معرفی، خرید و دانلود کتاب خیام و پساخیامیان

در هر برهه‌ی زمانی، با بررسی درون‌مایه اشعار مختلف، در می‌یابیم شاعران محتوا و ساختار اشعار خود را از شاعران پیش از خود وام گرفته‌اند. این موضوع را می‌توان در آثار بزرگ‌ترین شعرای ایران نیز مشاهده نمود. فیض شریفی در کتاب خیام و پساخیامیان، اندیشه‌های خیام و ساختار شعرهای او را از شاعران پیش از او مورد بررسی قرار داده است و نگاه دقیقی به محتوا و ساختار شعرای پس از خیام داشته است.

‌درباره‌ی کتاب خیام و پساخیامیان اثر فیض شریفی

محور اصلی این کتاب بر اساس اندیشه‌های خیام و تاثیری است که او بر شاعران پس از خود داشته است. اما ابتدا نیاز است که خیام و سبک او را به درستی بشناسیم. خیام دانشمند، منجم، فیلسوف و شاعر قرن پنجم است. نام خیام با قالب رباعی پیوند خورده است و بخش قابل توجهی از شهرت او به اشعار بی‌نظیرش بازمی‌گردد. خیام یکی از اولین شعرایی است که از اصطلاح «غنیمت دم» در سرودن اشعار خود بهره گرفته است. او نیز این مفهوم را از شعرای پیش از خود مانند هوراس، شاعر سرشناس وام گرفته است. خیام خود قالب رباعی را از پدر شعر کهن فارسی یعنی رودکی آموخته است. علاوه بر خیام، شعرای کهن نظیر فرخی سیستانی و عنصری و منوچهری نیز از این قالب استفاده کرده‌اند اما شکوه و اوج قالب رباعی متعلق به اشعار خیام است. اندیشه‌های خیام و قالب رباعی دو عنصری است که در کنار یکدیگر به کمال رسیدند به شکلی که آن دو را نمی‌توان از یکدیگر تفکیک کرد.

آنچه رباعی‌های خیام را از شاعران پیش و پس از خود متمایز می‌کند، ترکیب چهار عنصر زبان، خیال، عاطفه و موسیقی است. ترکیب این عناصر به همراه صحبت از اندیشه‌های فلسفی و صور خیال، رباعی‌های ناب او را در تاریخ ادبیات ماندگار کرده است.

اگر بخواهیم تاثیر خیام را در شاعران پس از او بررسی کنیم با حافظ و سه شاعر معاصر روبه‌رو می‌شویم. رباعی‌های نیما یوشیج مانند خیام شیوا و روان است. ویژگی مشترک میان آنها الهام از طبیعت و طنز فلسفی است. دومین شاعر معاصر ایرج زبردست است. او به شکلی نوین از اندیشه‌های خیام الهام گرفته و با استفاده از شعر نو پایان‌بندی‌های غافلگیرانه خلق می‌کند. ایرج صف شکن سومین شاعری است که است که اشعار خود را تحت تاثیر خیام سروده است. دو مفهوم کمیت و کیفیت زمان نقش پررنگی در سروده‌های او دارد. فیض شریفی با قلمی شیوا و گیرا تفاوت‌ها و شباهت‌های ساختاری خیام و شاعران نامبرده را با بهره‌گیری از رباعیات آن‌ها تشریح می‌کند.

مروری بر فصل‌های کتاب خیام و پساخیامیان

واژه‌ی نهان

سیری کوتاه در تاریخچه‌ی رباعی

خیام و حافظ

خیام و نیما

خیام و ایرج زبردست

خیام و ایرج صف شکن

درباره‌ی فیض شریفی نویسنده‌ی کتاب خیام و پساخیامیان

فیض شریفی یکی از چهره‌های شناخته‌ی شده‌ی عرصه‌ی ادبیات است. او مترجم، نویسنده، نمایش‌نامه نویس و منتقد ادبی است و بیش از هر چیزی به نقد و بررسی آثار شاعران معاصر پرداخته است. شریفی در سال 1334 متولد شد و دانش‌آموخته‌ی دانشگاه تهران است. از این نویسنده تاکنون بیش از 35 عنوان کتاب منتشر شده است که بخشی از آن متعلق به مجموعه‌ی «شعر زمان ما» است. او در این مجموعه اشعار شاعران معاصر نظیر سیمین بهبهانی، سیاوش کسرایی، منوچهر آتشی، سیدعلی صالحی، نادر نادرپور، نصرت رحمانی، یدالله رؤیایی، فریدون مشیری، شفیعی کدکنی، حمید مصدق، فریدون توللی و شمس لنگرودی را مورد نقد و بررسی قرار داده است.

