کتاب داغ ننگ نشر انتشارات خوارزمی

دویست سال پیش در بامداد یک روز تابستان، علفزار جلو محوطۀ زندان از جمع زیادی از ساکنان باستون مملو بود. تمام افراد این جمع خیره بر در بلوطی زندان با گُل‌میخهای آهنینش می‌نگریستند. در میان هر جمعی، یا بعدها در تاریخ همین کشور، وقتی بر صورتهای پرریش و پشم مردانش تعصب خام و تیره‌ای نقش بندد، می‌توان پیش‌بینی کرد که حوادث وخیمی در آستان وقوع است؛ و آن روز صبح هم از قیافه‌های آن مردم، نیک می‌شد دریافت که انتظار اعدام مقصر مشهوری می‌رود. مقصری که حکم قانونی محکمه، احساسات عمومی را دربارۀ او تأیید کرده‌است. اما در آن روزگار که تعصب و خامی در میان پروتستانهای سختگیر بازاری رواج داشت، نمی‌شد چنین استنباطی را از چنان قیافه‌هایی مسلم دانست. شاید هم غلام مزدور بیکاره‌ای را می‌خواستند تنبیه کنند یا شاید والدینی از فرزند ناخلفی بجان‌آمده‌بودند و او را به‌مقامات صلاحیتدار تسلیم کرده بودند تا با شلاقی چند او را براه‌آورند. یا شاید لامذهبی، درویش‌مسلکی و یا کافری را می‌خواستند از شهر تبعید کنند؛ یا شاید سرخپوست آواره و بیکاره‌ای را که آب تلخ‌وش و آتشینِ سفیدپوستان به‌عربده‌جویی در کوی و برزنش واداشته‌بود، می‌خواستند با شلاق به‌سایه‌های تیرۀ جنگل برانند. ممکن هم هست که جادوگری، ساحره‌ای به‌سان خانم «هی‌بینز»، بیوۀ پیر و ترشروی حاکم، محکوم شده‌بود و می‌بایستی بر سر دار جان بدهد. به‌هر جهت وضع تماشاچیان خشن بود و با ابهت ناشی از این گونه خبرها هماهنگی داشت. اینها مردمی بودند که نسبت به‌مذهب و قانون سختگیر بودند و مذهب و قانون دست به‌دست هم داده خمیرۀ وجود آنها را سرشته بود. چنانکه آنها را در برابر ملایمترین و سخت‌ترین نظامهای اجتماع، یکسان به‌احترام و ترس وامی‌داشت. بنا بر این محکومی که بر صفۀ مجازات قرارمی‌گرفت از چنین تماشاچیانی توقع همدردی زیاد و گرم‌کننده‌ای نمی‌توانست داشته‌باشد. از طرف دیگر مجازاتی که در روزگار ما ممکن است مضحک بنظرآید در چشم آنها به‌قوت و صلابت مرگ بود.

در همان صبح تابستانی که داستان ما آغاز می‌شود، این نکته قابل توجه است که زنهایی که در جمع دیده‌می‌شدند مخصوصاً علاقۀ زیادی نسبت به‌مجازاتی که برای محکوم پیش‌بینی می‌شد نشان‌می‌دادند. در آن روزگار هنوز تمدن آنقدر جلو نرفته‌بود که لچک‌بسرها را از بعضی اعمال ناشایسته بازدارد. بنا بر این زنها، حتی زنهای بقاعده هم هر جا و بیجا پیدا می‌شدند؛ به‌جمعیت زور می‌آوردند و خاصه اگر هنگام مجازات بود، با فشار، جمع را می‌شکافتند و خود را به‌نزدیک صفۀ اعدام می‌رسانیدند. زنهای آن روزگار، هم اخلاقاً، و هم جسماً نسبت به‌نواده‌های کنونیشان از قماش خشن‌تری بودند.

-از متن کتاب-