پادکست چیست و چگونه پادکست بسازیم؟

زندگی خیلی از ما یک جایی شبیه یک صفحه‌ی سفید تازه می‌شود. نه خطی، نه طرحی، فقط جای خالی برای نقش‌های تازه. برای یکی این صفحه سفید، شروع زندگی دانشجویی در شهری تازه است، برای دیگری عوض کردن شغل، مهاجرت، یا عبور از یک دوران سخت. روزها با کار و کلاس و رفت‌وآمد پر می‌شود، اما در این میان خلائی به وجود می‌آید که نه اسکرول شبکه‌های اجتماعی پرش می‌کند، نه سریال‌های نصفه‌کاره. همین‌جاست که پادکست آرام‌آرام وارد روتین روزانه خیلی‌ها می‌شود و سؤال مهمی شکل می‌گیرد: پادکست چیست و چگونه پادکست بسازیم که واقعا به درد بخورد؟

اینجا دقیقا همان نقطه‌ای‌ست که این سوال شکل می‌گیرد: پادکست چیست و چگونه پادکست بسازیم تا از یک فایل صوتی ساده، تبدیل شود به بخشی از زندگی روزمره‌ دیگران. در این یادداشت

• اول توضیح می‌دهیم پادکست چیست و چه کاربردی دارد
• بعد سراغ این می‌رویم که انواع پادکست چیست
• در نهایت، قدم‌به‌قدم مسیر ساخت و انتشار اولین پادکست را مرور می‌کنیم. از انتخاب ایده تا رسیدن به اولین شنونده‌های واقعی.

پادکست چیست و چه کاربردی دارد

برای این‌که بهتر بفهمیم پادکست چیست و چگونه پادکست بسازیم، باید اول خود پادکست را بشناسیم. پادکست در ساده‌ترین تعریف، یک برنامه‌ی صوتی است که می‌توانید هر وقت خواستید آن را گوش دهید. نه مثل رادیو است که مجبور باشید سر ساعت مشخصی پای رادیو باشید نه مثل کتاب صوتی است که از اول تا آخر فقط یک موضوع را دنبال کند. پادکست چیزی شبیه رادیوی شخصی شماست و در هر اپیزود یک موضوع را دنبال می‌کند. روی گوشی، تبلت یا لپ‌تاپ، هر جا و هر زمان می‌توانید به پادکست گوش بدهید.

کاربردهای پادکست

پادکست فقط برای سرگرمی و پر کردن وقت نیست کاربردهای مختلفی دارد.

• یادگیری

  زبان یاد می‌گیرید، درباره اقتصاد، تاریخ، علم یا هنر می‌شنوید آن هم بدون اینکه مجبور باشید کتاب بخوانید. اگر اهل رشد فردی هستید، اپیزودهای یک پادکست خوب می‌تواند مکمل بهترین کتاب های توسعه فردی باشد.

• سرگرمی

  داستان‌های پلیسی، عاشقانه، ترسناک، طنز… کلی پادکست داستانی هست که می‌تواند سرگرمتان کند.

• اطلاع از اخبار و تحلیل‌ها

  بعضی پادکست‌ها، هر روز یا هر هفته، مهم‌ترین خبرها را خلاصه و تحلیل می‌کنند.مخصوصا اگر نه سر ساعت مشخص می‌توانید پای اخبار باشید نه اینکه حوصله عضو شدن در صد تا کانال خبری تلگرام و پیج‌های مختلف اینستاگرام را دارید.

• بازاریابی و برند شخصی

  اگر برای خودتان یک کسب‌ و کار دارید یا می‌خواهید برند شخصی بسازید، پادکست می‌تواند کانال جدی ارتباط با مخاطب باشد؛ جایی که عمیق‌تر درباره کارتان حرف بزنید. چون جای حرف‌های جدی و عمیق از حوصله مخاطب‌های شبکه‌های اجتماعی خارج است.

در پلتفرم‌هایی مثل فیدیبو، می‌توانید علاوه‌بر کتاب صوتی و الکترونیک، صدها پادکست متنوع پیدا کنید. بعضی را آنلاین گوش بدهید و بعضی را برای شنیدن آفلاین، با گزینه‌ دانلود پادکست ذخیره کنید.

