متاورس چیست؟ همه‌چیز درباره پروژه متاورس فیسبوک

شاید کم‌تر کسی بداند که متاورس Metaverse واژه‌ای است که اولین‌بار  توسط یک نویسنده در یک کتاب خلق شد. نیل استیونسون در سال ۱۹۹۲ رمانی علمی‌تخیلی نوشت به نام snow crash جهانی را خلق کرد که آن را متاورس نامید. کتاب سقوط برفی ماجرای آمریکای قرن بیست و یکمی است که در آن یک نوجوان درگیر مبارزه‌ای بزرگ با یک ویروس یارانه‌ای می‌شود و باید به جنگ فن‌آوری واقعیت افزوده برود. واژه متاورس از دو قسمت متا به معنای ماورا و ورس به معنای دنیا تشکیل شده و معنای تحت الفظی این واژه دنیای ماوراء است.

• WEB3 چیست؟ نقش رمزارزها و NFT در جهان ما چیست؟

متاورس به زبان ساده

از آنجایی که مفهوم متاورس خود هنوز در حال رشد است، چندین تعریف برای توصیف آن وجود دارد. به عبارت ساده، متاورس یک قلمرو دیجیتالی است که به انسان ها اجازه تعامل با افراد دیگر یا شخصیت‌های مجازی در قالب آواتارها برای برقراری ارتباط، همکاری، بازی، رسیدگی به امور کاری و تجاری، یا معاشرت را می‌دهد، تفاوت متاورس با دنیای مجازی حال حاضر این است که در حال حاضر ما از طریق مانیتور یا گوشی‌هایمان به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی وارد می‌شویم ولی در دنیای متاورس تمام ذهن و بدن ما است که وارد فضای متاورس می‌شود.

در واقع متاورس یک شبکه یا پلتفرم مجازی نیست بلکه دنیایی مجازی است که وارد دنیای حقیقی ما می‌شود. متاورس در قالب مجموعه‌ای از تکنولوژی‌ها و گجت‌های هوشمند ما را وارد دنیای سه‌بعدی می‌کند که در آن دنیای مجازی نهایت و مرزی ندارد و ما را از بعد زمان و مکان به عنوان مهم‌ترین محدودیت‌های بشر رها می‌کند. در دنیای متاورس خبری از قوانین دنیای واقعی نیست! ما در متاورس قوانین خودمان را می‌سازیم.

از دیگر مزیت‌های متاورس نسبت به فضای مجازی کنونی ایجاد حس واقعی برای فرد است، ما در دنیای متاورس با همه حواسمان حضور داریم و حس لامسه، بویایی، شنوایی و بینایی ما همزمان با آن درگیر می‌شود. برای درک بهتر این فضا یک مثال می‌زنیم:

در متاورس از طریق سرویس هایی مثل Horizon فیس‌بوک می‌توانید با همکاران خود دور یک میزمجازی بنشینید و اطرافتان نیز فضایی برساخته وجود دارد که توسط خود شما قابل تغییر است. این فضا به خاطر استفاده از گجت‌های مخصوص کاملا سه‌بعدی است و احساس ما این است که واقعا دور آن میز حضور داریم!

فیسبوک facebook و متاورس

اگر هنوز کاربر فیسبوک باشید خبر اخیر شرکت فیسبوک را برای گسترش پروژه متاورس شنیده‌اید. این شرکت بودجه‌ هنگفت ۵۰ میلیون دلاری را برای پروژه XR Programs and Research Fund اختصاص داد. شرکت فیسبوک اعلام کرده است تمام خدمات خود از جمله اینستاگرام (یکی از زیرمجموعه‌های فیسبوک) را زیر نامِ متا META ارائه خواهد کرد و اگر از آخرین آپدیت‌های اینستاگرام و فیسبوک استفاده می‌کنید حتما لوگو و نام متا را دیده‌اید.

اما متاورس تنها به دنیای سه‌بعدی مجازی ختم نمی‌شود، این جهان برساخته نیازمندِ سازوکار مالی خودش نیز هست که برای این کار ارزهای دیجیتال فیسبوک در غالب پروژه دییم Deim گسترش داده شده و خیلی‌ها معتقدند این پروژه قرار است به عنوان استیبل کوین تعاملات مالی در جهان متاورس را دگرگون کند.

