بیشتر پدر و مادرها به دنبال راه‌های مناسب برای بهبود شرایط تحصیلی فرزندانشان هستند، اولین چیزی که برای این کار لازم است دسترسی آن‌ها به کتاب‌ها و منابع آموزشی خوبی مناسب است. واقعیت این است که کتابهای درسی رسمی معمولاً نمی‌توانند نیازهای کامل دانش آموزان را پوشش دهند و با توجه به این‌که در سراسر کشور مورد استفاده قرار میگیرند، معمولاً در سطح متوسط نوشته می‌شوند اما فرزندان ما برای یادگیری عمیق‌تر و مسلط شدن به موضوعات به یاری معلمان و انواع کتاب کمک آموزشی نیاز خواهند داشت. دانش‌آموزان باید علاوه بر یاد گرفتن دروس سر کلاس، در منزل نیز تمرین کنند. در این یادداشت قصد داریم به شما بگوییم تا چه کتاب کمک درسی‌ای را بهتر است برای فرزندان خود خریداری کنید. در ادامه این مطلب فیدیبو با تعدادی از نشرهای مهمی که کتب کمک درسی منتشر می‌کنند، آشنا خواهیم شد.
چرا کتاب کمک درسی بخریم؟
در مقدمه به صورت مختصر به ضرورت خواندن کتاب کمک درسی اشاره کردیم و در این بخش توضیح مفصل‌تری خواهیم داد. بسیاری از والدین و دانش‌آموزان همواره از خودشان می‌پرسند که چرا کتابهای کمک درسی را باید خریداری و مطالعه کنند. این سوال پاسخ‌های مختلفی دارد:
- تفاوت در توانایی یادگیری دروس: یادگیری یک فرایند ذهنی است، تحت تاثیر عوامل مختلفی سرعت یادگیری دانش‌آموزان با یک‌دیگر فرق دارد. کتابهای کمک درسی این امکان را فراهم می‌کنند تا فرزند شما مطالب لازم را هر چه سریع‌تر بیاموزد.
- شیوه‌های متفاوت یادگیری: تحقیقات محققان علوم تربیتی و روان‌شناسان نشان داده است که شیوه یادگیری انسان‌ها و فرایند حل مسئله آن‌ها با یک دیگر تفاوت دارد. کتاب درسی نمی‌تواند نیاز تمام دانش آموزان را پاسخ دهد و معلمان هم محدودیت زمانی مواجه‌اند. به همین دلیل برخی دانش‌آموزان بازدهی بالایی در کلاس ندارند و احساس سرخوردگی یا بی‌استعدادی می‌کنند اما تنوع کتابهای کمک درسی بسیار بالاست و می‌تواند به یادگیری بهتر مطالب به دانش‌آموز کمک کند. گاهی اوقات اگر سوالات را از زاویه دیگری ببینیم حل کردن آن‌ها آسان‌تر از گذشته می‌شود.
- نیاز به سوال‌های سخت‌تر و پیچیده‌تر: بسیاری از دانش‌آموزان دوست دارند تا پس از یادگیری مباحث کتاب درسی و حل کردن تمرینات آن به سراغ سوالات مشکل‌تر و پیچیده‌تر بروند تا مهارت‌هایشان بیشتر شود و یادگیری عمیق‌تری پیدا کنند.
- نیاز به جمع‌بندی: در کنکور و امتحانات نهایی کتاب‌هایی که مطالب مهم و ضروری را جمع بندی می‌کنند اهمیت بسیار بالایی دارند. بیشتر این کتاب‌ها در نزدیکی امتحانات خوانده می‌شوند تا دانش‌آموز با فرم سوالات ارتباط برقرار کند و نکات کلیدی و اصلی در ذهنش باقی بماند.
با این حال ممکن است هزینه خرید نسخه فیزیکی کتابهای کمک درسی برای برخی از خانواده‌ها بالا باشد، در این صورت خرید اینترنتی این کتاب‌ها جایگزین مناسب‌تری است.
یک کتاب کمک درسی خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
پیش از پاسخ دادن به این سوال باید توجه کنید که به چه دلیلی کتاب کمک درسی خریداری کرده اید. اگر این کتاب بخواهد مشکل یادگیری شما را برطرف کند باید دارای:
مثال‌های ساده بیشتری باشد.
