شعر یکی از شیرین‌ترین و مهم‌ترین ابزارهایی است که به کودکان کمک می‌کند دنیای خود را بهتر بشناسند. شعرهای کودکانه نه‌تنها ذهن کودک را خلاق می‌سازند، بلکه به رشد زبانی و افزایش دایره واژگان آن‌ها نیز کمک می‌کنند. این گونه اشعار از طریق بازی با کلمات، قافیه و ریتم می‌توانند احساسات کودکان را به زیبایی بیان کنند و بر روی قوه تخیل آن‌ها تأثیر بگذارند. والدین نیز با خواندن این کتاب‌های شعر کوتاه کودکانه، فرصتی پیدا می‌کنند تا به شکل جذاب و سرگرم‌کننده‌ای با فرزندان خود ارتباط برقرار کنند. در این مقاله از بلاگ فیدیبو، قصد داریم ۲۰ مورد از بهترین کتاب‌های شعر کودکانه را معرفی کنیم که می‌توانند همراه همیشگی کودکان در دوران رشد باشند و لحظاتی شاد و پرخاطره برای آن‌ها رقم بزنند.
راهنمای معرفی بهترین کتاب‌های شعر کودکانه
کتاب‌های شعر کودکانه نه‌تنها ابزاری برای سرگرمی هستند، بلکه نقش مهمی در رشد فکری، احساسی و زبانی کودک ایفا می‌کنند. کتاب شعر فارسی با استفاده از زبان ساده و موزون، مفاهیمی همچون محبت، دوستی، طبیعت، تخیل و بسیاری از مفاهیم اساسی دیگر را به کودکان منتقل می‌کنند. خواندن شعرهای کودکانه در کنار والدین، به کودک اعتماد به نفس و احساس امنیت می‌بخشد و به آن‌ها کمک می‌کند تا با دنیای اطراف خود به شکل موثرتری ارتباط برقرار کنند.
در ادامه به معرفی ۲۰ مورد از کتاب‌های شعر کودکانه می‌پردازیم:
|
نویسنده |
انتشارات |
نام کتاب |
|
افسانه شعبان‌نژاد |
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان | بود و بود و بود |
|
منوچهر نیستانی |
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان |
قصه دخترای ننه دریا |
| تونی برازلی | کتاب‌های نردبان (واحد کودک انتشارات فنی ایران) |
بازی با انگشت‌ها |
| اسدالله شعبانی | کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان |
خواب مترسک؛ هاپول و گرگ و گله |
| مصطفی رحماندوست | انتشارات سوره مهر |
گل اومد بهار اومد |
|
محمود کیانوش |
کلید کلید، دسته کلید | |
|
شکوه قاسم‌نیا |
انتشارات قدیانی |
باران می‌بارد |
|
احمد شاملو |
انتشارات نگاه |
پرنده و آفتاب |
| ناصر کشاورز |
ماه و پلنگ |
|
|
مصطفی رحماندوست |
انتشارات سروش |
قصه‌های منظوم |
| جعفر ابراهیمی (شاهد) |
انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان |
توکای آبی |
| فریبا کلهر | انتشارات افق |
پرواز در مه |
| شکوه قاسم‌نیا | انتشارات قدیانی |
خانه‌ی ما |
کتاب صد دانه یاقوت
صد دانه یاقوت یکی از محبوب‌ترین کتاب‌های شعر کودکانه است که تقریباً هر کودکی آن را به‌خوبی می‌شناسد. این کتاب با شعری از مصطفی رحماندوست، به توصیف انار و زیبایی‌های آن می‌پردازد و با زبان ساده و دلنشین کودکان را به دنیای طبیعت و میوه‌ها علاقه‌مند می‌سازد. ریتم آهنگین و قافیه‌های منظم شعر، به کودکان کمک می‌کند تا به‌راحتی با شعر ارتباط برقرار کنند و آن را به خاطر بسپارند.
به کمک این شعر، کودک می‌تواند با طبیعت آشنا شود و از زیبایی‌های پیرامون خود لذت ببرد. علاوه بر این، ریتم و تکرار در این شعر به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های زبانی خود را تقویت کنند.
