کتابهای روانشناسی از آن دسته آثاری هستند که همیشه و در هر شرایطی، در تمام دنیا، طرفداران بیشماری دارند. انسان‌ها همواره به‌دنبال بهبودبخشیدن احوال خود هستند. برای همین هم این کتاب‌ها همیشه مخاطب خود را دارد. زندگی امروزه‌ی انسان‌ها لبریز از تنش‌های گوناگون است. همین تنش‌ها باعث افسردگی، درماندگی، ناامیدی می‌شود و تلاش برای خروج از این وضعیت، بازار کتابهای روانشناسی را در تمام جوامع همواره پر رونق می‌کند. در کنار میل به بهبود وضعیت زندگی فردی که رکن اساسی برای ایجاد تغییر در زندگی‌ست. بازار کتابهای روانشناسی بازار شلوغ و پر مخاطره‌ای است! چرا می‌گوییم پرمخاطره؟ چون تشخیص کتابهای عامه‌پسند و اصطلاحا زرد از کتابهای خوب کار راحتی نیست.
روانشناسی زرد چیست؟
حتما این واژه به گوش شما هم خورده است. برای شناخت روانشناسی زرد بهتر است نوع دیگری از روانشناسی، یعنی روانشناسی علمی را به عنوان قیاس در نظر بگیریم. همانطور که گفتیم روانشناسی علمی است که با مطالعه و پژوهش درباره روان، فرآیندهای ذهنی و رفتاری در انسان و دیگر موجودات به شناخت بیشتر انسان از خود و محیط پیرامونش منجر می‌شود.
اگه کلمه Sicence را در نظر بگیریم متوجه می‌شویم علم روانشناسی نیز مانند دیگر علوم آکادمیک نیازمند طی پروسه‌های مطالعه و روش تحقیق علمی است. کتابهای روانشناسی علمی حاصل همین تحقیقات و بر پایه مطالعات علمی است و به منابع دانشگاهی یا پژوهشی ارجاع دارد. اما کتابهای روانشناسی زرد یا عامه‌پسند (fake Psychology) کتاب‌هایی هستند که بدون بنیان علمی و صرفا بر اساس تجربیات یا گاهی توهمات! برخی از افراد نوشته می‌شوند. به دلیل عمومی بودن تجربه علم روانشناسی گاهی افرادی سودجو با کسب عناوینی غیر واقعی و غیرعلمی، مثل سخنران انگیزشی، مربی سبک زندگی و غیره اقدام به نوشتن کتاب‌ها و یا برگزاری سمینارهای موفقیت می‌کنند.
نباید از یاد ببریم تا زمانی که از منبع علمی مورد استفاده در یک کتاب مطمئن نیستیم و نویسنده‌اش را به عنوان فردی علمی نمی‌شناسیم نمی‌توانیم به عنوان منبعی علمی از آن استفاده کنیم.
شاید این سوال برای شما پیش بیایید:
آیا لازم است روانشناسی علمی بخوانیم؟
پاسخ به این سوال به انتخاب شما بستگی دارد. ترجیح می‌دهید از زبان فردی خوش‌سخن، موجه و حتی موفق سرنوشت زندگی‌اش را بشنوید و تجربیات شخصی‌اش بشناسید و احساس خوبی از خواندن و شنیدن این حرف‌ها به دست آورید یا به طور عمیق‌تر با فهم و درک خودتان با روان و زوایای ذهن‌تان و قدرت‌های ذهنی‌تان آشنا شوید.
فروید می‌گوید:
برای ایجاد تغییری، هرچند کوچک، باید سرنخ‌ها را در درون خویش پیدا کنیم. باید به ابزار مناسب مسلح باشیم تا بتوانیم گره‌های، گاه کور، این رشته‌ها را بازکرده و پیوندی نو برایشان خلق کنیم. آیا با خودمان در جدال هستیم؟آیا در برخورد با اطرافیان، خانواده، دوستان و یا همکاران مشکل داریم؟ در تربیت فرزندان احساس کاستی می‌کنیم؟ زمانیکه وضعیت برای خودمان مشخص شد، می‌توانیم با مراجعه به آثار شناخته‌شده‌ی فروید در این زمینه، وضعیت خود را بهبود ببخشیم.
