معرفی، خرید و دانلود کتاب کلیدر جلد ۳ و ۴

زمانی که فهرست‌های آثار ماندگار ادبیات داستانی ایران را با زاویه دیدهای مختلف بررسی می‌کنیم، یکی از نام‌هایی که در تعداد زیادی از این فهرست‌ها دیده خواهد شد؛ رمان کلیدر نوشته محمود دولت‌آبادی است. محمود دولت‌آبادی به همراه هم نسلشان مثل صادق هدایت، صادق چوبک و بزرگ علوی نقش عمده‌ای در شکل‌گیری ادبیات فارسی داشتند. مضامین اجتماعی و سیاسی در ادبیات این نسل از نویسندگان به وضوح دیده می‌شود و دغدغه‌هایی فراتر از نقالی و روایت قصه در کتاب‌هایشان مطرح شده است. اندیشه‌ی تغییر و بهبود شرایط اجتماعی کشور در این نسل منجر به آفرینش آثاری گران‌بها در ادبیات فارسی شد که هنوز هم الهام‌بخش بسیاری از نویسندگان و روشنفکران است.

کلیدر؛ طولانی‌ترین رمان فارسی

کلیدر (Kelidar) داستانی حماسی درباره‌ی زندگی روستایی یک خانواده کرد (کرمانج) ایرانی است که در روستای اطراف سبزوار زندگی می‌کند. داستان و اتفاقات کتاب بر اساس واقعیت شکل گرفته است که روایت زندگی خانواده «کلمیشی گل محمد» قهرمان سبزوار در دوران کودکی دولت آبادی است. کلیدر - که هنوز هم برای بسیاری تلفظ نامشخصی دارد- نام کوهی در اطراف سبزوار است که قصه در آن رخ می‌دهد. با وجود اینکه داستان در بستری از واقعیت روایت شده است اما نویسنده به اقتضای قصه، هرجا که نیاز داشته تخیل خود را وارد داستان کرده است تا کتاب به یک رمان منسجم و گیرا تبدیل شود.

کلیدر دومین رمان بلند جهان پس از کتاب «در جست و جوی زمان از دست رفته» است با تعداد کلماتی بالغ بر 950 هزار کلمه و دولت آبادی 15 سال از عمر خود را صرف نوشتن آن کرده است. کلیدر را «انتشارات فرهنگ معاصر» در 10 جلد به صورت گالینگور و شومیز منتشر کرده است و به تازگی نسخه الکترونیکی کلیدر منتشر شده است.

مجموعه 10 جلدی رمان کلیدر بین سال‌های 1357 تا 1363 منتشر شد. شش جلد ابتدایی کتاب همزمان با انقلاب 57 چاپ شد که به سرعت میان مردم محبوبیت پیدا کرد و پس از انتشار جلدهای پایانی هم محبوبیت خود را حفظ کرد و بین روشنفکران بحث‌های زیادی را راه انداخت. ترجمه آلمانی کلیدر نیز به قلم «زیگرید لطفی» در زوریخ منتشر شد.

سبک نوشتار رمان کلیدر

با وجود اینکه کلیدر داستانی بر پایه‌ واقعیت است، اما دولت آبادی زمان رخداد داستان را برای روایت مناسب‌تر و پیوند زدن آن با جریانات سیاسی قبل از انقلاب 57، به سال‌های 1325 تا 1327 انتقال داد و با این‌کار توانست حزب توده را وارد جریان داستان کند. کلیدر یکی از نمونه‌های ادبیات متعهد است که تلاش می‌کند شکاف میان طبقه‌های مختلف جامعه را از تفکر درباره‌ی مفهوم انقلاب کم کند و مردم را قربانی شرایط اجتماعی جامعه‌شان می‌داند. اوضاع و احوال شخصیت‌های نوشته شده توسط دولت آبادی فارغ از گرایش مذهبی که دارند، بررسی می‌شود و هر کدام از شخصیت‌های نماینده‌ی یک طبقه خاص اجتماعی هستند و یک مبارزه‌ی طبقاتی واقعی در کتاب به تصویر کشیده شده است.

