کتاب مرغابی وحشی نشر بیدگل

هنریک‌ ایبسن‌ (۱۸۲۵-۱۹۰۶) را از پایه‌گذاران رئالیسم‌ در تئاتر اروپا می‌دانند؛ تئاتری که شیوۀ شخصیت‌پردازی‌ و نحوۀ‌ ارائۀ زبان‌ نمایش‌ را به زندگی عادی شهروندان خیلی نزدیک می‌کند. اما این نزدیک‌شدن به زندگی عادی در مکتب رئالیسم چنان است که هر بازنمایی طبیعی‌نگارانه را نتوان کاری رئالیستی دانست. مرغابی وحشی (۱۸۸۴) نمونۀ برجستۀ یک تئاتر رئالیستی اما نوسوفوکلی است، زیرا نویسنده در آن توانسته است عقل و احساس، نماد و واقعیتِ روزمره، زبان روزمره و شعرگونگی آن را به تعادلی خیره‌کننده برساند (یعنی کاری که سوفوکل در درام یونان باستان کرد) و با این‌کار، از طبیعی‌نگاری فاصله بگیرد. ایبسن‌ در مرغابی وحشی، به‌عنوان الماس تراژدیِ شهرنشینان که راهگشای تئاتر رئالیستی نیز هست، با تأکید بر انسان متوسط، این‌ سه‌ اصل‌ را با استادی رعایت می‌کند. او‌ که‌ در جوانی‌ در داروخانه‌ کار می‌کرد و در غیبت‌ داروساز خودش‌ نسخه‌ می‌پیچید و دارو تجویز می‌کرد، از تجاربش‌ استفاده ‌‌کرد و به‌ این‌ نتیجه‌ ‌رسید که‌ در آزمایشگاه‌ زندگی‌ و تئاتر نیز از ‌روش‌ آسیب‌شناسی‌ استفاده ‌کند: برای‌ شناخت‌ ویروس‌ یا قارچ‌، نخست نمونه‌برداری می‌کنند، آن‌ را کشت می‌دهند و سپس زیر میکروسکوپ‌ مطالعه‌ می‌کنند. همچنین از آنجا که در درام رئالیستی تأکیدی بر قهرمان یا چهرۀ اصلی نیست، مرغابی وحشی به گروهی از این آدمیان متوسط می‌پردازد و نمایشنامه‌ بر محور چند شخص‌ می‌چرخد. در مرغابی‌ وحشی‌ هیچ‌‌یک‌ از اشخاص‌ نمایشنامه‌ آدم‌های‌ خارق‌العاده‌ای‌ نیستند. در این نمایشنامه، گرِگیرش شبیه‌ دکتر استوکمان‌ در دشمن‌ مردم است‌. اما اگر دکتر استوکمانِ‌ آرمان‌خواه‌ در پاره‌ای‌ موارد خارق‌العاده‌، یعنی انسانی‌ ورای‌ نمونۀ نوعی‌، به نظر‌ می‌آید، گرِگیرش فردی منزوی، افسرده و کمیک است.