کتاب شعرهای کودکانه (چشم چشم دو ابرو)
چشم چشم دو ابرو یکی دیگر از بهترین کتاب‌های شعر کودکانه است که با تمرکز بر اجزای صورت کودک، سعی در آموزش مفاهیم اولیه دارد. این کتاب از طریق تکرار و ریتم آهنگین، بخش‌های مختلف صورت مثل چشم، بینی، دهان و گوش را به کودکان معرفی می‌کند. شعرهایی که در این کتاب آمده‌اند، ساده و قابل فهم هستند و به همین دلیل کودکان به‌راحتی می‌توانند آن‌ها را یاد بگیرند.
کتاب خروس زری، پیرهن پری
خروس زری، پیرهن پری از آثار جاودانه احمد شاملو، شاعر بزرگ معاصر است که به زبان کودکانه و با نگاهی به قصه‌های قدیمی سروده شده است. این کتاب شعری پر از تصاویر خیال‌انگیز و شخصیت‌های جذاب است که هر کدام داستان و درسی برای کودکان به همراه دارند. شخصیت اصلی، خروسی با نام زری، با پیرهنی پری، ماجراجویی‌هایی جذاب و آموزنده را در دنیای خود تجربه می‌کند.
کتاب دویدم و دویدم
کتاب دویدم و دویدم یکی دیگر از بهترین کتاب‌های شعر کودکانه است که با ریتمی تند و پرانرژی داستانی جذاب را روایت می‌کند. در این شعر، کودکی با شور و هیجان می‌دود و در مسیر خود با شخصیت‌های مختلفی مثل یک ببعی، یک پلنگ و یک چشمه آب برخورد می‌کند. هر شخصیت، ماجرایی جدید و چالشی متفاوت برای کودک به همراه دارد. این کتاب شعر کوتاه کودکانه نه‌تنها برای خواندن قبل از خواب مناسب است، بلکه به دلیل ریتم شاد و تکراری‌اش، در طول روز نیز به‌خوبی کودکان را سرگرم می‌کند.
کتاب آسمان ابری نیست
آسمان ابری نیست یکی دیگر از کتاب‌های ارزشمند شعر کودکانه است که به زیبایی‌های طبیعت و دنیای پیرامون کودک می‌پردازد. این کتاب با زبان ساده و دلنشین، مفاهیم مثبت و امیدوارکننده‌ای را به کودکان آموزش می‌دهد. در این شعر، کودک با آسمانی آبی و روشن مواجه می‌شود که نماد امید و شادی است. این کتاب شعر کوتاه کودکانه به کودکان یاد می‌دهد که حتی در لحظات سخت نیز باید به زیبایی‌های زندگی توجه کنند.
کتاب مورچه و پروانه
مورچه و پروانه یکی دیگر از بهترین کتاب‌های شعر کودکانه است که به زیبایی دوستی‌ها و تفاوت‌های میان شخصیت‌ها را به کودکان معرفی می‌کند. در این کتاب، مورچه‌ای سخت‌کوش و پروانه‌ای رنگارنگ و زیبا با هم دوستی می‌کنند و ماجراهای جالبی را تجربه می‌کنند. این کتاب شعر کوتاه کودکانه به کودکان یاد می‌دهد که در زندگی همه موجودات با هم تفاوت دارند، اما با دوستی و همکاری می‌توانند از زندگی لذت ببرند.
کتاب توپ سفید
توپ سفید یکی از جذاب‌ترین کتاب‌های شعر کودکانه است که با زبانی شیرین و موزون داستانی ساده و جالب را روایت می‌کند. در این کتاب، توپی سفید به کودکی داده می‌شود و او با آن بازی‌های متنوعی انجام می‌دهد. توپ سفید در این داستان نمادی از شادی، هیجان و آزادی است که کودک را به جنب‌وجوش و حرکت دعوت می‌کند. این کتاب شعر کوتاه کودکانه با زبانی ساده و روان، به کودکان انگیزه می‌دهد تا از هر لحظه زندگی خود لذت ببرند و با شور و شوق به دنبال تجربه‌های جدید باشند.