شخصیت‌های اصلی رمان کلیدر؛ زاده شده از دل واقعیت 

گل محمد شخصیت اصلی داستان کلیدر است. دولت آبادی برای ساخت و پردازش شخصیت گل محمد از کاراکترهای بی‌شماری در طول داستان کمک گرفته است تا به طور غیر‌مستقیم گل‌محمد را به مخاطب معرفی کند. گل محمد و یارانش به عنوان شخصیت‌های اصلی داستان علیه زمین‌داران قیام می‌کنند و به قهرمان روستاییان تبدل می‌شوند. اما پس از این اتفاق مشکلات گل محمد آغاز می‌شود.

مارال دختر جوان کردی است که داستان با حرکت او برای ملاقات پدر و نامزدش دلاور شروع می‌شود. او در ادامه‌ی داستان با گل محمد ازدواج می‌کند و همین موضوع باعث ایجاد کینه دلاور (نامزد سابق مارال) و اختلاف بین اقوام مختلف می‌شود.

ستار جوانی پینه دوز است که گل محمد در یکی از سفرهایش به شهر با او آشنا می‌شود و کسی است که باعث فرار گل محمد از زندان می‌شود. ستار یکی از یاران گل محمد در مبارزاتش علیه اربابان است.

محمود دولت آبادی؛ از بازیگری تا نویسندگی

محمود دولت‌آبادی (Mahmoud Dowlatabadi) از برجسته‌ترین نویسندگان معاصر ایران است که به دلیل ادییات حماسی و منحصر به فردی که دارد از دیگر نویسندگان ایرانی متمایز شده است. او در خانواده‌ای روستایی در اطراف سبزوار به دنیا آمد. زندگی روستایی دوران کودکی و نوجوانی دولت آبادی در ادبیات و مضمون‌هایی که در کتاب‌هایش به آن پرداخته، تاثیر زیادی داشته است. همچنین به دلیل آشنایی پدرش با شعر کهن فارسی، او در جوانی با ادبیات کلاسیک ایران آشنا شد. پس از دوران دبیرستان مشغول به تحصیل در رشته تئاتر شد و نمایشنامه‌هایی از نویسندگان بزرگی مانند «برشت»، «آرتور میلر» و «بهرام بیضایی» را روی صحنه برد و تسلط او را در زمینه‌ی ادبیات کهن و فولکلور بالا برد.

موضوع محوری اکثر کتاب‌های دولت آبادی آزادی اجتماعی، قیام و رنج مردم است. این موضوعات چنان در نوشته‌های دولت آبادی پررنگ بودند که در اوایل دهه‌ی 50 شمسی به زندان افتاد. اتهام او کتاب‌هایش بودند که ساواک همراه با افرادی پیدا می‌کرد که به عنوان مخالفان حکومت دستگیر می‌کرد.

 از کتاب‌های مشهور دولت آبادی می‌توان به «جای خالی سلوچ»، «نون نوشتن»، «طریق بسمل شدن» و «زوال کلنل» اشاره کرد.

همچنین فیلم‌های «خاک» ساخته‌ی «مسعود کیمیایی» براساس داستان «آوسنه بابا حسن» و فیلم «زمستان است» ساخته‌ی «رفیع پیتز» که برگرفته از داستان «سفر» است، بر اساس نوشته‌های دولت آبادی ساخته شده‌اند. دولت آبادی در سال 2014 برنده نشان شوالیه هنر و ادب فرانسه شد. همچنین او در سال‌های فعالیت ادبی‌اش موفق شده جوایز ادبی «هوشنگ گلشیری» و «من بوکر» را در کارنامه‌ی خود ثبت کند.

نظر بزرگان درباره‌ی کلیدر 

«کریم امامی» مترجم و منتقد هنری درباره اثر ماندگار محمود دولت آبادی می‌نویسد: «کلیدر را می‌توان نقطه اوج رشته آثار پیشین دولت آبادی به حساب آورد که اغلب آنان داستان‌هایی کوتاه درباره مردم زجر کشیده و رنجور دهات خراسان است.». نثر منحصر به‌فرد و شاعرانه کتاب نیز همواره در طول سالیان مورد تحسین منتقدین قرار گرفته است.

