به محض اینکه تصمیم بگیریم کتاب خواندن را شروع کنیم، به مهم‌ترین سوال برمی‌خوریم؛ «چه کتابی بخوانیم؟»، «چطور کتاب‌های خوب را تشخیص دهیم؟».
خوشبختانه امروزه تشخیص یک کتاب خوب از کتابِ بد -با محتوای سطحی- کار راحت‌تری است. با استفاده از اینترنت و سر زدن به سایت‌ها و فروشگاه‌های الکترونیکی مختلف اولین گام برای پیدا کردن کتاب خوب را برداشته‌ایم. اما همیشه این بیم وجود دارد که این سایت‌ها تنها به فهرست پرفروشترین کتابها بپردازند و پرفروشترین کتابها هم احتمالا کتاب‌های سطحی‌تر یا همان کتاب‌های زرد هستند. به همین دلیل داشتن آگاهی اولیه نسبت به کتابها می‌تواند کمک شایانی به انتخاب درست‌تر کند.
اما انتخاب درست چه انتخابی است؟ آیا همیشه باید از پرفروش‌ها فرار کنیم؟
آیا کتاب‌های پرفروش، سطحی هستند؟
این خطر همیشه بیخ گوش ما زنگ می‌خورد، که کتاب‌هایی که به تیراژهای چند صدهزارتایی می‌رسند، کتاب‌هایی با محتوای سطحی یا همان کتاب‌های زرد هستند. البته که ممکن است در بعضی از موارد این‌طور باشد اما همیشه و همه کتاب‌های پرفروش لزوما کتاب‌های زرد نیستند پس نمی‌توان این ایده را تعمیم داد و از خواندن کتاب‌های پرفروش برای همیشه صرف‌نظر کرد.
پس راه حل چیست؟
قبل از اینکه درگیر فهرست انبوه پرفروش‌ترین‌ها و یا داغ‌ترین‌های سایت‌های گوناگون شویم بهتر است سلیقه‌مان را بشناسیم. شاید مشکل همین‌جاست که وقتی هنوز کتاب خواندن را شروع نکرده‌ایم چطور سلیقه‌مان را بشناسیم. اینجاست که نقش مجلات ادبی، بلاگ‌ها و سایت‌هایی مثل گودریدز پر‌رنگ‌تر می‌شود. همچنین بسیاری از سایت‌های فروش کتاب توضیحات و معرفی‌هایی درباره کتابها دارند که می‌توان با خواندن آنها به موضوع و شیوه نگارش نویسنده پی برد.
در کنار این‌ها وجود فهرست‌هایی مثل ۱۰۰۱ کتابی که پیش از مرگ باید بخوانید، ۱۰۰ کتاب برتر قرن، برندگان جایزه نوبل ادبیات، برندگان جایزه پولتزر و دیگر جوایز ادبی کمک بسیار خوبی برای پیدا کردن کتاب‌هایی با محتوای غنی‌تر است.
یکی دیگر از روش‌هایی که این روزها کمک بسیاری به علاقه‌مندان کتاب کرده است، وجود خلاصه کتاب‌هاست. برخی از سایت‌ها، پادکست‌ها و همچنین کتابچه‌ها خلاصه‌ای از کتابها را معرفی می‌کنند. این خلاصه کتابها موضوع اصلی کتاب، اتفاقات محوری و اینکه کتاب برای چه کسانی مناسب است را توضیح می‌دهند.
پادکست‌هایی مثل بی‌پلاس، سبکتو همچنین مجموعه میکروبوک‌ها همگی خلاصه کتاب‌هایی هستند که می‌توانند راهنمای خوبی برای آشنایی با کتاب و انتخاب کتاب بهتر باشند.
شناختن نویسنده‌ها
خواندن اطلاعات ویکی‌پدیای نویسنده‌ها، زندگی‌نامه آنها و مقالات و یادداشت‌هایی که درباره آثار آنها منتشر شده کمک می‌کند تشخیص دهیم آیا نظرات، شیوه نگارش و فلسفه یک نویسنده را می‌پسندیم یا نه.
