چگونه کتاب‌های سیاسی بخوانیم؟

۷ قانون مطالعه کتاب‌های سیاسی

غیرممکن است موضوعی را پیدا کنیم که در آن اثری از سیاست نباشد. هنر و ادبیات، علم و فناوری، ورزش و سرگرمی، اقتصاد و حقوق و به طور کلی همه ابعاد زندگی انسان تحت تاثیر سیاست است. علاوه بر این‌ها هر روز توسط رسانه‌ها با اخبار سیاسی بمباران می‌شویم. زندگی و جریان‌های اجتماعی پازلی است که توسط قدرت‌های سیاسی طراحی و به وسیله رسانه‌ها، هنرمندان، نویسندگان و سایر عوامل، خواه ناخواه به افکار عمومی تحمیل می‌شود. در چنین شرایطی انسان قرن بیست و یک بدون داشتن آگاهی‌های سیاسی، قطعا استقلال فکری خود را از دست می‌دهد و تبدیل به ابزاری برای اهداف سیاستمداران و قدرتمندان می‌شود. اگر علاقمند هستید تا با مطالعه در زمینه سیاست به سطح بالاتری از آگاهی سیاسی برسید، ادامه این مطلب را از دست ندهید.

سیاست چیست؟

به زبان ساده می‌توان گفت که سیاست، بازی و مبارزه‌ای برای به دست آوردن قدرت است و علم سیاست در واقع دانستن قواعد این بازی است. هارولد لاسکی به خوبی توانسته به سادگی علم سیاست را تعریف کند: «دانستن این که چه کسی می‌برد؟ چه می‌برد؟ چه موقع می‌برد؟ چگونه می‌برد؟ و چرا می‌برد؟»

چه سیاستمدار باشیم و چه یک شهروند عادی، احتمالا پرسش‌هایی درباره سیاست به ذهنمان خطور کرده است. مانند این که:

• آیا می‌توان یک جامعه آرمانی با استفاده از سیاست ایجاد کرد؟
• آیا مطالعه سیاست در عمل هم فایده‌ای دارد؟
• آیا سیاست واقعا یک بازی کثیف و غیر اخلاقی است؟
• چه کسی برای حکومت کردن شایسته‌تر است؟
• بهترین روش حکومت کردن چیست؟

علم سیاست سعی می‌کند به چنین پرسش‌هایی با استدلال و تحقیق، پاسخ‌های مناسبی بدهد. برای یک شهروند عادی هم دانستن پاسخ این سوالات کاملا ضروری است چرا که با داشتن آگاهی سیاسی دیگر بازیچه دست سیاستمداران و رسانه‌های متعلق به جناح‌های سیاسی نمی‌شود.

۷ قانون برای مطالعه سیاست

۱- بدانید که چه می‌خوانید

بسیاری از کتاب‌هایی که در زمینه سیاست نوشته شده‌اند دارای جهت‌گیری‌های خاص سیاسی هستند و بنابراین باید قبل از این که کتابی درباره سیاست بخوانید ابتدا درباره نویسنده کتاب اطلاعاتی به دست‌آورید. برای مثال اگر نویسنده‌ای دارای افکار سوسیالیستی است قطعا تلاش می‌کند شما را متقاعد نماید که عقیده او را دنبال کنید. حال این انتخاب شماست که چگونه با نوشته‌های او مواجه شوید؟ هر آن چه که می‌گوید بپذیرید یا ارزیابی کنید که چقدر سخنان او منطقی است و در مقایسه با سایر اندیشه‌های سیاسی چقدر می‌تواند شما را اقناع کند؟

۲- زود نتیجه‌گیری نکنید

با خواندن اولین کتاب‌ها سعی نکنید به یک نتیجه‌گیری درباره عقاید سیاسی خود برسید. چنین کاری شما را در یک قضاوت زود هنگام قرار می‌دهد و مانع بررسی‌های عمیق‌تر شده و از شما فردی متعصب می‌سازد اگر یک سیر مطالعاتی برای خودتان در نظر بگیرید به راحتی متوجه این موضوع خواهید شد، بسته به این‌که مطالعه سیاست را از کجا شروع کرده باشید در دوره‌های مختلف زندگی عقایدتان چگونه تغییر کرده و در طی این مسیر از خیلی چیزها که روی آن تعصب زیادی داشته‌اید در آینده بی‌زار شده‌اید!