کتاب بود و بود و بود
در کتاب صوتی بود و بود و بود با زبانی ساده و موزون، داستان‌های جادویی و هیجان‌انگیزی را به تصویر می‌کشد که هر کدام کودک را به سفری خیالی می‌برند. شخصیت‌های این کتاب از دل دنیای قصه‌های کودکانه برآمده‌اند و با وجود سادگی، کودک را به تفکر و تخیل وا‌می‌دارند.
نکته جالب درباره این کتاب، توانایی آن در برقراری ارتباط عمیق با دنیای کودک است. «بود و بود و بود» از طریق تکرار و آهنگین بودن، نه تنها تخیل کودکان را تحریک می‌کند، بلکه به آن‌ها کمک می‌کند تا مفهوم داستان و مفاهیم اخلاقی را بهتر درک کنند.
کتاب قصه دخترای ننه دریا
قصه دخترای ننه دریا یکی از بهترین کتاب‌های شعر کودکانه است که با بهره‌گیری از افسانه‌های کهن و دریایی، داستانی سرشار از احساسات و تصاویر زیبا را برای کودکان روایت می‌کند. این کتاب، داستان دخترانی است در کنار دریا زندگی و ماجراهای شگفت‌انگیزی را تجربه می‌کنند. تصویرسازی‌های فوق‌العاده این کتاب و زبان شاعرانه‌اش به کودک این امکان را می‌دهد که به دنیای طبیعت و دریا نزدیک‌تر شود.
این کتاب شعر کوتاه کودکانه به کودکان یاد می‌دهد که طبیعت را دوست داشته باشند و از آن مراقبت کنند. پیام‌هایی همچون دوستی، عشق به طبیعت و حفاظت از محیط‌زیست در لابه‌لای این اشعار قرار دارند و به‌گونه‌ای کودکانه و دلنشین به آن‌ها منتقل می‌شود.
کتاب بازی با انگشت‌ها
بازی با انگشت ها یکی دیگر از بهترین کتاب‌های شعر کودکانه است که با رویکردی متفاوت، بازی و آموزش را با هم ترکیب کرده است. این کتاب با اشعاری شاد و پرانرژی، به کودک یاد می‌دهد که از انگشت‌های خود به عنوان ابزاری برای بازی و یادگیری استفاده کند. هر انگشت، شخصیت خاصی دارد و در هر شعر داستان جدیدی را رقم می‌زند. این کتاب شعر کوتاه کودکانه به تقویت هماهنگی دست و چشم کودک کمک و او را با بازی‌های فیزیکی و ذهنی درگیر می‌کند.
کتاب خواب مترسک؛ هاپول و گرگ و گله (جلد اول)
خواب مترسک؛ هاپول و گرگ و گله اولین جلد از مجموعه‌ای محبوب از کتاب‌های شعر کودکانه است که داستان‌های تخیلی و هیجان‌انگیز را به زبان شعر روایت می‌کند. این کتاب داستان مترسکی را بیان می‌کند که خواب می‌بیند و در این خواب با گرگ و گله‌ای روبه‌رو می‌شود. ماجراهایی که در این کتاب به تصویر کشیده شده‌اند، نه تنها برای کودکان جذاب است، بلکه آن‌ها را به چالش می‌کشد تا خلاقیت خود را در داستان‌پردازی بکار گیرند.
کتاب گل اومد بهار اومد
گل اومد بهار اومد یک کتاب شعر کودکانه زیبا است که به تغییرات فصول و زیبایی‌های بهار پرداخته است. این کتاب با زبانی شاد و ریتمیک، داستانی از بهار و آمدن گل‌ها و شکوفه‌ها را برای کودکان تعریف می‌کند. تصاویر زنده و رنگارنگ در کنار اشعار دلنشین، کودکان را به دنیای طبیعت و فصول آشنا و آن‌ها را به تأمل در تغییرات محیطی و جادوی طبیعت دعوت می‌کند. این کتاب شعر کوتاه کودکانه نه تنها باعث می‌شود کودکان با فصل بهار و زیبایی‌هایش آشنا شوند، بلکه به آن‌ها کمک می‌کند تا مفاهیم زمانی و فصلی را درک کنند.