همچنین بسیاری از سایت‌های فروش کتاب الکترونیک امکان خواندن نسخه‌های نمونه را فراهم کرده‌اند، مثلا همه کتاب‌های فیدیبو بخشی به عنوان نمونه کتاب دارند که به صورت رایگان در اختیار همگان قرار گرفته است. علاقه‌مندان می‌توانند با مطالعه نمونه کتابها قبل از خرید نسبت به انتخاب نهایی تصمیم‌گیری بهتری داشته باشند.
نظرات کاربران بخش دیگری است که به کمک ما می‌آید، بسیاری از خوانندگان کتاب در فضای مجازی نظرشان را درباره کتاب یا نویسنده ثبت می‌کنند، درباره ترجمه‌ها می‌نویسند، اینکه از خواندن کتاب چه احساسی داشتند و چطور با کتاب ارتباط برقرار کرده‌اند. مطالعه نظرات کاربران نیز راهکار به‌روز و مناسبی برای پیدا کردن سلیقه و انتخاب کتاب بهتر است.
کدام ترجمه‌ها بهتر است؟
بخش قابل توجهی از کتاب‌های موجود در بازار کتاب ایران را کتاب‌های ترجمه تشکیل داده‌اند و خوانندگان زیادی نیز دارند. با توجه به اینکه در حال حاضر ترجمه‌های متعددی از یک کتاب در بازار کتاب ایران منتشر می‌شوند انتخاب ِ ترجمه‌های بهتر یکی دیگر از دغدغه‌های کسانی است که می‌خواهند کتاب‌های با کیفیت‌تری بخوانند.
یکی از روش‌های پیدا کردن بهترین ترجمه کتابها در بازار مراجعه و مشورت گرفتن از دیگران است. حتما میان دوستانتان کسی را می‌شناسید که از شما کتاب‌خوان‌تر هستند یا در فضای مجازی با آدم‌هایی آشنا شده‌اید که در صفحاتشان به معرفی کتابها می‌پردازند، مراجعه به این افراد می‌تواند شما را برای انتخاب کتاب‌های خوب کمک کند. از آنجایی که سوابق مترجم و اعتبار ناشر تاثیر بسزایی در تولید کتاب‌هایی با ترجمه‌های بهتر دارد. گذر زمان نشان می‌دهد کدام مترجم مورد اقبال بیش‌تر خوانندگان و منتقدان کتاب قرار گرفته است و اسامی مترجمان معتبر و متخصص میان اهالی کتابخوانی به خوبی شناخته شده است. از این رو وارد شدن به گروه‌های کتابخوانی یا مشورت با آدم‌هایی که کتابخوان هستند می‌تواند بهترین راهنما برای پیدا کردن بهترین ترجمه از یک کتاب باشد. در کنار این موضوع نباید از نظر دور داشت که اعتبار ناشران نیز به همین اندازه و حتی بیش‌تر، معیار مناسبی برای تشخیص کتاب خوب است.
در ایران هزاران ناشر در زمینه‌ها و موضوعات مختلف فعالیت می‌کنند اما در هر زمینه و موضوعی تنها چند ناشر شناخته‌شده و خوش‌نام در بازار نشر وجود دارد. ناشرانی که در طی سال‌های فعالیت خود ثابت کرده‌اند ارائه نسخه‌های بهتر و باکیفیت‌تر کتاب اصلی‌ترین دغدغه آن‌هاست.
پس می‌توان گفت عواملی چون اعتبار ناشران، نامی بودن نویسنده‌ها و مترجمان، مشورت گرفتن از افراد و گروه‌های کتابخوانی و مراجعه به سایت‌های فروش و نقد و بررسی کتابها راه را برای رسیدن به کتاب‌های خوب آسان‌تر می‌کنند.
2 Responses
بسیار زیبا جذاب
ممنون از مطلب خوبتون