اما فیسبوک تنها شرکتی نیست که در جهان متاورس سرمایه‌گذاری کرده است، از دیگر شرکت‌ها و پلتفرم‌های پروژه بزرگ متاورس می‌توان به مایکروسافت،اپیک‌گیمز Epic Games،انویدیا Nvidia و اسپشیال Spatial می‌توان اشاره کرد. هر کدام از شرکت‌ها با توجه به فعالیت‌های فعلی خود تمرکز زیادی برای گسترش دنیای متاورس گذاشته‌اند.

جهان متاورس چه شکلی است؟

همانطور که می‌دانیم اینترنت شبکه‌ای غیرمتمرکز از کامپیوترها است که بدون دخالت هیچ ارگان مرکزی شروع به فعالیت کرده البته در طی توسعه اینترنت برخی از کشورها و دولت‌ها قوانینی را برای کنترل آن در نظر گرفته‌اند اما در جهان متاورس دیگر این قدرت به طور کامل از حیطه دخالت دولت‌ها خارج شده و هیچ نهاد یا دولتی امکان محدود‌سازی و نظارت بر فعالیت‌های متاورس را ندارد.

• در جهان متاورس، محتوا در قالب متن، تصویر، صدا، ویدئو، آیتم‌های سه‌بعدی، پردازش‌گرها و گجت‌های فیزیکی ارائه می‌شود.
• زبان‌های برنامه‌نویسی برای جهان متاورس شامل: HTML ،JavaScript ،WebAssembly ،WebXR، زبان WebGPU Shader و … است.
• گجت‌ها و سخت‌افزارهایی که برای واقعیت مجازی استفاده می‌شود شامل عینک هوشمند، تکنولوژی‌های هپتیک، ماشین‌ها و ابزارهای همه‌کاره است.
• در جهان متاورس برای انجام تراکنش‌های مالی از همان سیستم رمز‌ارزها استفاده می‌شود که نیازی به مجوز ندارند. برای مثال ارزهای دیجیتالی مانند بیت‌کوین، بایننس، فلو، اتریوم و اسمارت چین نمونه‌هایی از توکن‌های متاورس هستند که مفهوم مالکیت و دارایی را در جهان متاورس عملی می‌کنند.

تفاوت‌های AR (واقعیت افزوده) و VR (واقعیت مجازی) چیست؟

شاید تا اینجا مقاله نسبت به محقق شدن چنین فضایی دچار ترس و تردید شده باشید، اما لازم نیست از الان نگران باشید! برای محقق شدن دنیای متاورس هنوز نیازمند زمانِ بسیاری زیادی هستیم و در حال حاضر بیش‌تر اطلاعات جنبه خبری و تبلیغاتی دارند از سوی دیگر بخشی از جهانِ واقعیت افزوده را هم‌اکنون تجربه کرده‌ایم. مثلا اگر به شهربازی‌ها سر زده باشید با عینک‌های سه‌بعدی آشنا شده‌اید یا سینمای سه‌بعدی را تجربه کرده‌اید و نام‌هایی مثل AR و VR را شنیده‌اید.

این دو مفهوم مشترک هستند ولی تفاوت‌هایی نیز با هم دارند، هر دو دنیای واقعی را به دنیای مجازی متصل کرده و امکانات جدیدی را به جهان واقعی ما می‌افزایند.

AR یا واقعیت افزوده با حفظ ارزش اولیه واقعیت موجود احساسات و ادراک ما درگیر عناصر مجازی می‌کند. ما در واقعیت افزوده معمولا از طریق سنسورهایی یا دوربینی که استفاده می‌کنیم وارد فضایی مجازی می‌شویم یا بوها و چیزهایی را لمس می‌کنیم و می‌بینیم که در واقعیت وجود ندارند اما درک ما از آن شبیه دنیای واقعی است.

VR یا واقعیت مجازی پا را از این هم فراتر می‌گذارد و ارزش‌های اولیه واقعیت موجود را نیز تغییر می‌دهد. از جهان واقعیت شاید تنها بدن و حواسمان وجود خواهد داشت و به واسطه این تکنولوژی وارد جهانی کاملا مجازی می‌شویم. واقعیت مجازی به شکل ۳۶۰ درجه در محیط قابل بازسازی است و ما با استفاده از گجت‌های آن تجربه‌ای کاملا متفاوت از دنیای واقعی خواهیم داشت. حتی در آینده این پروژه پیش‌بینی می‌شود ما بتوانیم با استفاده از قدرت ذهن و مغزمان دنیایی که دوست داریم را خودمان بسازیم و در آن قرار بگیریم.

