آشنایی با ایتالیا؛ فرهنگ، تاریخ و ادبیات
وقتی صحبت از ایتالیا به میان میآید، بسیار سخت است که تصمیم بگیریم در مورد کدام جلوه از این کشور اساطیری صحبت کنیم؟ کشوری لبریز از هر نوع جذبهای که فکرش را بکنید، سرزمینی با تاریخ و فرهنگ کهن که همه چیز آن در حد اعلا فوقالعاده و جهانی است. صحبت از ایتالیا و فرهنگ، مردمان، موسیقی و ادبیات آن به ساعتها زمان نیاز دارد، اما در مطلب امروز تلاش کردهایم ایتالیا را به شکلی ویژهتر معرفی کنیم و از زیباییهای فراوان آن گفته و نقبی هم به ادبیات فاخر این کشور بزنیم.
جغرافیای ایتالیا
این کشور تقریبا پهناور اروپایی در بخش جنوبی اروپا قرار گرفته است، شکل و شمایل این کشور بر روی نقشه شبیه یک چکمه است و از همین رو در تمام دنیا ایتالیا را به کشور چکمه معروف میدانند. این کشور از شبهجزیره ایتالیا و دو جزیره سیسیل و ساردِنی در دریای مدیترانه تشکیل شده است. ایتالیا از کشورهای پرجمعیت در اروپا بهشمار میآید که پنجمین کشور پرجمعیت اروپا و بیستوسومین کشور پرجمعیت دنیا است.جمعیت کنونی ایتالیا رقمی بالغ بر ۶۰ میلیون نفر تخمین زده شده است. رم، پایتخت پرجمعیت و پر جنبوجوش ایتالیا است. گونه آبوهوایی ایتالیا از نوع معتدل فصلی است که آبوهوای مناطق ساحلی آن با شرایط هوایی کوهستانهای داخلی تفاوت زیادی دارد. دو کشور مستقل بسیار کوچک به نامهای واتیکان و سان مارینو در درون خاک ایتالیا قرار دارند.
ایتالیای قصه ما آبوهوایی مدیترانهای دارد که تابستانها از گرما کلافه کننده و زمستانها بهطرز عجیبی سرد و برفی است که در فصل زمستان اغلب روزهای این سرزمین برفی است و همین موضوع باعث شده زمستانهای ایتالیا در دنیا طرفداران بسیاری داشته باشد و اغلب علاقهمندان به اسکی از سراسر دنیا اوایل زمستان را برای اسکی در ایتالیا میگذرانند. ایتالیا با کشورهای اتریش، فرانسه، واتیکان، سان مارینو، اسلوونی و سوئیس همسایه است.
تاریخ ایتالیا
رم، به عنوان پایتخت امپراتوری روم و اقامتگاه پاپ، برای قرنهای پیاپی از مراکز اصلی سیاست، کشورداری و مذهب در غرب بود. به عبارتی میتوان گفت ایتالیا و یونان خواستگاه تمدن غرب در تاریخ بهشمار میروند. پس از فروپاشی امپراتوری روم، منطقه ایتالیا به مناطق و شهرهای خودگردان بسیاری تقسیم شده بود (ازجمله جمهوری ونیز و دولت کلیسا) ولی واحدهای مختلف سیاسی در منطقه ایتالیا در سال ۱۸۶۱ متحد شده و کشور کنونی ایتالیا را بهوجود آوردند.
در مجموع باید عنوان داشت که تاریخ و تمدن در جهان بدون ایتالیا واقعا مجموعهای ناقص بهشمار میرود، تاریخ ایتالیا پر است از رخدادهایی که در تمام دنیا نمود اساسی داشته است مانند رنسانس که پایههای اقتصادی، سیاسی، هنری و علمی تمدنهای فعلی غرب را بنا کرد.
غذای ایتالیایی؛ محبوب ملتها
مردم ایتالیا با هنر، تاریخ، معماری، موسیقی، فوتبال و صدالبته غذا پیوند عمیقی و گستردهای دارند. خانواده برای آنها یک رکن اصلی و اساسی بهشمار رفته که برخلاف مردمان اروپای شرقی خانواده و احساسات برای آنها بسیار مهم است. آنها فرزندان خود را جوری تربیت و ترغیب میکنند تا در دوران بزرگسالی و بعد از ازدواج نیز این رابطه نزدیکشان با خانواده را حفظ کنند. مردمانی پرشور و احساساتی هستند که زبان بدن و بیان احساسات و سخن گفتن پرشور از خصوصیات بارز آنها در ارتباط های کلامی محسوب میگردد.
