چند روزی است که آخرین فیلم اصغر فرهادی؛ قهرمان، با بازی امیرجدیدی، سارینا فرهادی، محسن تنابنده و سحر گلدوست در سینماهای کشور اکران شده است. می‌توان گفت اکران این فیلم بعد از دو سال و اندی از آغاز همه‌گیری کرونا رونق تازه‌ای به سینماها داده و بسیاری از عاشقان سینما و طرفداران اصغر فرهادی در همین چند روز به تماشای این فیلم در سینماها نشسته‌اند.
برای دیدن بهتر فیلم قهرمان و آشنایی با زوایای پنهان، خلاصه داستان، اخبار و حواشی این فیلم بهتر است ادامه این مطلب را بخوانید.
چطور فیلم قهرمان را بهتر ببینیم؟
پیش از هر مطلبی فراموش نکنیم که هنوز پاندمی کرونا در ایران و جهان ریشه‌کن نشده و همچنان روزانه تعداد قابل توجهی از هموطنانمان با این ویروس دست به گریبانند البته خوشبختانه طی ماه‌های گذشت نزدیک به هفتاد درصد ایرانیان دز اول واکسن را تزریق کرده‌اند اما نباید از خاطر برد رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای رفتن به سینما اولین قدم است.
داستان فیلم قهرمان چیست؟ (خطر لو رفتن داستان)
داستان فیلم قهرمان درباره مردی مطلقه است که به دلیل بدهی مالی به یک نزول‌خوار روزگارش را در زندان سپری می‌کند. از سوی دیگر مربی گفتاردرمانی فرزند این مرد کیفی حاوی چند سکه طلا پیدا می‌کند و به او پیشنهاد می‌دهد تا با فروختن این سکه‌ها بدهی‌اش را تسویه کند. رحیم نقش اول این فیلم که به خاطر بدهی مالی در زندان است، دو روز مرخصی میگیرد تا طلبکارش را متقاعد کند و رضایت او را برای آزادی بگیرد، اما در این دو روز اتفاقاتی می‌افتد که همه‌چیز به هم می‌ریزد و زندگی ساده رحیم و اطرافیانش را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
درباره بازیگران فیلم قهرمان و جسارت اصغر فرهادی در انتخاب بازیگران
فیلم قهرمان یکی از دیگر از فیلم‌های پر نقش ِ اصغر فرهادی است. نگاهی به کارنامه او نشان می‌دهد او به شخصیت‌های فرعی فیلم‌هایش نیز به اندازه شخصیت‌های اصلی توجه دارد و گاه یک شخصیت حاشیه‌ای و حتی غیرمهم کلِ روند اصلی داستانِ فیلم را بر هم می‌زند یا تعیین می‌کند. برای مثال پیرمردِ فیلم ِ «فروشنده» با بازی فرید سجادی حسینی یا ساره بیات در نقش ِ پرستار در فیلمِ تحسین شده «جدایی نادر از سیمین» یا پانته‌آ بهرام که نقش آرایشگر ِ فیلم ِ «چهارشنبه‌سوری» را بر عهده دارد. نگاهی به این اسامی و نقش‌ها نشان می‌دهد اصغر فرهادی در فیلم‌نامه‌هایش به تک‌تک نقش‌ها توجه دارد و برای هر کسی که در نمایی از فیلم حضور دارد سهم ویژه‌ای قائل است.
فیلم قهرمان نیز از این قاعده مستثنی نیست و فهرست بازیگران این فیلم نشان می‌دهد با یک فیلم پر نقش و پر بازیگر دیگر روبهرو هستیم اما تفاوت این فیلم با دیگر فیلم‌های فرهادی (چه آنهایی که در ایران ساخته و چه فیلم‌های اخیرش در خارج از کشور)، این است که او مستقیما دنبال ستاره‌هایی مثل شهابِ حسینی، ترانه علیدوستی، لیلا حاتمی، خاویر باردم و پنه لوپه کروز نرفته و از بازیگرانی جدیدتر استفاده کرده است.
امیر جدیدی به عنوان یک بازیگر با استعداد و خوش آتیه سینمای ایران در این فیلم نقش اصلی را برعهده گرفته و در نقشِ کریم که مردی جوان و شیرازی است بازی می‌کند. امیر جدیدی را پیش از این در ۱۴ اثر سینمایی دیگر دیده‌ایم که از بین آن‌ها می‌توان به؛ «تنگه ابوقریب»، «اژدها وارد می‌شود»، «سیزده»، «قاتل اصلی» و «عرق سرد» اشاره کرد.