کتاب کلید کلید، دسته کلید
کلید کلید، دسته کلید یکی دیگر از کتاب‌های شعر کودکانه‌ای است که به واسطه سادگی و ریتم خاصش، برای کودکان جذابیت زیادی دارد. در این کتاب، ماجرای پیدا شدن یک دسته کلید و تلاش برای باز کردن درهای مختلف روایت می‌شود. هر در، داستان و راز خاصی دارد که کودک با باز کردن آن، دنیای جدیدی را کشف می‌کند. هر کلید در این داستان نمادی از فرصتی جدید است که کودک باید آن را کشف کند.
کتاب باران می‌بارد
باران می‌بارد یک کتاب شعر کودکانه زیبا است که به یکی از محبوب‌ترین عناصر طبیعت، یعنی باران، پرداخته است. در این کتاب، باران به عنوان یک رویداد شاد و مثبت به تصویر کشیده شده و کودکان را به بازی و لذت بردن از طبیعت در زمان باران دعوت می‌کند. تصاویر رنگارنگ و اشعار روان، فضای بارانی را به شکلی جادویی به کودکان معرفی می‌کند. این کتاب شعر کوتاه کودکانه به کودکان می‌آموزد که از هر لحظه زندگی خود لذت ببرند و به زیبایی‌های ساده مثل باران توجه کنند.
کتاب پرنده و آفتاب
پرنده و آفتاب یکی از بهترین کتاب‌های شعر کودکانه است که داستانی لطیف و زیبا از یک پرنده و ارتباط او با آفتاب روایت می‌کند. این کتاب با تصاویر شاعرانه و اشعار دلنشین، باعث می‌شود کودک به دنیای طبیعی نزدیک‌تر شود و زیبایی‌های پرندگان و طبیعت را بهتر بشناسد. این کتاب شعر کوتاه کودکانه با زبانی ساده و جذاب، کودک را به تأمل در دنیای اطرافش دعوت می‌کند و به او می‌آموزد که زیبایی‌های ساده و لطیف طبیعت را درک کند.
کتاب ماه و پلنگ
ماه و پلنگ از آن دسته کتاب‌های شعر کوتاه کودکانه‌ای است که به وسیله تصویرسازی‌های زیبا و اشعار پر از تخیل، کودکان را مجذوب خود می‌کند. این کتاب به خوبی نشان می‌دهد که چگونه یک داستان ساده می‌تواند به کودک حس همدلی با طبیعت و عشق به موجودات زنده را آموزش دهد. والدین می‌توانند با استفاده از این کتاب به کودکان خود مفاهیمی همچون دوستی، محبت و طبیعت‌دوستی را بیاموزند و آن‌ها را به تأمل در ارتباط بین موجودات و طبیعت تشویق کنند.
کتاب قصه‌های منظوم
یکی از بهترین کتاب‌های شعر کودکانه قصه‌های منظوم است که با مجموعه‌ای از اشعار جذاب و داستان‌های منظوم، کودکان را به دنیای تخیل و ماجراهای آموزنده می‌برد. این کتاب با زبانی ساده و اشعاری آهنگین، داستان‌هایی از زندگی روزمره کودکان، حیوانات و طبیعت را به تصویر می‌کشد. هر داستان این کتاب، پیامی آموزنده و الهام‌بخش دارد که کودکان را به یادگیری ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی ترغیب می‌کند.
یکی از ویژگی‌های برجسته «قصه‌های منظوم» این است که اشعار آن کوتاه، شیرین و دلنشین هستند و برای کودکان در هر سنی مناسب‌اند. این کتاب شعر کوتاه کودکانه، به‌ویژه برای کودکان خردسال جذاب است، زیرا اشعار ساده و ریتمیک به آن‌ها کمک می‌کند تا با مفاهیم داستان به خوبی ارتباط برقرار کنند.
کتاب توکای آبی
توکای آبی یکی از آن کتاب‌های شعر کودکانه است که با زبان ساده و تصاویری زیبا، داستانی از یک پرنده کوچک و رنگارنگ را روایت می‌کند. این کتاب با اشعاری ملایم و دلنشین، کودک را به دنیای پرندگان و طبیعت نزدیک‌تر می‌کند و او را به کشف زیبایی‌های طبیعت تشویق می‌کند. داستان «توکای آبی» به سادگی و با نگاهی شاعرانه، مفاهیمی همچون دوستی، شجاعت و کشف دنیای اطراف را به کودک یاد می‌دهد.