- موضوعات را به روش شهودی توضیح دهد.
- راه‌حل‌های مختلفی برای حل یک سوال به شما بیاموزد.
- اگر با خواندن کتاب کمک درسی قصد داشته باشید تا سوالات سخت‌تر و پیچیده‌تری حل کنید، ویژگی‌های کتاب‌تان فرق می‌کند. به همین منظور:
- ابتدا باید مطمئن باشید که مطالب کتاب درسی را فهمیده‌اید. پس در این کتاب، مثال‌ها و تمرینات معمولی نیز وجود دارند.
- برای یادگیری مطالب جدیدتر درسنامههای بیشتری لازم دارید تا یک تکنیک یا موضوع را بیاموزید.
- کتاب‌تان باید سوالات را در وضعیت‌های متوسط، سخت و خیلی سخت طبقه‌بندی کند.
- کتاب‌هایی که برای کنکور و امتحانات نهایی می‌خوانید با دو کتاب قبلی تفاوت‌های زیادی دارند به عنوان مثال:
- در این کتاب‌ها درسنامههای خیلی کمی وجود دارد.
- بسیاری از سوالات سال‌های اخیر در این کتاب‌ها قرار داده شده‌اند و روش حل‌شان با دقت و جزئیات بالا در آن آمده است.
- نمونه سوالات موجود در این کتاب، شباهت زیادی به امتحانات و تست‌های کنکور دارند. به طوری که گاهی اوقات از جواب امتحانات واقعی برای طراحی نمونه سوال استفاده شده است.
بهترین ناشران کتابهای کمک درسی در ایران
در اینجا با تعدادی از نشرهای شناخته شده در حوزه کتاب کمک درسی آشنا می‌شویم:
انتشارات گاج
موسسه‌ی انتشارات گاج فعالیت خود را در سال ۱۳۸۱ آغاز کرد. این انتشارات تعدادی از بهترین کتابهای کمک آموزشی را در کشور ایران منتشر می‌کند.
به طور کلی کتابهای بخش کمک درسی انتشارات گاج در شش دسته بندی دبستان، متوسطه اول، دهم، یازدهم، دوازدهم، پایه کنکور و جامع کنکور قرار میگیرند. این انتشارات برای کلیه رشته‌های علوم انسانی، علوم تجربی، علوم ریاضی و هنر ،کتاب کمک درسی منتشر کرده است.
- کتابهای میکرو طبقه‌بندی گاج: حتما نام مجموعه کتابهای میکرو طبقه بندی یا سیر تا پیاز گاج را شنیده‌اید. کتابهای میکرو طبقه بندی تمامی دروس سال‌های دهم، یازدهم و دوازدهم را پوشش می‌دهند و دارای سوال‌های تستی فراوان و درس‌نامه‌ای کوتاه هستند.
- کتابهای سیر تا پیاز گاج: این کتاب‌ها توضیحات بیشتری دارند و دارای سه بخش اصلی آموزش، امتحان و تست هستند. این کتاب‌ها از دوره دبستان تا پایان دبیرستان همراه فرزندان شما باقی خواهند ماند و کمک می‌کنند تا آن‌ها مطالب درسی را به شکل عمیق‌تری یاد بگیرند.
- کتابهای جامع گاج: این کتاب‌ها هم برای یک ماه باقی مانده به کنکور طراحی شده‌اند، زیرا در آن‌ها تست‌های کنکور سال گذشته نیز قرار داده شده است و دانش آموزان به کمک آن‌ها می‌توانند جمع‌بندی را به خوبی انجام دهند.
علاوه بر این‌ها، انتشارات گاج در حوزه زبان انگلیسی و دیگر زبان‌های خارجی کتابهای زیادی را منتشر کرده است.
انتشارات کاگو
انتشارات کاگو در سال ۱۳۷۵ و توسط دکتر محمدرضا سالکی تاسیس شد. این انتشارات در ابتدا کتابهای حوزه کودک و نوجوان را منتشر می‌کرد اما خیلی زود به سراغ کتابهای کمک درسی نیز رفت.
- کتابهای سری طلا کاگو: این کتاب‌ها که با نام مجموعه گام به گام نیز شناخته می‌شوند. کلیه تمرینات موجود در کتاب درسی را حل می‌کنند و نکات مهم هر تمرین را به دانش آموزان یاد می‌دهند. علاوه بر این تعدادی تمرین تکمیلی نیز در این کتاب وجود دارد تا دانش‌آموزان بتوانند خودشان را محک بزنند. مجموعه دروس طلایی این ناشر از دبستان تا پایان دبیرستان را پوشش می‌دهد.