امیر جدیدی بازیگر ۳۸ ساله، که به خوش‌چهره‌گی نیز معروف است، برای بازی در دو فیلم «عرق سرد» و «تنگه ابوقریب» برنده سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر سال ۱۳۹۶ شده است. او همچنین در چند فیلم کوتاه و تئاتر نیز نقش آفرینی کرده اما بی‌شک بازی او در فیلمی از اصغر فرهادی فصلِ جدیدی در کارنامه‌اش رقم زده و اکنون نگاهِ جهانیان را به خود جلب کرده است.
پس از اکران فیلم قهرمان در جشنواره کن ۲۰۲۱ که در ژوئیه امسال -تیرماه- برگزار شد، بسیاری از منتقدان و تماشاچیان دنیا به تحسین نقش‌آفرینی او در این فیلم پرداختند و خیلی‌ها او را یکی از شانس‌های دریافت جایزه بازیگری نخل طلای کن می‌دانستند. البته او موفق شد نامزد دریافت جایزه بهترین نقشِ اول از جایزه فیلم کن شود و در نهایت این جایزه به «کیلب لندری» برای فیلم nitram رسید.
در کنار امیر جدیدی، انتخاب محسنِ تنابنده به عنوان یکی از نقش‌های اصلی این فیلم از آن دست انتخاب‌های جنجالی اصغر فرهادی است! محسن تنابنده تا کنون در هیچ‌‌کدام از فیلم‌های فرهادی حضور نداشته و این اولین‌ِ همکاری این دو با هم است. از سوی دیگر تنابنده بیش از هر چیز دیگری بازیگر طنز است که با بازی – و البته کارگردانی- در سریال «پایتخت» به شهرت رسیده است. از محسن تنابنده نیز فیلم‌های بلند دیگری همچون؛ «سن پطرزبورگ»، «ایران برگر»، «قسم» و «سه کام حبس» دیده‌ایم که البته بخش اصلی این آثار را آثار طنز تشکیل می‌دهد و انتخاب او در نقشِ «بهرام» فیلم قهرمان انتخابی غیرقابل پیش‌بینی و جذاب است.
سحر گلدوست نامِ بازیگر دیگری است که در فیلم قهرمان به ایفای نقش پرداخته است. او در واقع کشفِ اصغر فرهادی است. پیش از او نام سحر گلدوست را جایی نشنیده‌ایم و حالا او با اولین فیلم‌اش تبدیل به چهره‌ای جهانی شده. او در این فیلم نقش فرخنده معشوقه رحیم را برعهده دارد که طبق شهادت منتقدان به خوبی از پس این نقش برآمده و اولین قدم حضورش را در سینما به محکمی برداشته است.
قهرمان سیاسی‌ترین فیلم اصغر فرهادی
اگر نگاهی به نقدها و نظراتی که تاکنون درباره قهرمان نوشته شده بیاندازیم بسیاری از منتقدین و تماشاگران معتقدند این سیاسی‌ترین فیلم اصغرفرهادی است که البته پس از اکرانش در کن و بعد از سخنرانی غیرسیاسی‌اش واکنش‌های بسیاری را نیز برانگیخت.
کارنامه فرهادی نشان می‌دهد مهم‌ترین دغدغه او مسائل اجتماعی و مشخصا مسئله اخلاق در جامعه و روابط انسانی است. یکی از ویژگی‌های بارز سینمای فرهادی این است که در تمامِ فیلم‌هایش همین مسئله را محور قرارداده و همیشه سعی داشته در ردای یک کارگردان متعهد به اخلاق‌مداری تماشاچیانش را در وضعیت قضاوت اخلاقی قرار دهد.