ایتالیاییها به فرهنگ و تاریخ خود بسیار اهمیت داده و تقریبا هر ایتالیایی بالغی در این کشور تاریخ و فرهنگ و آنچه طی قرنهای متمادی بر سرزمیناش گذشته را میداند. مردم این کشور به غذا و خوردوخوراکشان خیلی اهمیت میدهند، به همین دلیل غذاهای ایتالیا در سراسر جهان شهرت دارد و از محبوبترین غذاهای دنیا هستند. پیتزا، پاستا، تیرامیسو، دسرهای مخصوص ایتالیایی و مجموعهای بینظیر از عطرها، طعمها و رنگها ایتالیا را تبدیل به کشور غذا کرده است.
در کنار غذاهای خوشمزه و رنگارنگ ایتالیایی، تئاتر، کنسرت، اپرا و سینما بخشهای لاینفک برنامه هفتگی خانوادههای ایتالیایی بهحساب میآید که در کنار آن فوتبال هم یک اصل انکارناپذیر بهشمار رفته و تقریبا هر ایتالیایی طرفدار یکی از باشگاههای فوتبال این کشور است.
اقتصاد ایتالیا
کشور ایتالیا یکی از کشورهای اروپایی است که منابع طبیعی و غیر طبیعی بسیاری دارد و سرشار است از زمینههای بکر سرمایهگذاری اقتصادی. این کشور در بین کشورهای دنیا در دسته توسعه یافته بهشمار رفته و اقتصاد بسیار پویا و سودآوری دارد. . این کشور از طریق صادرات و واردات سالانه درآمد بسیار خوبی را بدست می آورد. از صنایع کشور ایتالیا میتوان به فلزکاری، ماشین آلات، مواد شیمیایی، وسایل نقلیه، مواد غذایی ، منسوجات و البسه، هواپیماسازی، کشتی سازی، پتروشیمی، الکتریکی، اتمی و جنگ افزار اشاره کرد. از محصولات کشاورزی ایتالیا میتوان گندم، جو، سیبزمینی، چغندرقند، سیب، ذرت، برنج، انگور، ماهی، گاو و خوک را معرفی کرد.
مردم این کشور از نظر اقتصادی در رفاه خوبی بهسر میبرند و بخش وسیعی از جمعیت این کشور بالای خط رفاه زندگی کرده و از امکانات قابل توجهی در سراسر کشور برای زندگی راحت بهرهمند هستند. دولت به بهداشت درمان و آموزش مردم بسیار اهمیت داده و کهنسالان و سالمندان در ایتالیا جایگاه ویژهای داشته و دولت در تامین نیازهای آنها بسیار دقیق عمل میکند.
موسیقی و سینمای ایتالیا
ایتالیا همانطور که گفته شد در سینما و موسیقی هم همچون دیگر عرصههای فرهنگی و تاریخی حرفهای بسیاری برای گفتن داشته و آثار ماندگار و معروفی را در تاریخ جهان ثبت کرده است.
تا سال ۲۰۱۸ فیلمهای ایتالیایی ۱۴ مرتبه و بیش از هر کشوری برندۀ جایزه اسکار بهترین فیلم زبان خارجی و ۱۲ بار برندۀ جایزۀ نخل طلایی یعنی دومین کشور در دنیا پس از ایالات متحده آمریکا شدهاند. شروع فیلمسازی در ایتالیا در سال ۱۸۹۶ انجام گرفت. ویتوریو کالسینا که همکار برادران لومیر بود، اولین کارگردان سینمای ایتالیا شناخته میشود. او در سال ۱۸۹۶ فیلمی از پاپ لئون سیزدهم تهیه کرد. در اواخر دهه ۲۰ و اوایل دهه ۳۰ با ظهور فاشیسم و ناآرامیهای سیاسی، رشد سینمای این کشور نیز رو به افول نهاد.
در حال حاضر در ایتالیا ۳۲۱۷ سالن سینما وجود دارد و جمعیت سینمادوست این کشور سالیانه ۹۷ میلیون نفر گزارش شده ضمن اینکه تولید سالیانه فیلم در ایتالیا نیز حدود ۱۷۰ فیلم برآورد گردیده است. بیش از ۵۰ جشنوارهی فیلم کوچک و بزرگ اعم از داخلی و بینالمللی سالیانه در این کشور برگزار میشود. مهمترین جشنوارهی فیلم ایتالیا جشنواره فیلم ونیز است که در سال ۱۹۳۲ پایهگذاری شده است. دزد دوچرخه را شاید میتوان معروفترین اثر سینمای ایتالیا قلمداد کرد فیلمی به کارگردانی ویتوریودسیکا که در سال ۱۹۴۸ میلادی ساخته شد.