انواع پادکست چیست

قبل از این‌که تصمیم بگیرید چگونه پادکست بسازیم، خوب است فرمت‌های مختلف را بشناسید تا ببینید کدام به شما و موضوع‌تان می‌خورد.

۱. پادکست گفتگومحور (مصاحبه‌ای)

در پادکست گفتگومحور مجری هر بار با مهمان‌های مختلفی حرف می‌زند. موضوعات می‌توانند از استارتاپ و اقتصاد تا موسیقی و سینما متفاوت باشند. این فرمت مناسب شماست اگر:

• آدم برون‌گرا و خوش‌صحبتی هستید
• ارتباطات زیادی دارید و آدم‌های زیادی را می‌شناسید تا برای ضبط پادکست دعوتشان کنید.

۲. پادکست یک نفره یا همان Solo

در این نوع، یک نفر، مثلا خودتان، مستقیم با شنونده حرف می‌زند. می‌تواند حول تجربه‌های شخصی، کتاب‌هایی که خواندید، یادداشت‌های روزانه یا آموزش باشد. اگر حوصله هماهنگی با مهمان را ندارید و دوست دارید کنترل کامل محتوا دست خودتان باشد، این فرمت عالی است.

۳. پادکست آموزشی

تمرکزش روی «یاد دادن» است؛ مثلا:

• آموزش زبان
• آموزش مهارت‌های شغلی
• توضیح موضوعات روانشناسی و توسعه فردی

در این نوع پادکست‌ها بهتر است پادکستر تا حد امکان به کتاب‌ها و منابع معتبر تکیه کند. خیلی از پادکسترها در همین قالب، در طول اپیزود یا در پایان آن، به شنونده‌هایشان کتاب‌ معرفی می‌کنند و لینک دانلود کتاب را هم در توضیحات پادکست می‌گذارند.

۴. پادکست داستانی و روایی

در این مدل، شما قصه‌گو هستید. یا یک داستان ساخته‌ ذهن خودتان را روایت می‌کنید یا یک روایت مستند از تاریخ، زندگی آدم‌ها، پرونده‌های جنایی و…
این نوع پادکست برای کسانی جذاب است که دستی بر قلم دارند و می‌توانند از دل تخیل و مستند قصه بنویسند.

۵. پادکست خبری و تحلیلی

مرور هفتگی خبرها، تحلیل رویدادهای مهم یا توضیح ساده‌ مفاهیم پیچیده‌ی روز (مثل مفاهیم اقتصادی، تکنولوژی، سیاست). این مدل پادکست‌ها اگر به مرور به یک منبع قابل اعتماد تبدیل شوند خیلی زود مخاطب‌های وفادار خودشان را پیدا می‌کنند.

قبل از ساخت پادکست باید چه کار کنیم؟

قبل از اینکه برویم سراغ جوابِ سوالِ «چگونه پادکست بسازیم؟» بد نیست چند تا سوال از خودتان بپرسید. وگرنه سرنوشت پادکست شما هم به سرنوشت خیلی از پادکست‌های کست‌باکس دچار می‌شود. دو سه اپیزود می‌سازید، بعد هم رهایش می‌کنید و می‌رود ته لیست.

۱. برای چه کسی پادکست می‌سازم؟

• نوجوان‌ها؟ دانشجوها؟ کارمندهای ۳۰ تا ۴۰ ساله؟
• آدم‌هایی که کتاب می‌خوانند یا نه؟
• کسانی که به کتاب صوتی و محتواهای بلند گوش می‌دهند یا کسانی که دنبال محتواهای خلاصه و کوتاه هستند

هرچه تصویر مخاطب‌تان شفاف‌تر باشد بهتر می‌دانید پادکست چیست و چگونه پادکست بسازیم که برای او جذاب باشد.

