کتابهای سفرنامه از خواندنی‌ترین کتاب‌ها هستند، به خصوص اگر خیلی وقت سفر نداشته باشید یا جیب‌تان اجازه ندهد به همه جای دنیا سفر کنید. همراه شدن با سفرنامه نویسان و شریک شدن در تجربه‌های یگانه‌شان از سفر میتواند هر خواننده‌ای را جذب کند. گشت‌وگذار دورتا دور دنیا و کشف جاهای دیدنی و جذاب به همراه لذت غذاهای محلی، آشنایی با آداب و رسوم و فرهنگ‌های مختلف مردم زمین از جمله آورده‌های سفرنامه‌هاست.
عادت به سفرنامه‌نویسی از زمان‌های بسیار قدیم رایج بوده و تاریخ ادبیات شاهد سفرنامه‌های خواندنی بسیاری است. در ادامه با ۷ کتاب سفرنامه خواندنی و جذاب آشنا می‌شویم.
سفرنامه چیست؟
سفرنامه یکی از سبک‌های ادبی است که در آن نویسنده به سرزمین‌های مختلف سفر می‌کند و از تجربیات خود درباره آن سرزمین می‌نویسد. این تجربیات می‌توانند شامل رخدادها و مشاهدات نویسنده باشند یا این‌که نویسنده به شرح احساسات و برداشت خود از آن جوامع و رویدادها بپردازد.
انگیزه‌های نوشتن سفرنامه
سفرنامه نویسی یکی از دیرپاترین سبک‌های ادبی در جهان است. نویسندگان انگیزه‌های گوناگونی برای نوشتن سفرنامه‌ها داشته‌اند. انسان‌ها همیشه به دنبال درک پیچیدگی‌های جوامع دیگر بوده‌اند. به همین دلیل سفرنامه‌ها از دیرباز جذاب بوده‌اند چون که ما را با شگفتی‌های دنیای بیرون آشنا می‌کنند.
اما سفرنامه‌ها انگیزه‌های سیاسی نیز می‌توانند داشته باشند. در دوره مشروطه بسیاری از سفرنامه‌نویسان ایرانی که به کشورهای اروپایی مراجعه کرده بودند با شرح پیشرفت‌های آن دیار، به عقب ماندگی ایران اشاره می‌کردند. این خاطرات و سفرنامه‌ها به صورت گسترده چاپ می‌شدند. گاهی اوقات برخی از نویسندگان برای انتقال پیام خود، سفرنامه‌هایی خیالی می‌نوشتند طالبوف یکی از همین افراد است. برخی از اندیشمندان نسبت به سفرنامه‌ها نگاهی بد و منفی دارند و آن را ابزاری برای استعمار می‌دانند. زیرا به باورشان در تعدادی از سفرنامه‌های اروپایی‌ها در رابطه با مردمان سرزمین‌های دیگر اغراق شده است و افسانه و واقعیت در هم آمیخته‌اند تا داستان‌ها خوانندگان بیشتری جلب کنند. اما با همه این‌ها سفرنامه‌ها یکی از منابع مهم برای مطالعه جوامع به شمار می‌آیند. در ادامه این یادداشت با تعدادی از سفرنامه‌های معروف آشنا می‌شویم.
کتاب سفرهای مارکوپولو
این کتاب توسط مری هال تالیف و به وسیله فرید جواهرکلام ترجمه شده است. کتاب مارکو پولو شهرتی جهانی دارد. او یک بازرگان اهل ونیز در قرن سیزدهم بود که به خاورمیانه و شرق دور سفر کرد. بسیاری معتقدند که سفرنامه‌های او در شناساندن مردمان مشرق زمین به اروپا نقشی اساسی ایفا کرده‌اند. مارکو و همراهانش مسافرت بسیار مهیج و پردردسری از غرب عالم به شرق داشته‌اند. آن‌ها حتی دوره‌ای از اسارت را نیز تجربه می‌کنند تا بتوانند به سرزمین چین برسند و با امپراطور آن‌جا قوبلای خان دیدار داشته باشند.
مارکو پولو با نوشتن داستان‌های خود توانست شهرتی فراگیر پیدا کند و ثروتمند شود. شرح او از اهالی مشرق‌زمین مقداری اغراق‌آمیز است اما با این حال قصه‌ای جذاب و خواندنی به شمار می‌آید و شکوه و زیبایی مشرق را در برابر غرب به نمایش می‌گذارد و آن را سرزمینی شایسته تحسین و زیبایی معرفی می‌کند.
