کتاب رئالیسم نشر مرکز

مجموعه‌ی مکتب‌ها، سبک‌ها و اصطلاح‌های ادبی و هنری که این کتاب یکی از آن‌هاست دربرگیرنده‌ی حدود سی کتاب مستقل از هم است که از میان کتاب‌های مجموعه‌ی The Critical Idiom برگزیده شده‌اند. این کتاب‌ها به مقوله‌های گوناگونی می‌پردازند: برخی به نهضت‌ها و جنبش‌ها و مکتب‌های ادبی، برخی به انواع ادبی و برخی به ویژگی‌های سبکی و مانند این‌ها.

رئالیسم از واژه‌هایی است که در زبان نقد ادبی نیت‌ها و منظورهای گوناگون و گاه ناهمسازی را رسانده است. در این کتاب، برای ارزیابی و تحلیل سرشت آن، ابتدا بحث در بستر فلسفی خود مطرح و سپس دو گونه‌ی رئالیسم از یکدیگر تفکیک می‌شود: رئالیسم باوجدان و رئالیسم آگاه. نمونه‌ی مقوله‌ی نخست آثار نویسندگانی است چون زولا و تولستوی. که در آن‌ها هنرمند تطابقی کم و بیش ساده بین جهان و واژه‌های خویش برقرار می‌کند. در مقوله‌ی دوم، این رابطه پیچیده‌تر است و مایه‌های تجربی در آن، پیش از آن که آگاهی بدان‌ها معنایی دهد، چیزی نیستند. و از این دسته‌اند آثار جویس و ولف و پروست. کتاب با این نتیجه‌گیری به پایان می‌رسد که نظریه‌ی ادبی امروز تعریف‌‌‌های تازه‌ای از رئالیسم به میان کشیده که باید بدان‌ها توجه داشت و با همان برداشت کهنه‌ای که زیرساز نظری آن دیرزمانی است فروپاشیده به رئالیسم نیندیشید.