فیض شریفی که سال‌های زیادی از عمر خود را صرف مطالعه و نقد اشعار بزرگترین شاعران ایرانی گذشته و معاصر کرده است، معتقد است شعر فارسی از شکوه دوران پیشین خود فاصله گرفته است. این نویسنده‌ی سرشناس نقدهای فراوانی به شعر سپید که داشته و آن را سرآغازی برای سرودن شعر کم‌مایه در سال‌های اخیر دانسته است. این منتقد سرشناس پژوهش‌های زیادی در ارتباط با مکاتب ادبی ایران انجام داده است و کتابی را با همین نام منتشر نموده است. محتوای این کتاب در ارتباط با شعر و نثر از زمان ابومنصوری و رودکی و شیوه‌های کاری و نویسندگی آنهاست. از دیگر آثار فیض شریفی می‌توان به کتاب‌های «آنتولوژی شعر معاصر ایران»، «نشستن کنار تو » و «مناقصات شاعرانه» و «خیام و پساخیامیان» اشاره کرد. انتشارات نگاه کتاب خیام و پساخیامیان را عرضه کرده و در اختیار علاقه‌مندان قرارداده است.

چرا باید کتاب خیام و پساخیامیان را خواند؟

کتاب خیام و پساخیامیان در دسته‌ی کتاب‌های تاریخی و نقد شعر فارسی قرار دارد. این کتاب برای گروه سنی بزرگ‌سال مناسب است. تعداد صفحات نسخه‌ی چاپی کتاب 150 صفحه است که با مطالعه‌ی روزانه 20 دقیقه می‌توانید این کتاب را در 7 روز بخوانید.

کتاب خیام و پساخیامیان حجم اندکی دارد و برای افرادی که وقت کافی برای خواندن کتاب‌های طولانی را ندارند و قصد دارند کتابی مختصر با موضوع تاریخ و نقد شعر فارسی را بخوانند مفید خواهد بود.

در بخشی از کتاب خیام و پسا خیامیان می‌خوانیم

یکی از عوامل موفقیت‌های خیام غنای کامل چهار عنصر شعری اوست. مثل: زبان، خیال. عاطفه و موسیقی هنرمندانه است که باعث ایجاد اندیشه‌های فلسفی بکر همراه با استدلال‌های دلپذیر و شیرین و صور خیال شده است. عامل دیگر درک کامل از سه سازه بر توصیف سفارش و تعلیل ربایی‌های اوست. او در هر ترانه برشی از طبیعت را وصف می‌کند. بعد توصیه می‌کند و سپس دلایلی برای توصیه‌ی خود می‌آورد؛ مثل این ربایی:

چون لاله به نوروز قدح گیر به دست

با لاله رخی اگر تو را فرصت هست

می نوش به خرمی که این چرخ کهن

ناگاه تو را چو خاک گرداند پست

مصراع اول یک جنبه‌ی توصیفی است. مصراع دوم و سوم به خواننده توصیه یا سفارش می‌کند و در مصراع چهارم تعلیل دارد. اجزا این چهار مصراع طرح کلی کارکرد ربایی‌های او را متشکل می‌کند و مضمون را به کمال در زبان می‌ریزد. این چهارچوب‌های قوی را حافظ در غزلیات خود نگه داشته است. حافظ در هندسه‌ی واژگانی، این نوع ایجاز و بلاغت را از خیام به وام گرفته است و با نمک و فلفل طنز و آرایه‌های کارسازتر به آن طراوت و زیبایی و اشتهاآوری داده است. او دیدگاه رندانه‌ی خود را هم از خیام وام گرفته است. و با همین ژانر مثل خیام به کارگاه خلقت و ریا و.... بر ضد خرافات و تعصبات دیرینه که آزادی انسان را تهدید می‌کند، اعتراض می‌کند. حافظ گاهی در نشاندن تصاویر و صور خیال و آرایه‌های لفظی، وام پذیر خیام است.

می در اشعار خیام و حافظ پادزهر زخم‌های عمیق آنان است. این شراب هر دو را از دیوارهایی که در برابر آنان ایستاده‌اند و در کوچه‌های بن بست قرار داده‌اند، رهایی می‌دهد. می و قدح و میخانه با تعبیرات شاعرانه همراه است. دیدگاه واقع ‌رای و عقل‌گرایانه‌ی خیام، شاید باعث شده است که او توجه خاصی به جلوه‌های نمادین شراب نداشته باشد اگر هم داشته باشد مایه‌های شادی و شیرینی است اما این واژه معمولاً در شعر حافظ کاربرد نمادین دارد. خیام از این جام هلالی مست است و بدون آن نمی‌تواند دردهای جانکاه او را التیام بخشد؛ در این چهارچوب، حضور معشوق نیز گاهی خودنمایی می‌کند:

گویند بهشت و حور عین خواهد بود

آنجا می ناب و انگبین خواهد بود

 گرما می و معشوق پرستیم رواست

چون عاقبت کار همین خواهد بود

آن‌چه در بالا خواندید بررسی و نقد کتاب خیام و پسا خیامیان اثر فیض شریفی بود. خرید و دانلود این اثر در همین صفحه امکان‌پذیر است. برای مطالعه‌ی دیگر کتاب‌ها در زمینه‌ی تاریخ و نقد شعر فارسی می‌توانید به قسمت دسته‌بندی کتاب‌ها مراجعه و کتاب‌های این موضوع را یکجا مشاهده کنید.