توکای آبی با بهره‌گیری از تصاویر رنگارنگ و اشعار آهنگین، برای کودکان خردسال بسیار جذاب است. این کتاب شعر کوتاه کودکانه به کودکان این فرصت را می‌دهد که با استفاده از تخیل خود، داستان پرنده‌ای کوچک را دنبال کنند که به دنبال ماجراهای جدید است.
کتاب پرواز در مه
پرواز در مه یکی دیگر از بهترین کتاب‌های شعر کودکانه است که با اشعاری خیال‌انگیز و داستانی جذاب، کودکان را به دنیای خیال و ماجراجویی می‌برد. داستان این کتاب درباره پرنده‌ای است که در مه غلیظ پرواز می‌کند و در طی این پرواز با موانع و چالش‌های مختلفی مواجه می‌شود. این ماجرا به کودک یاد می‌دهد که چگونه با شجاعت و پشتکار می‌توان بر چالش‌ها غلبه کرد.
اشعار این کتاب شعر کوتاه کودکانه به زیبایی حس کنجکاوی، ماجراجویی و شجاعت را در کودک تقویت می‌کنند. «پرواز در مه» نه تنها یک داستان جذاب برای کودکان است، بلکه مفاهیم عمیق‌تری مانند غلبه بر ترس‌ها و اعتماد به نفس را نیز به طور غیرمستقیم به آن‌ها آموزش می‌دهد.
کتاب خانه‌ی ما
خانه‌ی ما یکی از بهترین کتاب‌های شعر کودکانه است که با زبانی ساده و شیرین، کودکان را به مفهوم خانواده و عشق به خانه آشنا می‌کند. این کتاب با اشعاری لطیف و زیبا، به کودک نشان می‌دهد که خانه نه تنها یک مکان فیزیکی، بلکه یک مأمن امن برای محبت، دوستی و شادی است. در هر صفحه از این کتاب، کودک با اشعاری ملایم و تصاویر گرم و صمیمی روبرو می‌شود که به او حس امنیت و آرامش می‌بخشند.
سخن پایانی
در این مقاله به معرفی ۲۰ تا از بهترین کتاب‌های شعر کودکانه پرداختیم که هر کدام از آن‌ها با زبانی ساده، مفاهیم عمیق و تصاویر زیبا دنیای شگفت‌انگیزی را برای کودکان خلق می‌کنند. کتاب‌های شعر کودکانه علاوه بر اینکه کودکان را سرگرم می‌کنند، به تقویت مهارت‌های زبانی، شناختی و اجتماعی آن‌ها نیز کمک می‌کنند. با وجود اپلیکیشن‌های کتاب صوتی و کتاب الکترونیکی مانند فیدیبو، دسترسی به این کتاب‌ها آسان‌تر از همیشه شده است. والدین می‌توانند با دانلود و خرید نسخه‌های دیجیتال این کتاب‌های شعر کوتاه کودکانه از فیدیبو، همواره دنیای تخیل و ماجرا را در دستان کودک خود داشته باشند.
سوالات متداول
با هم نگاهی به سوالات متداول خواهیم داشت.
بهترین سن برای شروع خواندن کتاب‌های شعر کودکانه چیست؟
کودکان از سنین نوزادی می‌توانند از کتاب‌های شعر کودکانه لذت ببرند. اشعار ساده و آهنگین به تقویت حس شنیداری و زبان‌آموزی کودک کمک می‌کنند.
چگونه می‌توانم کتاب‌های شعر کودکانه باکیفیت را انتخاب کنم؟
بهترین کتاب‌های شعر کودکانه دارای اشعاری ساده، مفاهیم آموزشی و تصاویر جذاب هستند که توجه کودک را جلب می‌کنند.
آیا خواندن شعر برای کودک به تقویت مهارت‌های زبانی او کمک می‌کند؟
بله، اشعار کودکانه به دلیل ریتم و قافیه‌پردازی، به تقویت حافظه، مهارت‌های شنیداری و یادگیری زبان در کودکان کمک می‌کنند.