خرید و فروش زمین در متاورس

یکی از خبرهایی که در چند وقت اخیر موجب شگفتی بسیاری از ما شد، خبر خرید و فروش زمین در متاورس است. بازاری که با وجود ناشناخته بودن حسابی داغ شده و خیلی از افراد شروع به سرمایه‌گذاری در آن کرده‌اند.

از آنجا که تجربه افراد در سرمایه‌گذاری رمز‌ارزها در سال‌های قبل مثبت بوده و کسانی که ده سال پیش اقدام به خرید بیت‌کوین کرده‌اند اکنون سرمایه هنگفتی به جیب زده‌اند. همه این‌ها باعث شده تا نسبت به متاورس شوق و اشتیاق بیش‌تر وجود داشته باشد و خیلی از افراد تصمیم بگیرند اولین‌های این جهان مجازی باشند. برای مثال می‌توان به فروش زمین توسط دسنترالند اشاره کرد. Decentraland :یک بازار واقعیت مجازی بوده که توسط بلاکچین اتریوم اداره می‌شود، این بازار اخیرا حدود ۱۲۹۲۸۳ زمین را به مبلغ ۹۲,۲۰۷,۳۸۶.۵۲ دلار با میانگین قیمت ۷۱۳ دلار در ۱۸ نوامبر ۲۰۲۱ عرضه و تکمیل کرده است.

اگر سری به آگهی‌های فروش املاک و مستغلات بزنید، آگهی‌های فروش زمین در متاورس نیز رشد چشم‌گیری پیدا کرده و ایرانیان هم نیز دستی بر این بازار دارند.

به گزارش DappRadar، صدو شش میلیون دلار زمین متاورس بین ۶۰۰۰ معامله گر در یک هفته فروخته شد. بدون شک، متاورس لند موفقیت بزرگ بعدی در فضای NFT است. DappRadar اظهار داشت که دنیای مجازی با رکورد فروش و افزایش مداوم قیمت NFT، کالای برتر جدید در فضای کریپتو است. در ماه ژوئن، یک شرکت سرمایه‌گذاری مجازی املاک، رکورد دسنترالند را برای گران‌ترین قطعه زمین دیجیتال فروخته شده با هزینه ۹۱۳۰۰۰ دلاری برای ۲۵۹ قطعه، شکست.

خرید زمین متاورس در ایران

همانطور که گفتیم ایرانیان نیز وارد بازار داغ خرید و فروش زمین متاورس شده‌اند و در هفته‌های اخیر شاهد چندین آگهی فروش زمین متاورس در پلتفرم‌های خرید و فروش آنلاین املاک و مستغلات بوده‌ایم. بیش‌تر این آگهی‌ها توسط واسطه‌گرانی درج شده که پیش از این تجربه خرید و فروش کالاهای مجازی را از دیسنترالند و سندباکس داشته‌اند اما مشخصا این افراد اطلاعات کافی در این زمینه را ندارند و باید دقت کنیم در صورت تمایل به ورود به این بازار تمام اطلاعات لازم را جمع‌آوری و بعد اقدام کنیم.

همانطور که پیش از این اشاره شد ماهیت متاورس و واقعیت افزوده طوری طراحی و توسعه یافته است که نیاز به مجوز دولت‌ها و حضور واسطه‌ها ندارد، بنابر این هر فرد می‌تواند در صورت تمایل و داشتن دانش کافی در این بازار وارد شده و سرمایه‌گذاری کند. برای خرید محصولات مجازی بازارهایی در حال حاضر وجود دارد که افراد می‌توانند آن‌ها را خریداری کنند.

مثلا می‌توانید زمین‌های مربوط به پلتفرم دیسنترالند را در مارکت اختصاصی آن خریداری کنید یا اقلام مجازی سندباکس را می‌توانید از بازار‌های مطرح NFT مانند Opensea و Raribleبخرید.