- کتابهای تست جامع کاگو: اگر دانش آموز شما می‌خواهد در کنکور شرکت کند این کتاب‌ها بسیار عالی خواهند بود. در این اثر تست‌های کنکور سراسری و تست‌های تالیفی مختلفی وجود دارد.
- کاردروس: این کتاب‌ها برای تعمیق یادگیری دانش‌آموزان نوشته شده‌اند و بچه‌ها می‌توانند تمرین‌های متنوع آن‌ها را به صورت هفتگی انجام دهند. کتابهای فوق برای هر مقطع و هر درسی تالیف شده‌اند.
- کتاب هشتگ امتحان کاگو: کتاب های هشتگ امتحان برای جمع بندی مفاهیم برای امتحانات نهایی تالیف شده‌اند. پاسخ تشریحی مناسب سوالات کتابهای فوق نیز در انتهای آن‌ها قرار داده شده است.
- کتاب کار کاگو: این کتاب را برای دانش‌آموزان ابتدایی و پیش دبستانی نوشته‌اند تا به شکوفایی استعداد آن‌ها کمک کنند.
انتشارات کانون فرهنگی آموزش
همه شما نام کانون فرهنگی آموزش قلم چی را شنیده‌اید. این کانون دارای مدارس و مراکز گسترده‌ای در سراسر ایران است و سود ناشی از درآمدهای آن وقف امور خیریه و انسان دوستانه می‌شود. کانون قلم چی علاوه بر این فعالیت‌ها دارای انتشاراتی است که کتابهای کمک درسی منتشر می‌کند. این کتاب‌ها سطح‌های مختلفی دارند که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید:
- کتابهای سبز: پس از خواندن این کتاب‌ها دانش‌آموزان باید بتوانند به مفاهیم اصلی کتابی‌های درسی پی ببرند، سوالات مفهومی و مسائل تشریحی پرتکرار را حل کنند و تست‌های چهار گزینه‌ای شناخته شده را پاسخ دهند. این کتاب‌ها از سال نهم تا سال کنکور همراه فرزندانتان خواهند بود.
- کتابهای سه سطحی: این کتاب‌ها در سه رنگ آبی، زرد و قرمز تولید می‌شوند که به ترتیب نیمه دشوار، دشوار و دشوارتر هستند. این کتاب‌ها برای تثبیت مطالب و تسلط بر روی آن‌ها طراحی شده‌اند و به تدریج توانایی و دانش خواننده را برای فهم مطالب افزایش می‌دهند. کتابهای سه سطحی از سال دوم دبستان تا پایان پیش دانشگاهی را پوشش می‌دهند.
انتشارات خیلی سبز
انتشارات خیلی سبز یکی از آشناترین نشرهای کتاب کمک درسی ایرانی است. بسیاری از معلمان کتابهای این انتشارات را استاندارد و وسیله‌ای مناسب برای بهبود یادگیری دانش‌آموزانشان می‌دانند. خیلی سبز از زمان تاسیس تا امروز بیش از ۶۰۰ عنوان کتاب کمک درسی از پیش دبستانی تا سال کنکور را منتشر کرده است. در ادامه به تعدادی از کتابهای شناخته شده‌ی این ناشر اشاره می‌کنیم:
- کتاب جامع کنکور: کتابهای جامع کنکور شامل تست‌های مختلف یک درس در سال‌های مختلف هستند. به عنوان مثال کتاب جامع عربی مباحث درسی و تست‌های مرتبط با سال‌های دهم، یازدهم و دوازدهم را پوشش می‌دهد. این کتاب‌ها برای گروه‌های آزمایشی ریاضی، تجربی و انسانی نوشته شده‌اند.
- کتابهای پایه: کتابهای پایه خیلی سبز به دانش آموزان کمک می‌کنند بهتر روی مباحث درسی تمرکز کنند. این کتاب‌ها برای سال‌های دهم، یازدهم و دوازدهم تالیف شده‌اند و مطالب یک درس را از پایه توضیح داده‌اند.استفاده از این کتاب‌ها در نزدیکی کنکور مناسب نیستند اما اگر دانش آموز شما در سال دهم یا یازدهم است یا تا کنکور زمان زیادی باقی مانده است، این کتاب‌ها به درک بهتر و عمیق‌تر مطالب درسی کمک می‌کنند.
