کتاب مراقبات اخلاق توحیدی جلد 5 نشر واژه پردازان اندیشه

بعد از آنکه سالک مراقبه «حریمداری» و مراقبه «توجه به منازل اخروی» را در وجود خود ملکه نمود، باید توجه دائمی به عذاب‌های جهنم داشته باشد؛ بدین معنا که خود را به دلیل گناهان و کوتاهی‌های گذشته خود مستحق عذاب ببیند و در خوف به سر ببرد. هدف این مراقبه این است که انسان خوف خود را با توجه‌نمودن به عذاب جهنم، به نهایت خود برساند. اگر او بتواند این مراقبه را به‌خوبی انجام دهد، قلب او رقیق خواهد شد که آثار این رقّت قلب را می‌توان در عبادات دید؛ به همین خاطر است که «مراقبات اخلاق توحیدی 5» به این مراقبه اختصاص یافته است.

با توجه به اهمیت ملکه‌شدن مراقبات خوفی قبل از ورود به مراقبات شوقی و اینکه مراقبه جهنم، آخرین مرحله از مراقبه خوفی می‌باشد، محتوای این مراقبه در دو اربعین تنظیم شده است. اهم مباحث آن عبارتند از: ویژگی‌های جهنم (درهای جهنم، هیزم جهنم و وادی‌های جهنم)، موجبات ورود به جهنم، توصیفات عذاب جهنم (دردناک، شدید، عظیم، خوارکننده و سوزان)، حالات جهنمیان (محصور در غل و زنجیر، نداشتن راه فرار، التماس برای بازگشت به دنیا) و غذا و نوشیدنی جهنمیان.