با پدر علم روانشناسی کمی بیشتر آشنا شوید
زیگموند فروید در سال ۱۸۵۶، در محلی که اکنون بخشی از جمهوری چک محسوب می‌شود، متولد شد. ملیتی اتریشی داشت و در دانشگاه وین اتریش تحصیل کرد. وی در رشته‌های عصب‌شناسی، روان‌درمانی و روانکاوی به مدارج بالای علمی رسید. .فروید مکتب و ایدئولوژی‌ای انحصاری‌ای در علم روانکاوی به نام خود خلق کرد که هنوز با گذشت قریب به هفتادواندی سال از مرگش، آثارش در بزرگترین و معتبرترین دانشگاه‌ها و مجامع علمی، به‌عنوان منابع اصلی و ارزشمند علم روانشناسی، تدریس می‌شود.
۶ کتاب روانشناسی خوب برای شروع
کتاب فراموشکاری
فروید در این اثر، که یکی از مهمترین آثار وی به‌شمار می‌رود، پیشرفت تکنولوژی در زندگی جوامع بشری را از عوامل اختلالات فراوان در بشر می‌داند. که در تحقیقات و پژوهش‌های مسمتر خود به اختلال مهمی به نام فراموشی می‌رسد. طبق مطالعات فروید، در این کتاب، شرح داده می‌شود که چرا فراموش می‌کنیم؟ چگونه به یاد می‌آوریم؟ و چرا گاهی خاطرات ما در گذشته ما را فریب می‌دهند؟
فروید این کتاب را در سال ۱۹۰۱ و به زبان انگلیسی منتشر کرد که برای اولین بار نشر پنگوئن در ایران، به مناسبت هفتادمین سالگرد فعالیتش در صنعت نشر، این اثر راچاپ کرد. .این کتاب شامل دو بخش “فراموش‌کردن تأثیرات و مقصودها” و “فراموش‌کردن اسم‌های خاص” است. مطالعه‌ی این اثر، که به نظر بسیاری از صاحب‌نظران در علم روانشناسی، بهترین اثر فروید است، می‌تواند دیدگاه‌های بسیار واضحی در خصوص اختلال روانشناسی به مخاطب نشان دهد.
کتاب مکانیزم‌های دفاع روانی
اصطلاح مکانیسم‌های دفاعی از نظر فروید تدابیر ناهشیاری‌ست که آدمی برای حل‌و‌فصل هیجان‌های منفی به کار می‌برد. این تدابیر هیجان‌مدار(طریقه‌ی حل مشکلات و تصمیم‌گیری به روش غیرمنطقی براساس هیجانات)، موقعیت تنش‌زا را تغییر نمی‌دهند، بلکه فقط شیوه‌ی دریافت یا تفکر شخص را نسبت به آن عوض می‌کنند. به این ترتیب در همه‌ی مکانیسم‌های دفاعی عنصر “خودفریبکاری” در کار است. (در واقع واکنش ناخودآگاه “خود ” به‌عنوان قسمتی از شخصیت، به‌منظور کاهش اضطراب از طریق تغییر در ادراک واقعیت.) دراین کتاب علاوه‌بر تعریف مکانیسم دفاعی و ذکر۴۴ نوع آن، با آوردن مثال‌هایی، فهم این مکانیسم‌ها ساده‌ترشده است. شما با مطالعه‌ی این کتاب متوجه می‌شوید از کدام مکانیسم‌ها بیشتر استفاده می‌کنید و به این ترتیب می‌توانید خود را بهتر بشناسید. این کتاب را سید‌حبیب گوهری‌راد به‌همراه محمد جوادی ترجمه و انتشارات رادمهر آن را منتشر کرده است.