- کتاب کار خیلی سبز: این کتاب‌ها دارای درسنامههای کوتاه و تعداد زیادی تمرین هستند. در تالیف آن‌ها از تمرینات کتابهای درسی نیز استفاده شده است ولی آن‌ها جواب تشریحی ندارند. درسنامههای کوچک این کتاب‌ها را می‌توان به عنوان یک خلاصه استفاده کرد. بیشتر کتابهای کار در مقطع دبستان مورد استفاده قرار میگیرند. معلمان می‌توانند از کتابهای کار به عنوان تمرین هفتگی به دانش‌آموزان استفاده کنند.
- کتابهای آموزش شگفت انگیز: این کتاب‌ها دارای درسنامه‌هایی مفصل و طولانی هستند تا از آموزش دانش‌آموزان اطمینان حاصل شود. در گام دوم تمرینات تشریحی‌ای در این کتاب‌ها به کار می‌رود تا مطالب آموخته شده، تثبیت شوند و نهایتا دانش‌آموز بتواند از پس سوالات تستی بربیاید. این کتاب هزینه دانش‌آموزان را نیز کاهش می‌دهد زیرا اهداف سه کتاب در یک کتاب جمع شده است.
- کتابهای نردبام خیلی سبز: اگر به دنبال یادگیری مطالب پیشرفته‌تر و سنگین‌تر هستید مجموعه کتابهای نردبام خیلی سبز برایتان مناسب خواهند بو. این کتاب معمولا به عنوان یک کتاب مکمل مورد استفاده قرار می‌گیرد و در آن سوالات سخت‌تری آورده شده است. از سوی دیگر درسنامههای کتابهای نردبام خلاصه‌تر هستند.
- کتابهای تیزهوشان خیلی سبز: اگر می‌خواهید تا فرزندانتان برای آزمون‌های تیزهوشان یا آزمون‌های ورودی مدارس خوب موفق شوند. این کتاب برایشان مناسب خواهد بود. آثار فوق برای مقطع ابتدایی و دوره متوسطه اول تالیف می‌شوند و عموما درسنامههای مفصل و جذابی دارند.
انتشارات مهروماه
انتشارات مهروماه در شهریور ماه سال ۱۳۸۴ تاسیس شد. این نشر نوآوری‌های زیادی در حوزه تولید کتابهای کمک درسی داشته است یکی از جذاب‌ترین مجموعه‌هایی که الان نیز می‌توانید استفاده‌اش کنید، مجموعه کنکوریوم مهروماه است. این مجموعه کنکور را برای شما شبیه‌سازی می‌کند. اما تنوع کتابهای کمک درسی مهروماه به مراتب بیشتر از این‌هاست که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- کتابهای جامع: تست‌های سال‌های دهم، یازدهم و دوازدهم یک درس به خصوص مانند عربی یا فیزیک در یک کتاب قرار میگیرند.
- لقمه طلایی: کتابهای لقمه طلایی کتاب‌هایی کوچک و کم‌حجم هستند که در آن‌ها نکات و مطالب مهم آورده شده است. به عنوان مثال یکی از این کتاب‌ها فرمول نامه ریاضیات نام دارد که در آن تعدادی از روابط مهم ریاضی را آورده است.
- کتابهای آموزش و کار: این کتاب‌ها شامل دو بخش درسنامه و تمرین تشریحی هستند و دروس از دوم دبستان تا سال یازدهم را پوشش می‌دهند.
در پایان، اهمیت کتابهای کمک درسی در چیست؟
این کتاب‌ها مانند دفتر و کاغذ برای آموزش دانش‌آموزان دارای اهمیت هستند. کتابهای کمک درسی این مهارت را به فرزندان ما یاد می‌دهند تا خودشان با موضوعات و چالش‌های آموزشی جدید روبرو شوند و گاهی اوقات بدون کمک معلم و راهنما آن مطلب را بیاموزند. به عبارت بهتر مهم‌ترین کاربرد کتاب کمک درسی، تقویت مهارت‌های حل مسئله، درک مطلب و تفکر نقاد است.
