کتاب راهنمای اختلالاتِ دوقطبی نشر مهراندیش

کتاب راهنمای اختلالِ دوقطبی را پس از بازخوردهایِ مثبت و استقبال شما مخاطبانِ عزیز از دو مجموعهٔ چاپ‌شدهٔ قبلیِ کتاب راهنمای افسردگی و کتاب راهنمای اختلالات اضطرابی به رشتهٔ تحریر درآوردم.

اختلالِ دوقطبی' بیماری رفتارهای افراطی است. دوقطبِ مخالف، یعنی افسردگی و شیدایی، به‌تناوب رخ می‌دهند و موجب بروز علائمِ کاملاً متفاوتی می‌شوند. این در درجهٔ نخست باعث رنجش بیمار است. او به‌ناچار درگیر دوره‌های دوگانهٔ بیماری می‌شود؛ در شیدایی نمی‌خوابد، پول خود را صرف خرید وسایل بی‌مصرف می‌کند، رابطهٔ زناشویی، دوستی‌ها و گاهی حتی زندگی‌اش را به خطر می‌اندازد؛ از سوی دیگر' در افسردگی اشتیاق و خوش‌بینی خود را از دست می‌دهد و لحظات تلخی تجربه می‌کند که اغلب حتی با بهبود اوضاع خُلقی نیز مشکلات عدیده‌ای به دنبال دارد. این بیماری مرموز به‌طبع' پرسش‌های زیادی در ذهن ایجاد می‌کند. خواستهٔ اکثر بیمارانِ دوقطبی آگاهی از همهٔ ابعاد بیماری و یادگیری فنونی برای مدیریت رفتارهای افراطی است.

با شروع روان‌درمانی به‌عنوانِ پزشک یا روان‌درمانگر کنار بیمار' سوار بر تِرن هواییِ خُلقیات می‌نشینید، تمام رفتارهای افراطی را با او تجربه می‌کنید و به کمک هم' بر این فرازونشیب‌ها فائق می‌آیید. بیمارانِ دوقطبی هیچگاه از یاد شما نخواهند رفت. اولین تجربیات درمانی‌ام با آن‌ها را به‌خوبی به‌خاطر می‌آورم. برخی از آن‌ها را که یک روز قبل' از فرطِ افسردگی با زحمت از تخت خارج می‌کردیم، صبح روز بعد با ۱۸۰ درجه تغییر می‌دیدم. با لبخندی از روی شادی سلام می‌کردند، مدعی کشف فرمولِ جهان می‌شدند و از حضور در کلینیک شاکی بودند، زیرا به‌زعمِ خود کار بسیار مهمی خارج از مجموعه داشتند. کار با آن‌ها مهیج و درعین‌حال بسیار چالش‌برانگیز است. به‌عنوانِ درمانگر' وظیفهٔ شماست که حالاتِ دوگانهٔ آن‌ها را درک و با به‌کارگیری فنون رفتاردرمانیِ ساده به آن‌ها کمک کنید. آن‌ها در دورهٔ شیدایی اعتقادی به بیمار بودن خود ندارند. صبور باشید، افسردگی خیلی زود از راه می‌رسد. در تمام سال‌های طبابتم بیمارانِ دوقطبی را سرشار از انگیزه و اشتیاقِ یادگیری یافتم. آن‌ها به رفتاردرمانی نیاز دارند و اغلب رضایت مرا جلب می‌کنند. به‌شخصه نتایج مثبتی از درمان آن‌ها گرفته‌ام. ما به کمک هم' برنامه و محتوای روان‌درمانی را تنظیم می‌کنیم. مشارکت آن‌ها برای من اهمیت بسزایی دارد و به من دلگرمی می‌دهد. کتاب پیش رو که شامل دو بخشِ آموزشی و درمانی است تا حد زیادی ماحصلِ جلسات روان‌درمانی با بیمارانم است.