تمدن و ملالتهای آن
کتاب تمدن و ملالتهای آن، ازجمله مهمترین آثار تألیفی زیگموند فروید است که در سال ۱۹۲۹ نگارش و در سال ۱۹۳۰ انتشار یافت. فروید در این کتاب با اتخاذ رویکردی روانکاوانه، تکوین و تکامل فرهنگ و تمدن را بررسی می‌کند. موضوع اصلی این اثر کشمکش میان سائق‌های فردی و اقتضائات اجتماعی‌ست که خاستگاه ملالتهای تمدن است.محمد مبشری ترجمه و انتشارات ماهی نشر آن را به‌عهده گرفته است.
روانشناسی توده‌ای و تحلیل اگو
موضوع مورد بررسی فروید در این کتاب این است که حتی اگر دانش روانشناسی که گرایش‌ها، محرک‌های غریزی، انگیزه‌ها و مقاصد فرد را تا رسیدن به عکس‌العمل‌ها و روابط فرد با نزدیکانش پی‌گیری می‌کند، وظیفه‌اش را به‌طور کامل انجام داده و پیوندهای متقابل آن‌ها را روشن کرده باشد، ناگهان با وظیفه‌ای جدید و انجام‌نشده روبه‌رو خواهدشد. روانشناسی ناچار به توضیح این واقعیت شگفتی‌آور خواهد بود که حتی فردی که این علم را بررسی کرده و شناخته است، در شرایط خاصی، کاملاً احساسات و افکاری دور از انتظار دارد و تحت‌تدثیر این احساسات آنی دست به کنش می‌زند. این شرایط همانا ملحق‌شدن به بخشی از مردم است که ویژگی‌های توده روان‌شناختی را به خود گرفته‌اند.این اثر را سارا رفیعی ترجمه و نشر نی منتشر کرده است.
کتاب چگونه فروید بخوانیم
«چگونه فروید بخوانیم» اثر جاش کوهن و ترجمه‌ی صالح نجفی از نشر نی، با خواندن مطالبی کوتاه از نوشته‌های فروید و با عطف‌نظر به روان‌رنجوری‌ها، ضمیر ناخودآگاه، واژه‌ها، مرگ و صد البته مسائل جنسی، هسته‌ی تناقض‌آمیز و خارق اجماع تفکر روانکاوانه را بیرون می‌کشد؛ اینکه درونی‌ترین حقیقت‌های نهفته در ضمایر ما فقط هنگامی عیان می‌شوندکه تحریف‌شده و جامه‌ی مبدل پوشیده باشند. خواب‌ها، رؤیاها، خطاها، لطیفه‌ها، شوخی‌ها، نشانه‌های بیماری و در یک کلام، زندگی‌های هرروزه‌ی ما اگر با دیده‌ی باریک‌بین قرائت شوند، ما را چونان استادان خبره در تلبیس (جامه‌ی مبّدل‌پوشی)، موجوداتی بازنشناختنی می‌نمایانند که نه دیگران به جایمان می‌آورند و نه خودمان.
کتاب ایگو و اید
من و نهاد یکی از کتابهای کلیدی در شکل‌گیری درک ما از ساختارهای درونی ذهن انسان است که زیگموند فروید آن را در سال ۱۹۲۳ منتشر کرد. اید، ایگو و سوپرایگو اصطلاحاتی هستند که فروید برای توصیف ذهن ابداع کرده است و در کتاب فراسوی اصل لذت برای اولین بار آن‌ها را معرفی می‌کند. حالا در کتاب ایگو و اید، فروید سعی دارد با توصیف مبارزات و تناقضاتی که در بین ایگو، اید و سوپرایگو وجود دارد، رفتارهای ما را توجیه کند و بگوید چرا ما به شیوه‌هایی خاص رفتار می‌کنیم. فروید پس از دهه‌ها تحقیق و پژوهش نظری و بالینی، کتاب حاضر را در پنج فصل نوشت.
خواندن این کتاب کمک می‌کند با یکی از بنیادین‌ترین مفاهیم مطرح شده در نظریات روانشناسی فروید آشنا شوید و بهتر دنیای او را بشناسید.
8 Responses
سلام مطلب جالبی بود.
