خورخه ماریو پدرو بارگاس یوسا (Mario Vargas Llosa)، داستاننویس، مقالهنویس، سیاستمدار و روزنامهنگار اهل پرو و برنده جایزه نوبل ادبیات، در سن ۸۹ سالگی در لیما درگذشت. یوسا در جوانی تحت تأثیر فیدل کاسترو و انقلاب کوبا قرار داشت، اما دیری نپایید که از کمونیسم فاصله گرفت و به جمع حامیان جریانهای راستگرا پیوست. او در سال ۱۹۹۰ نامزد انتخابات ریاستجمهوری پرو شد، اما در رقابت با آلبرتو فوجیموری شکست خورد و پس از آن از عرصه سیاست کنارهگیری کرد. آثار متعددی از یوسا در فیدیبو به شکل کتاب متنی و کتاب صوتی موجود است.
ماریو بارگاس یوسا کیست؟
ماریو بارگاس یوسا نویسنده، روزنامهنگار و سیاستمدار پرویی است که به عنوان یکی از برجستهترین نویسندگان معاصر آمریکای لاتین شناخته میشود. او در سال ۱۹۳۶ در پرو به دنیا آمد و در طول کارنامه ادبیاش جوایز متعدد از جمله جایزه نوبل ادبیات در سال ۲۰۱۰ را به دست آورده است. از مهمترین آثار او میتوان به رمانهایی مانند «شهر و سگها»، «سباستین دا»، «زندگی با شجاعت» و «گذرگاه به هند» اشاره کرد. یوسا همچنین در سیاست فعال بوده و در دورهای نامزد ریاستجمهوری پرو شد. آثار او بهطور عمده به مسائل اجتماعی، سیاسی و فرهنگهای مختلف میپردازد.
ماریو بارگاس یوسا؛ از شروعی درخشان تا نویسندهای جهانی
بارگاس یوسا در ۲۰ سالگی با چاپ داستان کوتاه «سردستهها» فعالیت ادبی خود را آغاز کرد و بهتدریج به یکی از چهرههای اصلی ادبیات آمریکای لاتین بدل شد. او از نوجوانی با نشریات همکاری داشت و بعدها با دریافت بورسیهای راهی اروپا شد. آثارش همواره بازتابی از نقدهای اجتماعی و سیاسی بودند.
برخی از آثار مهم داستانی یوسا:
-
شهر و سگها (۱۹۶۳)
-
خانهٔ سبز (۱۹۶۵)
-
گفتوگو در کاتدرال (۱۹۶۹)
-
سروان پانتوخا و خدمات ویژه (۱۹۷۳)
-
عمه خولیا و میرزابنویس (۱۹۷۷)
-
جنگ آخرالزمان (۱۹۸۱)
-
زندگی واقعی آلخاندرو مایتا
-
سور بز (۲۰۰۰)
-
بهشت، آنجا (۲۰۰۳)
-
لیتوما در میان کوههای آند
آثار پژوهشی و غیرداستانی:
-
زبان هیجان (۲۰۰۱)
-
نامههایی به رماننویس جوان (۱۹۹۷)
-
واقعیت پوشیده (۱۹۹۰)
-
میان سارتر و کامو (۱۹۸۱)
-
چرا ادبیات
نمایشنامهها:
-
شوخی (۱۹۸۶)
-
دیوانهٔ ایوانها (۱۹۹۳)
درگذشت
ماریو بارگاس یوسا، نویسنده برجسته و چهره ماندگار ادبیات آمریکای لاتین، شامگاه ۱۳ آوریل در سن ۸۹ سالگی در لیما، پایتخت پرو، چشم از جهان فروبست. این نویسنده برنده جایزه نوبل، از آخرین نمایندگان جنبش ادبی «بوم» در دهههای ۱۹۵۰ تا ۱۹۷۰ بود؛ جنبشی که با نوآوری در سبک و روایت، ادبیات آمریکای لاتین را از قالبهای سنتی رهایی بخشید و مسائل این منطقه را به دغدغههایی جهانی بدل کرد. یوسا از سرشناسترین نویسندگان اسپانیاییزبان به شمار میرفت.
جملاتی از بارگاس یوسا
«شعر ضمیر جهان است. با آن به لایههایی از زندگی دست مییابیم که با شناخت عقلانی و هوش منطقی به آنها دسترسی نداریم؛ یعنی درههای عمیقی که لازمه راه یافتن به آنها پذیرش خطرهای جدی است. فقط از راه حدس و باطن است که میتوان به شعر رسید نه از راه عقل.»
«رمان شیوه جالبی است برای خوشگذرانی.»
«من وقتی مینویسم خودم را تکثیر میکنم. دو نفر میشوم. هم نویسنده، هم خواننده. چون همیشه خودم را جای خواننده میگذارم تا بفهمم چه چیزی خوب است و چه چیزی بد. سعی میکنم خودم را با دو چشم دیگر بخوانم، و با نگاهی دیگر، طوریکه انگار نمیدانم قرار است چه اتفاقی بیفتد.»