هرچند روان‌درمانی مهم‌ترین رکن درمان اختلالِ دوقطبی است، اما دارودرمانی نیز به سهمِ خود از سخت‌ترین چالش‌ها به‌ویژه برای پزشکِ معالج به شمار می‌آید. در تمام سال‌های فعالیت درمانی' تجارب پرشماری در این زمینه کسب کرده‌ام که مجملی از آن و گزینه‌های دارویی موجود را در اختیارتان قرار می‌دهم. بااین‌حال' فراموش نکنید پیش از شروع مصرف هر دارو با پزشک معالج خود دربارهٔ موارد مصرف، مزایا و معایب آن صحبت کنید. امیدوارم این مطالب برای شما نیز مفید باشند.

درمان اختلالِ دوقطبی تنها به بیمار خلاصه نمی‌شود. بسته به شدتِ علائم' خانواده نیز (در کنار بیمار و درمانگر) درگیر فرازونشیب‌های بیماری می‌شود. دغدغه‌های آن‌ها یکی دیگر از انگیزه‌های تألیف این کتاب بود. آن‌ها نیز پرسش‌های بدون پاسخ زیادی دارند، از کار دنیا شکایت دارند و می‌خواهند بدانند چه بر عزیزشان می‌گذرد. بنابراین، هدف کتابِ پیش رو کمک به بیماران، خانواده‌ها و سایر علاقمندان است.

جامعه بیش‌ازپیش درموردِ اختلالِ دوقطبی صحبت می‌کند، به همین دلیل عمومِ مردم نیز مخاطبِ این کتاب محسوب می‌شوند. در سال‌های اخیر این بیماری دست‌مایهٔ آثار ادبی، تلویزیونی و سینماییِ زیادی قرار گرفته است. در ایالات متحدهٔ آمریکا تشخیصِ اختلالِ دوقطبی به‌نوعی' مُدِ روز شده است. بسیاری از هنرمندان و انسان‌های خلاق متوجه علت سبک زندگی پرفرازونشیب خود شده‌اند. این تحولات' مزایا و معایبی به دنبال دارند. با همهٔ این اوصاف، این کتاب پرداختهٔ الگوهای رایج امروزی نیست. هدف' روشنگری است. بسیاری از اشکال خفیف بیماری معمولاً به اشتباه افسردگیِ تک‌قطبی تشخیص داده می‌شوند. این حتی درموردِ اشکال شدید آن نیز صدق می‌کند. به‌علت وجودِ علائم روان‌پریشانه' بسیاری از موارد به روان‌پریشی تعمیم داده می‌شوند. به‌زعمِ من جامعه کماکان به آموزش بیشتری درموردِ اختلالِ دوقطبی نیاز دارد تا امکان ارائهٔ خدمات درمانی مناسب و به‌موقع فراهم شود. در سالیان گذشته شاهد ارتقاءِ درک عموم نسبت به افسردگی بودیم. به‌شخصه آرزو می‌کنم این اتفاق درموردِ اختلالِ دوقطبی تکرار شود و عمومِ مردم دربارهٔ آن نیز به آگاهی برسند.

با تألیف این کتاب قصد دارم سهم خود را در تحقق این هدف ادا کنم. امیدوارم درنهایت نتیجه‌ای مشابه کار با بیمارانم در جلسات روان‌درمانی حاصل شود. عرضهٔ این کتاب مرهون حمایت‌های بسیاری است. جا دارد که در وهلهٔ نخست از نشر اِلزِویر، به‌ویژه خانمِ جان، خانم فون سنت پاول و آقای کرافت، بابت پشتیبانی و اجرای بی‌نظیرِ این پژوهش صمیمانه تشکر کنم. بدون خانم دائم مصورسازی مطالب میسر نمی‌شد. خوش‌حالم که طرح بنده توجه ایشان را به خود جلب کرد.

انتشار مجموعه‌ای کوچک از کتاب‌های راهنما برای بیماران روانی هدیهٔ ارزشمندی است که به پشتوانهٔ اعتماد شما مخاطبان عزیز دریافت کردم. به لطف بازخوردهای مثبت و اشتیاق شما به کسب آگاهی' انگیزهٔ مضاعفی برای تکمیل این پژوهش پیدا کردم. امید است که کتابِ پیش رو نیز در مسیر غلبه بر اختلالِ دوقطبی کارگر شود. این بزرگ‌ترین نفعی است که از این پژوهش نصیب من می‌شود.