سلام. ممنون که به این مطلب پرداختید . حالا که تفاوت روانشناسی زرد و علمی رو میدونید ، انتظار میره تو طبقه بندی کتاب هاتون هم رعایتش کنید. کتابهای زرد رو جزو روانشناسی نیارید.
حتی درست ترش اینه که اصلا حذف کنید. ممکنه بگید ازادی بیان و این حرفا. ولی اینا فقط فریبه. یه ترفنده مدرنه برای در رفتن از زیر بار مسئولیت . بخاطر فروش بیشتر.
آزادی بیان جایی معنا میده که محتوای مورد نظر انحرافی نباشه.
روانشناسی زرد و هر شبه علم دیگری انحرافی و زیان بخشه. بازگو کردن یا تبلیغ و فروختنش آزادی بیان نیست ، دامن زدن به انحرافه.
دوست عزیز ممنون از نظر شما، محدودیت و حذف برخی از کتاب‌ها توسط فروشگاه‌های کتاب امکان‌پذیر نیست. هدف فروشگاه‌های کتاب عرضه انواع کتاب با بیش‌ترین میزان تنوع و پوشش انواع سلیقه‌هاست. حق تحقیق و انتخاب از حقوق مهم همه علاقه‌مندان و خریدارانه کتابه و باید این فرصت به همه داده بشه بر اساس دانش و علاقه‌شون به مطالعه بپردازند. هدف از ارائه چنین مطالبی آگاهی‌بخشی و کمک به انتخاب بهتر و درست‌تره.
ممنون از دغدغه راهنماییتون. ولی سو گیری و تعصب داشت. ضمنا تاریخ روانشناسی فرودی رو پدر علم روانشناسی نمیدونه
سلام. ممنون از مطلب خوبتون. به نظر من فیدیبو می‌تونه توی دسته‌بندی کتاب‌ها طوری عمل کنه که روانشناسی زرد و علمی تا حدی تفکیک بشن. مثلاً اینکه کتابهای فروید و قانون جذب و انرژی‌های کیهانی توی یه دسته هستن خیلی تو ذوق میزنه
سلام
اولش که دیدم به تفاوت روانشناسی زرد و روانشناسی علمی پرداختید خیلی خوشحال شدم ولی بعد با دیدن اسم فروید و معرفی کتاباش ناراحت شدم : (
اگر فقط کتابای فروید رو معرفی میکردید و تفاوت روانشناسی زرد و علمی رو نمی‌گفتید انقدر تو ذوقم نمی خورد می‌گفتم خب اینم معرفی کتابای زرده! ولی وقتی اولش به مخاطب آگاهی می‌دید از روانشناسی زرد و علمی و بعد کتاب های زرد معرفی می‌کنید، مخاطب فکر می‌کنه خب حتما اینی که معرفی کرده زرد نیست این یکی حتما علمیه! در حالی‌که اینطور نیست!
خودتون نوشتید فروید، پدر روانشناسی هست این یعنی اینکه الان فروید صرفا جزو “تاریخ علمه” یعنی پایه ی علم روانشناسی رو گذاشته؛ در زمان خودش خفن ترین بوده؛ ولی الان اونقدر علم روانشناسی نسبت به زمان فروید پیشرفت کرده که فروید حرفی واسه گفتن نداره کاش به جای کتابای فروید کتابای علمی جدید و به روز رو معرفی میکردید یا حداقل مقدمه این مطلب رو حذف کنید
اینجا که پاتوق کتابخونا و آدماییه که یه پله از آدمای معمولی آگاه ترن، اینجوریه وای به حال عموم مردم!
فروید پدر علم روانشناسی نیست. ویلهم ونت هست. فروید انسان بزرگی ست. حتا بعد از این همه سال دیدگاهش جزو یکی از اصلی ترین مراجع علمی هست. اونقدر نظریه فروید معتبره که بقیه دیدگاه ها یا مخالف فروید هست یا مخالفش.. این نشون میده تاثیر بسیاری بر روان شناسی داشته.
باتوجه به دقت نظر شما لطفا در نظراتتان اسامی کتابهای خوب و علمی رو بیشتر معرفی کنید تا آگاهی بیشتر مردم صورت بگیره ممنونم