۳- طیف مطالعه سیاسی خود را گسترش دهید

کتاب‌های سیاسی دسته‌بندی‌های مختلفی دارند. برخی از آن‌ها به آموزش اصول اولیه سیاست می‌پردازند و برخی دیگر یک موضوع جزئی‌تر را بررسی می‌کنند، برای مثال ممکن است کتابی درباره انقلاب‌های سیاسی باشد. زندگی‌نامه یا خاطرات سیاستمداران نیز از دیگر انواع پرطرفدار کتاب‌های سیاسی است. سعی کنید با گذشت زمان، انواع مختلفی از کتاب‌های سیاسی را بخوانید تا علاوه بر یکنواخت نشدن مطالعه‌تان، اطلاعات متنوع‌تری بدست‌آورید. استفاده از فرهنگ لغات تخصصی علم سیاست را در هنگام مطالعه کتاب‌هایی با زبان تخصصی فراموش نکنید.

۴- از تاریخ غافل نشوید

تاریخ در واقع آرشیوی از رفتار سیاست مدارانی است که در گذشته بر مردم حکومت کرده‌اند. تاریخ رفتار حاکمان را با کشور‌های دوست و دشمن و با مردم سرزمین خود نشان می‌دهد و سرنوشت همه آن‌ها را بیان می‌کند. با مطالعه تاریخ می‌توانید درک بهتری از سیاست داشته باشید و آینده سیاستمداران و رفتار آن‌ها را بهتر پیش‌بینی کنید.

۵- عینک سیاسی خود را همیشه بر چشم داشته باشید

این روز‌ها از نوبل ادبیات و اسکار سینما گرفته تا بازی‌های المپیک و همچنین توسعه علم و فناوری مثل پیشرفت فناوری فضایی، همگی تحت تاثیر و نفوذ سیاست هستند. فرقی نمی‌کند که وقت خود را چطور سپری کنید، چه کتاب بخوانید و چه فیلم تماشا کنید یا یک برنامه ورزشی را دنبال نمایید در هر صورت سیاستمداران تلاش می‌کنند به شکل‌های گوناگون عقاید خودشان را از راه‌های مختلف به گوش شما برسانند. درست متوجه شده‌اید، شما حتی در اوقات فراغتتان هم نمی‌توانید هوشیاری خود را از دست بدهید! اگر یک فعال اقصادی باشید کار از این هم سخت‌تر می‌شود چرا که باید همواره از سیگنال‌های بورسی و یا بیت کوین که غالبا منشاء سیاسی دارند با خبر باشید. کتاب‌های سیاسی بیشتر از آنچه که فکر می‌کنید به روزمره‌تان ارتباط دارند و می‌توانند در تصمیم‌گیری‌ها کمک‌تان کنند.

• چطور فلسفه بخوانیم؟

۶- هوشمندانه اخبار را پیگیری کنید

اخبار را از چندین منبع مختلف و ترجیحا با گرایش‌های سیاسی متضاد دنبال کنید. با ذهنیت تحلیلی و با تفکر انتقادی به اخبار گوش کنید و در نهایت فقط اخباری را پیگیری نمایید که به درد شما می‌خورد. اینکه چه چیزی به درد شما می‌خورد را خرد و آگاهی شما تشخیص می‌دهد، شاید بهتر است برای فهم این موضوع به این سوالات جواب دهید: آیا این خبر پرده از رازی برمی‌دارد؟‌ به دانش من اضافه می‌کند؟ بزرگنمایی می‌کند؟‌ چه جهت‌گیری دارد؟ اگر خبر طور دیگری عنوان می‌شد چه تفاوتی داشت؟ و … سوال‌هایی از این دست.
در جهانی که هجوم اخبار چند صدم ثانیه است، فعال نگاه داشتن ذهن و خودآگاهی به شما کمک می‌کند تنها یک واکنش‌ دهنده و تعقیب‌ ‌کننده خبر نباشید.

۷- مطالعه سیاسی شما مجوز بحث کردن با دیگران نیست!

به یاد داشته باشید که مطالعه باید از شما فردی صبورتر در مواجهه با عقاید دیگران بسازد. شما پیامبری نیستید که رسالت آگاهی بخشی به دیگران بر دوشتان باشد مگر این که نظر شما را بپرسند یا از شما بخواهند به دیگران چیزی بیاموزید که این هم در صورتی ممکن است که سال‌ها در یک زمینه مطالعه منظم داشته باشید. کتاب‌های سیاسی قرار نیست از ما استاد سیاست یا سخنران همه‌چیز‌دان بسازد. کتاب‌های سیاسی در نهایت قرار است تفکری انتقادی نسبت به همه‌چیز از جمله «دانسته‌هایمان» به ما بدهد. بسیار ضروری است همیشه نسبت به آنچه به آن ایمان داریم پرسشگر باشیم زیرا هیچ‌وقت همه حقیقت نزد ما نیست!