به فارسی برگردانده شد و در حال حاضر ترجمه‌های ادیب سلطانی، بهروز نظری  و محمد مهدی اردبیلی از آن در بازار وجود دارد.
ایمانوئل کانت در ۲۲ آوریل سال ۱۷۲۴ در کالینینگراد دیده به جهان گشود. او را می‌توان از بنیانگذاران مکتب ایده‌آلیسم آلمانی و اخلاق وظیفه گرا دانست. بسیاری از فیلسوفان پس از او ، خودشان را پیروی آرای کانت می‌دانند. از آثار مهم این اندیشمند بزرگ می‌توان به نقد عقل عملی، مابعدالطبیعه اخلاق و تمهیدات اشاره کرد. کانت را می‌توان از نظر سیاسی فردی لیبرال دانست.

چنین گفت زرتشت

نیچه را میتوان یکی از تاثیرگذارترین فلاسفه آلمانی قرن نوزدهم دانست. آرا و اندیشه‌های این فیلسوف تاثیر قابل توجهی بر جهان گذاشته است. نازی‌ها خود را پیروی اندیشه‌های نیچه می‌دانستند هر چند این ادعا چندان دقیق و درست نبود. با این حال شناخت فلسفه بدون پی بردن با آرای نیچه، تحقق پیدا نمی‌کند. بسیاری کتاب چنین گفت زرتشت نیچه را مهم‌ترین اثر او میدانند. این رمان فلسفی تلاش می‌کند تا افکار و آرای نیچه را در زمینه مسائل مختلف بیان کند. این کتاب در هنگام انتشار خود بسیار جنجال برانگیز بود و مسائلی را مطرح کرد که سبب شد در لیست آثار ممنوعه تعدادی از کشورها قرار بگیرد. اثر فوق در فاصله سال‌های ۱۸۸۳ تا ۱۸۸۵ نوشته شده است.

تاریخ فلسفه غرب

اگر دوست دارید تا به صورت مختصر با آراء و اندیشه‌های فلاسفه مختلف در طول تاریخ آشنا شوید کتاب تاریخ فلسفه غرب اثر برتراند راسل برایتان بسیار مناسب خواهد بود. این کتاب تلاش می‌کند تا به صورت مختصر به معرفی اندیشه‌های فلاسفه مهم تاریخ، از هزاره اول قبل از میلاد مسیح تا اواسط قرن بیستم را مورد مطالعه قرار دهد. در واقع این کتاب، حاصل جمع‌آوری سلسله درس‌هایی بود که راسل آن‌ها را در فاصله سال‌های ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۳ در دانشگاه ارائه داده بود. این اثر در سال ۱۹۴۵ و ۱۹۴۶ درایالات متحده آمریکا و انگلستان منتشر شد و خیلی زود شهرتی جهانی پیدا کرد.
تاریخ فلسفه غرب از سه بخش تشکیل شده است. بخش اول کتاب به معرفی فلسفه دوران قدیم می‌پرداد. قسمت دوم کتاب به فلسفه در دوران قرون وسطی اختصلص دارد و فلسفه جدید نیز از دوران رنسانس شروع می‌شود و تا فلسفه تحلیلی پیش می‌آید. این کتاب توسط مترجم برجته ایرانی نجف دریابندری به فارسی برگردانده شده است.