«یارشاطر» کتاب را «حماسه‌ای با تصاویر پر بار شعری در جامه نثر» توصیف می‌کند. علاوه بر این نحوه معرفی و پرورش شخصیت‌ها هم در رمان بسیار مورد توجه بوده است. «محمدرضا قانون‌پرور» در کتاب «نوای نقال در کلیدر » شخصیت‌پردازی را این‌گونه روایت می‌کند: «شخصیت‌های داستان پیچیده به تصویر کشیده شده‌اند و نقش حقیقی آن‌ها از طریق ویژگی‌ها و ظاهرشان آشکار می‌شود». «قانون پرور» خلق ریتم‌های زبانی و اوج‌گیری‌های تدریجی داستان را از نقاط قوت آن برشمرده است. تعداد زیادی از منتقدان ادبی کلیدر را زمینه‌ساز تحول در ادبیات داستانی مدرن فارسی می‌دانند. اما تمامی مفسرین و صاحبان‌نظر درباره‌ی کلیدر نظر مثبتی ندارند.

«کریم امامی» نویسنده و منتقد هنری حجم کتاب را بسیار بالا می‌داند و معتقد است کتاب می‌توانست در یک چهارم حجم فعلی نوشته شود. «مهشید امیرشاهی» روزنامه‌نگار، از زبان و لحن نوشتاری رمان انتقاد کرده است و آن‌ را مملو از ایرادهای دستور زبانی، تلفظ و املای نادرست واژگان می‌داند. امیرشاهی معتقد است استفاده از کلمات و اصلاحات فرانسوی و انگلیسی از زبان شخصیت‌های داستان کلیدر با ادبیات روستایی آن‌ها نامتناسب است.

شما می‌توانید برای خرید آنلاین و دانلود کتاب کلیدر نوشته‌ی محمود دولت‌آبادی از همین صفحه‌ی فیدیبو اقدام کنید. 

در بخش‌هایی از رمان کلیدر می‌خوانیم

افتادن، هیچ شکوهی ندارد، آنگاه که جانی از زیر ضربه‌ها به در بردی، تازه هراس آغاز می‌شود. جویده شده‌ای، جای جای زخم بیم در تو بافته می‌شود. احساس اینکه نتوانی برخیزی! احساس دهشتناک. اگر نتوانی برخیزی؟! بیم فردا. این تو را میکُشد. با این همه بر می‌خیزی. نیمه خیز می‌شوی و بر میخیزی. اما همان دم که در برخاستی ترس این داری که نتوانی بایستی. به دشواری می‌ایستی، اما براه افتادن دشواری تازه ایست. یک گام و دو گام. پاها، پاهای تو نیستند. می‌لرزند. ناچار و نومید قدم بر می‌داری. در تو ستونی فرو ریخته است...

سنگ تاب می‌آورد. نعره‌ی آسمان و تابش آفتاب و سرمای نیمه شبانه را تاب می‌آورد. سنگ بر جای چسبیده است. بی جنبشی، سرشت آن است، می‌تواند تا پایان دنیا خاموش نشسته بماند. اما آدم؟ تپش و جنبش را دمی او را وا نمی‌گذارد. چیزی، چیزی شناخته و ناشناخته همواره درون او می‌جوشد. بر افروختگی‌اش را برای همیشه نمی‌تواند پنهان دارد. تاب و دوامش را کش و مرزی نیست. سرانجام فواره می‌زند و از خود بدر میریزد. چشمه گون برون می‌جوشد. با اینکه آرام، آرام‌تر، قطره قطره، دلمایه خود را واپس می‌دهد. به اشکی، به کلامی، یا به فریادی، به تیغه خنجری، به ارژنی یا به شلیکی...

شاید شما تعجب کنی ارباب از حرف من، ارباب؛ اما به عقیده من بیشتر مردم، بیشتر وقت‌ها دروغ می‌گویند. نه بیشتر مردم، که همه مردم همه وقت‌ها دروغ می‌گویند! فقط وقت‌هایی که تنها هستند، ممکن است راست هم بگویند. اما به ندرت! چون آدم وقتی هم که تنها می‌شود، تنهایی‌اش پر است از دروغ‌هایی که در میان جماعت و با دیگران گفته بود. حق هم دارند که دروغ بگویند. ارباب، چون که حقیقت آدم را دیوانه می‌کند...