کتاب سفرنامه ناصرخسرو
ناصر خسرو شاعر برجسته فارسی زبان، فیلسوف، حکیم و سفرنامه‌نویس برجسته ایرانی است. از او قصیده‌های زیادی باقی مانده است که قلم توانایش را به ما نشان می‌دهد. کتاب سفرنامه ناصرخسرو داستان سفر هفت ساله او از زادگاهش خراسان به مصر است.
این کتاب او نثری نسبتا ساده و روان دارد و در آن به توصیف شهرها و قریه‌ها و فرهنگ مردمان پرداخته است.
سفرنامه ناصرخسرو جزئیات فراوانی دارد و در آن به مولفه‌های مذهبی و نگرش‌های فرهنگی مردمان آن دوران اشاره شده است و به خوبی می‌توان تغییر و تحولات جوامع در گذر زمان پی برد. در این کتاب او به عجایب و دیدنی‌های هر شهر نیز می‌پردازد.
توصیف او از قاهره به عنوان مقصد سفر خود بسیار جالب و تاثیرگذار است و او شهری غرق در ثروت و شکوه را به عنوان پایتخت فاطمیون معرفی می‌کند.
کتاب سفرنامه ناصرخسرو یکی از منابع معتبر برای درک تاریخی قرون سوم و چهارم هجری است.
کتاب مسالک المحسنین
کتاب مسالک‌المحسنین یک داستان خیالی از عبدالرحیم طالبوف است. او و همراهانش قرار است که قله دماوند را پیدا و ارتفاع آن را با توجه به ابزارهایی که دارند اندازه‌گیری کنند اما دل طول مسیرشان به قله دماوند با مشکلات زیادی روبرو می‌شوند. طالبوف در خلال این سفرنامه خیالی به شرح درد و رنج‌های ایرانیان می‌پردازد؛ به فساد درباریان، سوء‌استفاده برخی از روحانیون و نابسامانی اوضاع اشاره می‌کند.
کتاب پاریس از دور نمایان شد
کتاب پاریس از دور نمایان شد داستانی مربوط به دوره قاجار است. این سفرنامه بسیار خواندنی است و نویسنده از زیبایی، شکوه و عظمت شهر پاریس می‌گوید و آن را با ایران دوره قاجار مقایسه می‌کند.
او با دقت و جزئیات درباره سیستم روشنایی، سامانه وسایل نقلیه و تمامی چیزهایی که برای اداره یک کلان‌شهر لازم و ضروری است سخن می‌گوید. این کتاب توسط نشر اطراف به چاپ رسیده است.
کتاب استامبولی
کتاب استامبولی نوشته منصور ضابطیان است. او در این سفر به کشور ترکیه و شهر استامبول می‌رود و از تجربیات، مشاهدات و کارهای خود این شهر سخن می‌گوید. به باور او استامبول شهری است که نویسنده را با دنیای بیرون آشنا کرده است و او به نوعی تعهد دارد تا درباره استامبول کتابی بنویسد و این شهر چندفرهنگی را به مخاطبانش معرفی کند.
کتاب استامبولی نسبت به دیگر سفرنامه‌هایی که معرفی کردیم به دوران معاصر نزدیکی بیشتری دارد.
کتاب نیم دانگ پیونگ یانگ
کتاب نیم دانگ پیونگ دانگ نوشته رضا امیرخانی سفر به مرموزترین کشور جهان است. او دو سفر به کره شمالی دارد و تلاش می‌کند که بدون پیش‌داوری این سرزمین را توصیف کند. کتاب فوق پر از جزئیات خواندنی است و وضعیت کره شمالی را نشان می‌دهد.
نویسنده پیونگ یانگ را شهری خاکستری می‌بیند که خوبی‌ها و بدی‌هایی دارد و به سیاهی توصیف رسانه‌های غربی نیست. اما دنیایی مرموز و اعجاب‌آور است.
کتاب مارک و پلو
کتاب مارک و پلو یکی دیگر از آثار سفرنامه‌ای منصور ضابطیان است. در این اثر مصور، تجربیات شخصی نویسنده از مواجهه با تعدادی از بناها، فضاها و مناظر نوشته شده است. او لحظه‌های مختلفی از سفر‌هایش به اسپانیا، ارمنستان، هندوستان و فرانسه را با ما به اشتراک می‌گذارد. کتاب مارک و پلو حجم کمی دارد و به همین دلیل خواندن آن را می‌توان زود به پایان رساند. مارک و پلو یک سفرنامه مدرن و جذاب است.