زمین NFT یا NFT land، یک قطعه فضای دیجیتال قابل خرید در متاورس است. مالک این توکن غیر‌قابل تعویض یا توکن NFT می‌تواند از زمین خود برای اهداف متفاوتی استفاده کند و نقشه‌های بزرگ در پروژه‌های متاورس قابل تقسیم‌بندی و کوچک‌تر کردن هستند و پرداخت‌ها در این سیستم معمولا با استفاده ارز دیجیتال انجام می‌شوند.

پس از آنکه زمین متاورس را خریداری کردید، امکان تجربه یک فضای کاملا مجازی و سه‌بعدی برای شما به عنوان مالک فراهم خواهد شد. با توجه به این که خرید این زمین بر اساس توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) خریداری شده، مشکلی در اثبات مالکیت وجود ندارد و هر مالک می‌تواند از طریق اکوسیستم متاورس زمین خود را مجددا به فروش رساند.

چند نکته مهم درباره زمین‌های دیسنترالند

• ابعاد هر قطعه زمین در دیسنترالند ۱۶ متر در ۱۶ متر است که هر کدام به عنوان یک توکن غیرقابل تعویض NFT شناخته می‌شود.
• در حال حاضر تنها ۹۰۰۰۰ قطعه زمین در دیسنترالند وجود دارد.
• علاقه‌مندان می‌توانند از طریق OpenSea که یک Marketplace (بازار) NFT است یا از طریق بازار رسمی دیسنترالند قطعه زمینی را خریداری یا اجاره کند و در صورت لزوم به فروش رساند.

نحوه خرید زمین در متاورس

۱- برای شروع نیازمند یک کیف پول ارز دیجیتال هستید و همچنین میزان توکنی که می‌خواهید صرف خرید این زمین کنید را در نظر بگیرید. اما قبل از خرید حتما تحقیقات لازم را انجام دهید. پس از ساختن کیف پول دیجیتال،‌ پلتفرم مورد نظرتان را از بین دیسنترالند (Decentraland) و سندباکس (Sandbox) انتخاب کنید همچینین شبکه ارز دیجیتالی مدنظرتان که در این مثال از شبکه اتریوم روی سندباکس استفاده می‌کنیم.

۲- نصب کیف پول دیجیتال: انتخاب کیف پولی که امکان دسترسی به رمزارزها را بدهد کاملا سلیقه‌ای و بر عهده شماست. شما می‌توانید از کیف پول‌های روی موبایل یا مبتنی بر وب استفاده کنید. البته پیشنهاد ما این است که افزونه مرورگر کیف پول را نصب کنید تا مشکلات کمتری داشته باشید.

۳- کیف پول خود را به سندباکس متصل کنید. برای ورود به سندباکس از بخش sign in اقدام کنید و توجه داشته باشید شبکه بلاک‌چین در این سایت با شبکه بلاک چین کیف پول دیجیتال شما مطابقت داشته باشد. پس از ورود روی گزینه متامسک کلیک کنید. در پنجره بعدی صفحه‌ای می‌بینید که از شما امکان دسترسی به کیف پول دیجیتال را می‌خواهد.

۴- با کلیک روی گزینه connect به کیف پول دیجیتالی‌تان متصل می‌شوید. در این قسمت می‌توانید ایمیل و رمز عبور را وارد کنید و برای تکمیل حساب خود، روی درخواست امضای متامسک روی گزینه Sign کلیک کنید.

۵- برای خرید زمین مورد نظرتان نیازمند اتریوم یا توکند سند SADN هستید که در اینجا به روش مرسوم پرداخت‌ در ارزهای دیجیتالی عمل می‌کنید و با کپی کردن آدرس عمومی کیف پول از آن به عنوان آدرس برداشت استفاده می‌کنید.

در نظر داشته باشید تاکنون اکثر زمین‌های سندباکس فروش رفته‌اند پس بهتر است از بازار اوپن سی استفاده کنید. پس از انتخاب قطعه زمین انتخابی خود با قیمت پیشنهادی یا قیمت ثابت آن‌ را خریداری کنید.

در این مقاله با کلیات متاورس، ساختارها و چارچوب‌های فعالیت ارزی در آن آشنا شدیم اما اگر علاقه‌مندید در این بازار به عنوان سرمایه‌گذار وارد شوید لازم است منابع بسیار بیش‌تری را مطالعه و سپس اقدام کنید.