۲. پادکست من چه مشکلی را حل می‌کند؟

• سرگرم‌کننده یا آموزشی؟
• یا اصلا فقط برای تصمیم‌گیری کمک می‌کند. مثلا در خرید کتاب، انتخاب شغل، مهاجرت و…

۳. پشت دست خودتان را داشته باشید

قبل از ضبط اولین قسمت پادکست، حداقل ۱۰ موضوع برای اپیزودهای آینده بنویسید. اگر بعد از ۵ تا گیر کردید، یعنی موضوع کلی پادکست هنوز به اندازه کافی قابلیت ادامه‌دار شدن ندارد.

چگونه پادکست بسازیم؟ (از ایده تا انتشار)

چگونه پادکست بسازیم که هم خودمان از کیفیتش راضی باشیم هم واقعا شنیده شود:

۱. انتخاب اسم و هویت پادکست

• یک اسم ساده که راحت تلفظ شود و به یاد بماند
• وقتی یک نفر اسم پادکست شما را برای اولین بار می‌شنود باید از روی اسمش بفهمد که موضوعش درباره چیست

۲. طراحی ساختار هر اپیزود

برای این‌که پادکست‌تان وارد روال حرفه‌ای شود، بهتر است یک ساختار ثابت برای اکثر قسمت‌ها داشته باشید. همین که بدانید

• موسیقی افتتاحیه چند ثانیه باشد
• بدنه اصلی موضوع شامل چه چیزهایی باشد (مصاحبه، روایت یا آموزش)

۳. ابزار لازم برای ساخت پادکست

برای شروع، لازم نیست تجهیزات حرفه‌ای داشته باشید. با حداقل‌ها هم می‌توانید شروع کنید:

• میکروفن:

یک میکروفن USB ساده، کیفیت را خیلی بهتر از میکروفن لپ‌تاپ می‌کند.

• نرم‌افزارهای ادیت ساده

برای ادیت پادکست، روی کامپیوتر می‌توانید از نرم‌افزارهایی مثل Adobe Audition یا برنامه‌های ساده‌ترِ ویرایش صدا استفاده کنید. اگر هم دوست دارید با گوشی کار کنید، کلی اپ برای تدوین صدا هست. مثلا کنار ابزارهای ویدیویی مثل InShot می‌توانید از اپ‌های مخصوص ویرایش صدا کمک بگیرید و قسمت‌های اضافه را ببُرید و صدا را تمیز کنید

• فضای ضبط:
  اتاقی با در بسته و کمترین انعکاس صدا.

۴. ضبط اولین اپیزود

برای شروع چند بار تست بگیرید. مثلا ۵ دقیقه صدا بگیرید، گوش کنید و ببینید چه ایرادهایی دارد. مثلا با صدای بلند نفس کشیدن، تیک‌های کلامی که موقع حرف زدن ناخودآگاه استفاده می‌کنیم و…

نکته مهم این است که اسیر کمالگرایی نشوید.

۵. طراحی کاور پادکست

کاور خوب یعنی اسم پادکست خوانا باشد و رنگ‌ها ساده و چشم‌نواز باشند. کاور اولین چیزی است که مخاطب از پادکست شما می‌بیند پس باسلیقه باشید.

۶. انتشار پادکست در پلتفرم‌ها

حالا که یک فایل صوتی نهایی دارید، وقتش رسیده منتشرش کنید تا بقیه هم بشنوند. برای این کار، اول باید فایل را روی یک هاست مخصوص پادکست آپلود کنید.

هاست‌های پادکست مثل

• Acast
• Podbean
• Buzzsprout

هاست‌های پادکست در واقع همان جایی هستند که فایل‌های صوتی شما را نگه می‌دارند و بعد از طریق فید، آن‌ها را بین اپ‌های مختلف پخش می‌کنند. بعد از این مرحله، پادکست شما از طریق همان هاست، وارد اپ‌های پادگیر می‌شود، یعنی برنامه‌هایی مثل اپل پادکست، فیدیبو، کست‌باکس و کلی اپ دیگر.
از این‌جا به بعد، کار اصلی را همین پلتفرم‌ها انجام می‌دهند و شنونده‌ها می‌توانند پادکست شما را پیدا کنند، گوش بدهند و اگر خوش‌شان آمد به لیست پادکست‌های مورد علاقه‌شان اضافه کنند.