اما موسیقی، در ایتالیا موسیقی یکی از شاخصهای اصلی و اساسی هویت قومی و فرهنگی به حساب میآید و در میان مردم و حکومت از جایگاه بسیار ارزشمندی برخوردار است. ایتالیا به زعم بسیاری از کارشناسان موسیقی در جهان، مرکز موسیقی کلاسیک دنیا محسوب میگردد. موسیقی این کشور از آغاز قرن بیستم در کانون توجه جهانیان قرار گرفت و در حال حاضر یک مجموعه غنی از انواع سازها و سبکهای موسیقایی را به دنیا عرضه میدارد. موسیقی ایتالیا بیشتر با اپرای معروف آن شناخته میشود و هنرمند فقید این کشور در اپرا یعنی لوسیانوپاواروتی محبوبیت گستردهای در دنیا داشته است. در حال حاضر ایتالیا کشوری مهم در توسعه موسیقی دیسکو و الکترونیک به حساب میآید.
ادبیات ایتالیا
ادبیات ایتالیایی در آغاز شکلگیری معجونی از از غزلوارهها و اشعار عاشقانه و رزمی و بزمی بود که شاعران دورهگرد و نقالان برای مردم میخواندند و یا همراه با چنگ و آواز در حالیکه در کوی و برزن قدم میزدند آنها را میخواندند و مردم ایتالیا بسیار راغب به شنیدن این گونه ترانهها و اشعار بودند، بهنوعی میتوان گفت ادبیات ایتالیا در آغاز راه خود بیشتر ادبیاتی کوچهباغی بوده است که رفته رفته و البته بسرعت بهسوی تکامل گام برداشته بهشکلی که اکنون یکی از فاخرترین سبکهای ادبی در جهان و در هر ژانری ادبیات ایتالیا است.
افراد بسیاری هستند که میتوان از نقش پررنگ آنها در شکل گیری ادبیات ایتالیا نام برد ولی برخی چهرهها در تکامل و بلوغ ادبیات ایتالیا بسیار ماندگار هستند که میتوان به گوئیدو گوئینچلی(غزلسرای معروف)، دانته آلیگیری خالق کمدی الهی، ایتالو اِزوِوُ خالق رمان «وجدان زنو» لوییجی پیراندلو برنده نوبل ادبیات در سال ۱۸۶۷ و ایتالو کالوینو که بسیاری او را دروازه معرفی ادبیات ایتالیا به تمامی جهان میشناسند و معتقدند نقش «ایتالو کالوینو» در جذب خوانندگان جهانی به سمت ادبیات ایتالیا بسیار پررنگ تر از دیگر نویسندگان این کشور بوده است، وی خالق رمان ماندگار «بارون درخت نشین» است و وی را در ادبیات جهان بیشتر همراه با این اثر به یاد میآورند تا دیگر آثار وی. کالوینو در سال ۱۹۲۳ در «سانتیاگو د لاس وگاس» کوبا به دنیا آمد. پدر او متولد ایتالیا بود اما به مکزیک و سپس در اوایل ۱۹۰۰ به کوبا مهاجرت کرده بود. مادر او هم ایتالیایی بود. دو سال پس از تولد کالوینو، خانوادهاش به موطن خود بازگشتند.
در زمان جنگ جهانی دوم خانواده کالوینو تمام تلاششان را انجام دادند تا از ثبتنام پسرشان در ارتش جلوگیری کنند که شاید این بزرگترین خدمت خانواده کوچک آنها به ادبیات ایتالیا و کل جهان بود. او بعدها به یکی از مشهورترین نویسندگان پس از جنگ کشورش تبدیل شد. «اگر شبی از شبهای زمستان مسافری» و «شهرهای نامرئی» از دیگر کارهای مطرح این رماننویس هستند که ۱۹ سپتامبر ۱۹۸۵ در اثر خونریزی مغزی جان خود را از دست داد.
رمان بارون درخت نشین
این رمان که در سال ۱۹۵۷ به چاپ رسید بهسرعت در تمامی دنیا طرفدار بیشماری پیدا کرد. این کتاب سرگذشت پسری را روایت میکند که تصمیم میگیرد زندگی خود را بر روی درختان سپری کند. کتاب روایت سرگذشت و زندگی کوزیمو لارس دو روندو پسر بارون آرمینیوس را از سن ۱۲ سالگی تا مرگ از زبان برادرش بیاجیو به روایت میکند. خانواده پولدار و فخرفروش آنها در شهر اومبروزا زندگی میکند و کودکان با شیوههای سخت و خشکی بزرگ میشوند که پذیرش این شکل تربیت از سوی بچهها به سختی صورت گرفته و عاقبت باعث عصیان آنها میشود.
این کتاب یکی از کتابهای مجموعهی سهگانه کالوینو محسوب میشود که به دلیل نثر ساده و دلنشین آن سالهای سال است نه تنها در ایتالیا بلکه در کل دنیا در فهرست کتابهای پرفروش قراردارد. کتاب بارون درخت نشین نوشتهی ایتالو کالوینو را مهدی سحابی به فارسی برگردانده است. مهدی سحابی یکی از شناخته شدهترین و معروفترین مترجمان ایرانی است.