کتاب عظیم «تاریخ بلعمی» یکی از قدیمیترین کتابهای دوره اسلامی است که از زبان عربی ترجمه شده و به دست ما رسیده است. در کتاب مجمل التواریخ و القصص درباره تاریخ نگارش این کتاب چنین آمده است: «کتاب تواریخ محمد ابن جریر الطبری رحمه الله علیه که از تازی به پارسی کرده است، ابوعلی محمدبن محمد الوزیر البلعمی به فرمان امیر منصور ابن نوح السامانی که بر زبان ابی الحسن الفایق الخاصه پیغام داد در سنه اثنی و خمسین و ثلاث مائه.» (بینام، 1318: 37). از روی این سند معلوم میشود که در سال 352 ترجمه این کتاب به زبان فارسی آغاز شده است.
این کتاب یک دوره عمومی تاریخ جهان از ابتدای آفرینش تا زمان حمله اعراب به ایران شامل داستانهای زندگی پیامبران و نیز پادشاهان ایران است.