در تمام فیلم‌های اصغر فرهادی ما با این پرسش روبهرو هستیم که در آن بزنگاه اخلاقی دروغ، دزدی، خشونت جنسی، پنهان‌کاری و .. ما چه می‌کردیم؟
تا قبل از فیلم قهرمان کم‌تر ردپای نقد سیاسی یا پیوند سیاست و جامعه را به عنوانی پیوندی نگستتنی در آثار فرهادی می‌دیدیم برای روشن شدن این مفهوم بد نیست از سینمای کارگردانانی چون مسعود کیمیایی یا ابراهیم حاتمی‌کیا مثال بزنیم دو کارگردانی که مشخصا در فیلم‌هایشان سراغ موضوعات روز سیاسی می‌روند و از جنبه‌های شخصی به بررسی مسائل سیاسی می‌پردازند در قیاس با آن سینما اصغر فرهادی هیچ‌وقت و هیچ‌گاه داعیه‌دار سینمای سیاسی یا سینمای اعتراضی نبوده و اتفاقا همیشه بر سینمای اجتماعی و اخلاق‌گرا تاکید داشته است.
اما فیلم قهرمان اولین تلاش و اولین قدم او برای وارد شدن به جهان بینابینی سیاست و اجتماع است. رحیم قهرمانِ فیلم قهرمان که فردی بسیار ساده و حتی گاه ساده‌لوح است در مسیری قرار میگیرد که برخی از اشخاص دارای مناسب و جایگاه‌های سیاسی در پی سوءاستفاده از او هستند.
قهرمان در واقع ناقهرمان و فریب خورده‌ای از جنس مردم است که ناخواسته در بازی‌های سیاسی قرار میگیرد و چون اصول این بازی را بلد نیست از پیش بازنده ماجراست.
پس در نظر داشته باشیم هنگام تماشای این فیلم جزئیات و زاویه سیاسی نگاه فرهادی را در نظر بگیرم، بی‌شک این کنکاشی تازه برای مخاطبان است.
کتابی که شما را برای دیدن فیلم قهرمان آماده می‌کند
درست است که گفتیم این سیاسی‌ترین فیلم اصغر فرهادی است اما همچنان مهم‌ترین مسئله و محوریت داستان قهرمان یک مسئله اخلاقی است و آن دروغ است! در جامعه‌ای که همه دروغ میگویند ما قهرمان‌های ساده و بی‌سلاح چه باید بکنیم؟!
برای بهتر دیدن فیلم قهرمان خواندنِ کتاب «همه دروغ میگویند» را به شما پیشنهاد می‌کنم. این کتاب از دو جنبه می‌تواند رهیافت‌های تازه‌ای از فیلم فرهادی به شما بدهد.
یک برای اولین بار اصغر فرهادی تکنولوژی و فضای مجازی را به فیلم خود راه داده است. در فیلم قهرمان شبکه‌های اجتماعی و اینترنت نقش مهمی ایفا می‌کنند و درکتاب «همه دروغ میگویند» نیز دیوید ویتز و سث استفنز – – به ما نشان می‌دهند حضور اینترنت و کلا‌ن‌داده‌ها چه تاثیری بر دروغ‌های بشری دارد! این کتاب حاصل تلاش‌ها و تجربیات دو نویسنده‌اش در جهان اینترنت است برای نشان دادن قدرت کلان‌داده و همچنین بررسی دلایل دروغ‌گویی انسان و کشف دروغ‌ها در جهان‌ِ پیچیده امروز. خواندن این کتاب می‌تواند سوگیری شما را نسبت به فیلم آخر اصغر فرهادی تغییر دهد و دریچه تازه‌ای به جهان این فیلم بگشاید.
2 Responses
من نسخه ای که قهرمان از روش کپی شده بود و دیدم و لذت بردم و چون اعتقاد دارم هنر ارزشمند هست، به حقوق خانم آزاده مسیح زاده، هنرمندی که این فیلم و پیش از جناب فرهادی به صورت مستندی به نام دوسر بُرد دوسر باخت تهیه کرده بودن احترام گذاشتم مستند و دیدم و لذت بردم و فیلم قهرمان و ندیدم.
من فیلم رو دیروز تماشا کردم و حقیقتا خیلی برام لذت داشت شخصیت ها خیلی باور پذیر بودن و داستان هم حیلی جدید بود کشمکش هایی که بین بازیگرا رخ میداد فضای تعلیقش خیلی تماشایی بود ولی متاسفانه اطراف فیلم های آقای فرهادی پر از حواشی حالا چه درست چه غلط اما بابت ادعای خانم آزاده مسیح زاده هم چون مستند رو ندیدم نمیتونم نظر بدم و از همونجایی که به قول خود مقاله همه دروغ میگویند پس هیچ کدوم رو باور نمی کنم هنوز و از خود اثر هنری لذت میبرم